Erreketeek Lezoko Etxetxo baserriko ama eta hiru semeak hil zituztela 85 urte bete dira
Maria Oiartzabal eta Domingo, Crisosotomo Enrique eta Sebastian Usabiaga Oiartzabal frankistek tiroka hil zituzten Mattejoane eta Miura baserrien artean.
85 urte luze bete dira asteartean erreketeek, Etxetxo baserriko ama eta hiru seme erail zituztela. Duela 85 urte, 1936ko uztailaren 27an izan zen Lezon lehenengo gertakari tragikoa, eta egun horretatik irailaren 13ra gertatu ziren herrian frankismoarekin lotuta hamar urteko horretan izandako hilketa guztiak. Maria Oiartzabal eta Domingo, Crisosotomo Enrique eta Sebastian Usabiaga Oiartzabal frankistek tiroka hil zituzten Mattejoane eta Miura baserrien artean. Frankistek Oiartzun hartu zuten egun berean izan zen. Saiakerak egin zituzten Errenteria ere hartzeko, eta militarren aurreko taldeak Lezorantz ere abiatu ziren. Mariak eta hiru semeek Miura baserrira ihes egitea erabaki zuten, babes bila-edo mugimendu arraro haiek sumatuta; laugarren semea, soldaduskan zen garai hartan. Miura baserrikoa zen semeetako baten, Domingoren, neska laguna. Aita zelaian gelditu zen belar lanetan. Bidean, baina, erreketeekin egin zuten topo eta erail zituzten.
Lekukotasunen arabera, batzuek diote nahi zutela hiru seme horiek bat egin zezatela tropa frankistekin, beraiekin eraman nahi zituztela, uko egin ziotela eta horregatik hil zituztela; besteak dio, semeetako batek gerrikoaren belarrian ikurrina zeramala eta erreketeek ikusi ziotenean hantxe tiro egin ziotela. Bat edo beste, edo biak izan daitezke hilketa bidegabearen arrazoia. Gerriko hura zuloarekin, orain dela 20 urtera arte Miura baserrian gordea izan dute. Hiru semeak hil zituzten, amari hori ikusarazi eta ama azkena hil zuten; ondoren, bide bazterrean utzi zituzten.
Etxetxo baserriko ama semeen omenezko oroitarria 2019an inauguratu zuten, familiako lau kideak hil zituzten inguruan.
Etxetxo Memoria historikoko elkarteak sustatuta, errepresio frankistaren biktimak aitortzeko adierazpena adostu du udalarekin, eta horren berri emango dute etziko plenoan.
Etxetxo elkarteak, gogora ekarri du sare sozialen bidez duela 85 urteko Etxetxoko familiaren erailketa erreketeen eskutan, memoria, justizia eta erreparazioa, ezinbesteko direlako.
Donostiako Udalak Mikel Zabalza Garateren (1952-1985) omenezko plaka bat jarriko du larunbat honetan (hilak 30), Guardia Zibilaren Intxaurrondoko kuartelaren aurrean (Baratzategi kalea, 35). Guardia Zibilak gaurko egunez atxilotu zuen Zabalza, 1985ean, Altzako bere etxean... [+]
Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]
Iruñeko Erorien monumentua faxismoaren salaketarako eta memoria demokratikorako Maravillas Lamberto interpretazio zentroa bilakatzea adostu dute EH Bildu, PSN eta Geroa Baik. Eraikinaren parte bat eraitsiko dute, eta adiera frankistako elementuak kendu edo estaliko... [+]
"88 urteko isiltasuna nahikoa da; gure herritarrek behingoz aitortza ekitaldi bat merezi dute"
Espainiako eta Frantziako Estatuak “nazio askapen mugimendua ito” nahi dutela ohartarazi du Sortuk, eta Santi Brouard eta Josu Muguruza HBko militanteen erailketak estatu biek egiten duten “gerra zikinaren parte direla” adierazi du.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Egun hartan Espainiako Poliziak bost langile hil zituen eta dozenaka zauritu. Orain, identifikatu gabeko beste zazpi zauritu aurkitu dituela iragarri du Martxoak 3 elkarteak. Oraindik, alabaina, ez dute lortu zauritutako beste 20 pertsona identifikatzea.
Espainiako Gobernuak dokumentu bat helarazi die Salvador Puig Antichen arrebei, Oroimen Demokratikorako ministro Ángel Víctor Torresen eskutik. Frankismoak anarkista katalanari jarritako heriotza kondenaren “baliogabetasun akta” dela diote. Harrigarria... [+]
Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]