Erretiro beltza
Aiton-amonak gazte zirenean, erretiroa bizitza disfrutatzeko momentu bezala irudikatzen zen. Urteotan lan egindakoaren fruituak jasotzeko sasoia. A zer nolako satisfakzioa! Pena bat da gaur egungo gazteok horrelakorik inoiz sentitzeko gai ez izatea. Pesimista hutsa naizela pentsa daiteke, baina errealitatea guztiz kontrakoa da.
Lehen, gazteak goiz hasten ziren lan egiten, eta lanean bertan lortzen zuten esperientziari esker, enpresan gora egiteko aukera izaten zuten, zegozkien soldataren igoera barne. Horregatik, lanak iraunkorrak ziren eta kotizazioak nahikoak, jubilatzean pentsio duin bat jasotzeko modukoak.
Orain, ordea, gazteoi izugarri kostatzen zaigu lana aurkitzea, eta topatzen dugunean, lan-baldintzak eta soldatak ez dira egokiak. Askotan, legearen kontrakoak izaten dira. Gainera, urteak eta urteak ematen ditugu ikasten, beraz, lana aurkitzen dugunerako, 25-30 urte inguru ditugu. Halaber, egungo lanak ez dira batere iraunkorrak eta soldatak, maiz, barregarriak izaten dira.
Hori guztia lege berria aintzat hartu barik. Erreforma honekin, erretiroaren adin ofiziala progresiboki atzeratuko da, 2027. urtean 67 urte izan arte. Kotizatu beharreko urte kopuruan ere aldaketak ezarri dituzte erreforma berriarekin. Izan ere, 2027. urtean 38 urte eta erdi kotizatu behar izango ditugu.
Lan egindako azken 30 urteak hartuko dira kontuan pentsioen kalkulurako. Gainera, mesedea egingo digute eta gutxi kotizatutako 24 hilabete txarrenak kendu ahal izango ditugu kalkulutik. Ez dago kezkatzerik!
Erreforma honekin bakarrik lortuko dute pentsioak murriztea, eta lanera makuluarekin joatea, noski! Nor izango da gai urte horiek guztiak lan egiteko? Nork izango du lan iraunkor bat, soldata on batekin, modu egokian kotizatu ahal izateko? Nork egingo du lan etorkizunean gure pentsioak ordaintzeko?
Tamalez, galdera ororen erantzuna “inor ez” da. Kalera atera beharko ginateke eskatzeko nagusien eskubideak eta lan-baldintza duinak bermatzeko. Zahartzaro lasaia bizitzeko aukera izan behar dugu-eta.
Argi dago sistema, dagoen eta egongo den bezala, ez dela nahikoa. Ez du funtzionatzen. Europatik dagoeneko abisatu digute pentsioak planteatuta dauden modu hori jasangaitza dela epe luze batean.
Sistema denon artean berreraiki behar dugu, zahartzaroan bizi-kalitate duin eta jasangarriak izango diren politikak sustatuz. Izan ere, erretiro lasaia bizitzeko eskubidea daukagu. Egunen batean lortuko dugulakoan nago, itxaropena daukat!
Joana García, euskaltegiko ikaslea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
.jpg)
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]
Euskadiko Selekzioa lortzea, ezbairik gabe, lorpen historikoa izan da. Baina horretan geratzen bada, euskaldun askorentzat –ni barne, nafarra bainaiz– egunik ilunena eta tristeena izango da. Lehenengo egunetako poza eta berotasuna gozatu ondoren, itzul gaitezen... [+]
Entzumen eta hizkuntza irakasleak (EHI) eta logopedak eskola publikoan zein kontzertatuetan lan egiten duten irakasle espezialistak dira. Horien funtzioen artean hizkuntzan eta komunikazioan zailtasunak dituzten ikasleei arreta zuzena ematea da, baina baita komunikazio sistema... [+]