Erreformatorio batean jasotako tortura irudiek hautsak harrotu dituzte Australian
Lepoa eta eskuak aulki bati lotuta eta burua estalita duen nerabe bat ageri da bideoan. Ikerketa abiarazi du gobernuak, Malcolm Turnbull lehen ministroak aginduta, The Guardianek jaso duenez.
“Adingabeek Don Dale gunean pairatzen dituzten torturak Guantanamokoekin alderatu daitezke”. John Lawrence abokatuak Australiako ABC telebista katean egindako adierazpenak dira. Darwin hiriko erreformatorioan bizi diren nerabeek jasotzen duten tratua bistaratzen duten irudiak zabaldu ditu kate horrek.
Iskanbila handia eragin du kasuak Australia iparraldean. Malcolm Turnbull lehen ministroak ikerketa abiarazi du: “Torturen kultura zabaldua dagoen edo zentro honetan soilik gertatzen den jakin nahi dugu”, adierazi du. Horrez gain, John Elferink Ipar Lurraldeko Espetxe Zerbitzuetako burua kaleratu du gobernuak.
Don Dale zentroan 10 eta 17 urte arteko gazteak bizi dira. Gehienak liskarrengatik edo familiek abandonatuta iritsi dira erreformatoriora. Dylan Vollerren kasua da: bera da irudietan agertzen dena. Zentroko arduradunek bere buruari min egiten saiatzeagatik zigortu zutela adierazi dute.
Hamabi adingabe zeuden gela batean negarra eragiteko gasa jaurtitzen azaltzen dira zaintzaileak beste bideo batean. 2014an grabatutako bideoa da, eta gela hartan zegoen Jake Roper gazte aborigena. Bere esanetan, “erreformatorioan emandako denboran animalia bezala” tratatu zuten zaintzaileek.
Amnistia Internazionalen arabera, aborigena da Don Dalen dauden gazteen %96, herrialde osoan espetxeratutakoen %59 bezala. Australiak dituen 23 milioi biztanltetatik 450.000 dira aborigenak.
Australiako ipar ekialdean dagoen Jiigurru uhartean duela 2.000-3.000 urteko zeramika zatiak aurkitu dituzte James Cook unibertsitateko eta Australiako Ikerketa Kontseiluko kideek. Australian orain arte aurkitutako zeramika arrastorik zaharrenak dira. Arrastoen azterketa... [+]
Britaniarren kolonialismoaren aurka egin dute, ekintzaile aborigenek inbasioaren eguntzat hartzen baitute. Melbournen hainbat monumentu kaltetu dituzte, esaterako, James Cook kolonizatzaile ingelesaren estatua.
Konstituzioaren zuzenketaren proposamena Anthony Albanese lehen ministroak bultzatu du. Hala ere, herrialdearen gehiengoak ezezkoa bozkatu du erreferendumean.
Urriaren 14ean egingo dute konstituzioa aldatzeko bozkaketa. Lehen Ministro Anthony Albanesek “nazioa elkartzeko aukera” gisa definitu du erreferendumaren eguna.
Proposamenaren arabera, Herritarren Ahotsa taldeak ekarpenak egingo ditu aborigenen eta Torres Itsasarteko Irlen inguruko gaietan. Azken 50 urteetan ez da aldatu Australiako Konstituzioa.
Alderdi ezberdinetakoak dira, eta orain arte egon den aborigen-errepresentaziorik handienetakoa da.
1900 eta 1970 urteen artean beren familiengandik banatu zituzten haur indigenei laguntza ekonomikoa emango die Australiako Gobernuak. Hiru hamarkadetan zehar ezarritako “asimilazio politiken” parte izan zen umeak familia zuriekin bizitzera eramatea. Biktima bakoitzak... [+]
Kementasunaren adibide da Linda Burney (1957). Ama zuria eta aita aborigena zituen eta zurien landa-herri txiki batean jaio zen, Australian beltzak eta zuriak nahastea debekaturik zegoen garaian. Politikari eskaini dio bizitza eta bi aldiz egin du historia: 2003an, Hegoaldeko... [+]
Antzinaroko zenbait geografok uste zuten gure planetako ipar hemisferioak adina lur izan behar zuela hego hemisferioak ere; Aristotelesen arabera, “eskualde bat egon behar da hego poloarekin guk gure poloarekin dugun erlazio bera duena”. Eta erromatarrek Terra... [+]
National Geographic aldizkarian Australiako aborigenei buruzko foto erreportaje ederra egin dute. Uhartean 50.000 urtez bizitu arren, egun Australiako biztanleen %3 baino gutxiago dira. Beren kultura, bizimodua eta mundu ikuskera pixkana desagertzen ari dira. Hala ere, egun... [+]
250 inguru ziren XVIII. mendean Australiako aborigenek hitz egiten zituzten hizkuntzak. Gaur egun 100 dira bizirik dauden hizkuntzak, eta gehienek oso hiztun gutxi dituzte.
1964ko maiatzean ikusi zituzten, baina Australian aborigenez okupatzen ziren funtzionarioek irailaren 24a arte ezin izan zituzten harrapatu gizaki zuriekin harremanik gabe bizi ziren azken 20ak. Emakume, neskato eta haurrak, gizonik ez. Orduan 17 urte zituen Yuwaliren... [+]
Albiste susmagarriak iritsi ziren berrikitan Australiatik: aborigen jendeen artean haurrei sexu gehiegikeriak erruz egiten zaizkiela jakin eta agintariak neurriak hartzen ari omen direla. Albiste horren sustraian dagoen kolonialismo istorio iluna argitu nahi izan du John... [+]