Ez da ezustekorik izan Frantziako Senatuan: 193 senatari agertu dira erretreten erreformaren alde, 114 aurka, eta 38k ez dute bozkatu. Jadanik alde kokatuak ziren asteburuan –195 alde, 112 aurka– eta gisa bereko bozketa aurreikusi zitekeen gaurkoan ere. Arratsalde honetako diputatuen bozketak, ordea, kezka gehiago eragiten dio Frantziako Gobernuari. Gehiengoaren babesa ez du segurtatua, eta bai ala bai eskuineko LR Errepublikanoak diputatuen babesa beharko du Macronen inguruak. Gauza da, LR Errepublikanoak taldeko guziak ez direla alde kokatu.

Olivier Dussopt Lan ministroak badaki LRren sostengua ezinbestekoa duela erretreten erreforma aitzina eramateko. Matematikoki du beharrezkoa: Legebiltzarreko 577 diputatuetatik 250 dira Macronen ingurukoak –170 bere alderdikoak eta beste 80 zentrista–, beraz, beste 39 boto beharrezkoak ditu gehiengoa lortzeko. Ez ditu ezkerrean jasoko, ezta ere eskuin muturrean: LR eskuinaren partetik behar ditu 40 bat boto –jakinik, Macronen aldeko bakar batzuk testuaren aurka bozkatuko dutela, edo abstenituko direla–. Orotara eskuinean 61 diputatu dira, baina ez dute irakurketa bateratua erreformari dagokionez.

CMP batzorde mistoak alde bozkaturik

Horretan zaio emankorra izan, bezperan CMP batzorde misto paritarioak erreformaren azken bertsioari bideraturiko babesa: hamalau parlamentarietatik hamarrek alde bozkatu dute –tartean direla LReko lauak–. Horretara heltzeko eskuineko emendakin ia guziak onartu dituzte. Lasaitzea ekarri dio, duda gabe, gobernuari bozketa horrek eta segurtasun gehiagorekin begiratzen dio arratsaldeko boz emateari.

Asanbleako zazpi kide eta Senatuko beste zazpi dira batzorde horretan, eta haien lana izan da bi ganberen artean testu bateratua jostea. Martxoaren 15ean, 09:00tan hasi zen bilera eta 17:30ak aldera gai izan ziren testu bateratua hitzartzeko. Kontrako botoa eman zuten, aurreikusi zitekeenez, ezkerreko hirurek eta eskuin muturreko bakarrak.

"Hasi bezala bukatu da eguna, maitasun hitzekin. Maskarada bat izan da, aurretik adostu zuten guzia", zioen batzorde mistotik ateratzerakoan Alderdi Sozialistako Arthur Delaporte diputatuak. Horren lekuko, adostasunera heldu aitzin LR Errepublikanoak alderdiak "CMP emankorra" txalotzeko zabalduriko txioa –eta hortik gutxira ezabatu izana–. Batzorde mistoko kideek goizean eskuratu zuten testuaren azken bertsioa, 110 orrikoa, 230 moldaketa berrirekin zihoana. Haserre agertu zen horri begira Delaporte ordezkari sozialista: "Nola nahi duzu demokrazia bideratu horrela?".

49.3 aukera, besapean

Babesa ez baldin badu segurtatua, Frantziako Konstituzioko 49.3 artikulua baliatzeko aukera hor du gobernuak. Bozketarik gabe erreforma pasarazteko aukera dakar artikuluak, eta Elisabeth Borme Lehen ministroak ez du bere erabilpena baztertzen –jadanik hamar aldiz erabili izan du–. Hala ere, ikusirik erreformari dagokionez langile sindikatu guzien eta herritarren gehiengoaren aldetik desadostasun handia dagoela, bozketaren beharra ikusten du gobernuak, demokraziaren eta elkarrizketaren irudia zaintzeko –sindikatuen eta herritarren kezkei begira ez duelako arretarik bideratu–.

Senatuaren botoa pasa berri dutela, kalkulu betean dabiltza guziak: eguerdi honetan bilduko dira Macron babesten duten alderdiak ikusteko alderdi bakoitzean zenbat boto dituzten alde zein aurka, eta zenbatek duten ez bozkatuko. Horren arabera argituko dute 49.3 artikuluaren erabilpenarena.

Hori horrela, arratsalde honetan, boto bidez ala 49.3 artikuluari esker, karrikak haserrez betearazten dituen erreforma pasa beharko litzateke legebiltzarrean ere. Baina, botoen aldea hain estu izanik, ezustekoa gertatu daiteke.