Erromerietaz
Joan den urriaren 9an Euskal Herriko Trikitixa Elkarteak antolatu zituen bere jardunaldi edo solasaldiak. Osasun egoerarengatik gibeleratuak izanik ere, azkenean Tolosako kultur etxean muntatu zituzten. Aurtengo gaia “Erromeria” zuten. Uste beino gai zabalagoa, eta soinu eta dantzaz beino aise haratago bazoana. Erromeria izaitekotz Hego Euskal herrian erabiltzen den hitza da. Oinarrizko sentsuan, leku jakin batean, bereziki ermita edo kapera baten inguruko zelaietan egiten den besta da, soinu ttipi eta danza ezaugarritzat dituena.
Hitzak berak badu jatorri erlijioso bat: erromesa edo beilaria, Erromara beilan doana. Aitari entzuna dakot Xalbador zendu zelarik, Lopategi bertsulariak erran omen zuela handik aintzina Urepelera joanen zela urtero erromes. Sentsu zabalago batean, erromeria erraiten dakote orain plazetako dantzaldier, eta bereziki nahi duenari irekia den soinu eta dantza emanaldier. Jardunaldi horietan gaia landu zuten lehendabizik
Bilboko Aiko taldekoek, hain xuxen herri dantzaldi mota horren garatzen ari direnak azken urte hauetan. Arratsaldean, mahai inguru batean bildu
gintuzten Joseba Altube, Barrakaldoko dantza taldearen arduraduna, Xabier Etxabe zarauztar historialari, dantzari eta soinularia eta nihaur Ipar Euskal herritik, horiek oro Aritz Ibañez Iruñako dantzari eta ikerlearen gidaritza ernearen pean. Ezin erran egitarau horrek masak mugiarazi zituenik, bainan hor zaudenekin izan ginuen biziki solasaldi interesgarri eta laket bat. Bi gauzek jo ninduten.
Batetik, iduriz josteta hutsa den bestaren gaiak nola plazaratzen dituen gizarte baten funtsezko aldaketak. Nola esplika Bilbotik Baionarat hirian garatzen ari diren dantzari elgarretaratze horiek? Euskal kulturan sartzeko lehen urrats bat, behar bada hizkuntza beino erretxagoa? Nola kanbiatu da plaza joko horiek laguntzen zituen soinularien itxura, beti dantza eta dantzarien xerbitxuko? Ze bilakatzen da, herri ttipietan, tokiko beilen oinarri erlijiosoa gizarte sekularizatu batean? Hots, beti bezala, dantzak bere buruaz baino zerbeit gehiago derauka.
Bertze zerbeit ere hauteman nuen. Behin gure predikuak finitu eta, plazara atera ginelarik, han zauden promenan itxura guzien arabera etorkinak ziren andere batzu beren haurrekin, mila koloretako oihalak soinean. Ohartu nintzan orduan alderdi hori ez ginuela aipatu gure eztabaidetan.
Bestak behar lukeela integrazio funtzio bat bete, gaurko Euskal herria osatzen duen aniztasunaz haziz. Eta kanpotik jinak diren jende xumeenak ere
gure dantza jauzien errondan sartuz. Eta guk haien ahidus, co?ek edo bertze ikasiz. Denak guti edo aski erromes beigira lur huntan.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]