Konfinamenduari aurre egiteko gomendio sorta bat idatzi dute Donostiako Gros auzoko zenbait preso politikok. Jarraian osorik irakurgai idatzi duten gutuna.
"Itxialdi baten ezaugarririk behinena norbera ohikotasunetik atera egiten duela da.
Errail batetik mugitzen gara, oro har. Nor beretik. Eta errail horiek gabe galduta egongo bagina bezalako sentsazioa izan ohi da. Baina itxialdian beste errail batera pasa gaitezke norberak eraikitzen doan errutinaren bidez. Errailak errutinak baitira, izan. Eta hori egiteko edo garatzen joateko gaitasuna denok dugu.
Herri okupatua garenez eta erabateko kolonizaziotik gertu gaudenez, muturreko egoeretan ere arrotz zaizkigun botereen menpekoak gara. Ez ginen burujabeak eta ez gara. Baina, hori horrela izanik ere, errealitate horren pertzepzioa, askotan oharkabe samar pasatzen dena, areagotu egiten da oraingoa bezalako "muturreko" egoera batean. Gehien-gehiena goitik behera datorkigu. Egoeraren irakurketa, erabakiak, jendartearen manipulazioa, mugak, askotariko kohertzioaren erabilera... Dena inposaketaren bidez helarazten digute. Sentsazioa, ustez genuenaren kontra, gure bizitzak gure kontrolpetik at daudela izan daiteke, putzu horretan plixti- plazta aritzeko ordu piiiiloa dugularik, gainera.
Horiek horrela, erraza da etxe barruko itomena sortzea norberaren baitan. Desoreka, sosegurik eza, larritasuna, urduritasuna... Azken batean, ez gabiltza-eta geure errailetatik...terra incognita moduko batean baizik.
Baina honek guztiak ez du zertan horrela izan. Baditugu zenbait tresna egoerak eragiten digun larritasun horri aurre egiteko.
Gu egunez egunekoan zentratuko gara. Egunekoa ardatza izanik, horrexek baitauka garrantzi gehien. Egunez egun joan egunekoa egiten, batez ere. Bestela, kalera eta ohiko jardunetara itzultzeko eguna egutegian begiratu ahala urrunduz doan zenbaki bat baino ez da izango. Luze jo dezake honek txipa aldatu ezean.
Eta, kasu, geuk finkatutako errutina ordutegian mugituz, biziz, berriz ere "estrukturatuta" gaudelako sentsazioa izango dugu. Baina ez da sentsazio hutsa, egia baizik: estruktura hori eraikiko dugu eta, horren bitartez, egunotarako propio sortutako errailetan joango gara.
Horretan ari ez denak erronka handixeagoa dauka, baina guztiz egingarria da.
Berori dena delakoa izanda ere, osagai hauek ere izan beharko lituzke:
1- Ariketa fisikoa: hemen denak balio du. Etxetik ibili, bizikleta estatikoa, sokasaltoa, zunba, yoga, pesak…
2- Luzaketak: ezohiko egoeretan gorputzak, autobabes gisa, uzkurtzera egiten baitu eta honek ondoeza fisiko-psikikoa eragiten du. Ordenagailuaren aurrean dabilenari ere berdin gertatzen zaio. Hortaz, giharrak-zurdak lu-zaa-tuuu egin behar dira.
3- Arnasketa: arnasketa osoa eta konszientea. Honek emango digu oxigeno plus bat gihar-zurdetan zein garunean. Eta OSO eraginkorra da antsietatea eta gehiegizko estresari aurre egiteko.
Kontuan izan, aipatutakoaz gain, gauera-sofara-ohera neke puntu batez iristea lagungarria izango dela lo hobeto egiteko.
Orain dugu aukera, hau da unea! Pintatzen hasi (koadro bat zein hezetasunak jaten hasitako gelako txoko hori...), maketak egin (musika, diaporama, proiektu...), irakurketa (normalean irakurtzeko denborarik izaten ez dugun liburu horiek eta beste), gaitasun berriren bat jorratu... Hemen denak du lekua, gogoen eta inguruan ditugun gauzen arabera. Muga bakarra, eskuarki, geu baikara.
Zenbat eta garbiago jan, hobetu funtzionatuko dute gure sistema guztiek (odol-zirkulazioak, arnas-aparatuak, defentsek, nerbioek, urdail-aparatuak…) Baina, jakina, apeta goxoentzako tartetxoa ere izan behar da, horiek salbuespena izango badira ere. Bekatuan sano…
Gauetan arazoak handitu egiten dira, horregatik komeni da ohera ahalik eta lasaien sartzea. Bestelako kontuekin buruan, irakurri dugun ipuinaren edertasuna, ligatu genuen gau polit horren oroitzapena, plazerra sentitu (nork bere buruari emandakoa edo besteengandik jaso eta besteei emandakoa... aukeren arabera)... garrantzitsua, utzi alde batera mugikorrak, ordenagailuak eta bestelako aparatu elektronikoak ohera sartzeko garaian, aztoratu egiten gaituzte eta.
Gerta daiteke haserre sentitzea, horregatik, komunikatzeak berebiziko garrantzia du. Askotan ingurukoekin hitz egiten hasita nabariko dugu haserrea baretzen dela. Maiz ez dugu jakingo nola hasi komunikatzen, eta kasu honetan erabat zaurgarri azaltzea da egokiena: "haserre nago eta ez dakit norekin, ez eta zergatik ere" esaldiak ireki lezake bidea. Estres handiko egoerak dira hauek, nahiz eta ez den agerikoa.
Komunikatzeari uzteko tentaldia izan daiteke burumakur sentitzeagatik, gogo ezagatik... Eta gure-gurea den ezaugarria indargabetuko genuke horrela. Izan ere, izaki sozialak garen heinean, interakzioa, elkarrekintza...beharrezkoak ez ezik, ezinbestekoak ere ditugu.
Laguntzeko prest gaude, baina prest al gaude laguntza eskatzeko? Ez da galdera erretorikoa, hausnarketa eskatzen duena baizik.
Komunitatea eraikitzen badihardugu, eta ari gara ari garenez, komunitate horren parte garenez, komunitateak dituen antzeko edota behar berberak izango ditugu geuk ere.
Eguna beteta izateak balio du, orokorrean. Eta berdin balio dezake kontrakoak. Oreka eta norberari balio zaiona, horra mamia. Garrantzitsuena, beraz, ditugun espazio eta denboran nork bere burua ahalik eta egokien kudeatzea da.
Ez dago formula eraginkor bakarra. Balio duena da bakoitzari balio zaiona. Izan daitezke oso modu diferenteak, are kontrajarriak ere eta, hala ere, ondo funtzionatu.
Askotan, ordulariak markatzen duen denbora eta harekiko gure pertzepzioa ez doaz batera. Erlatibitatearen eragina da hori.
Hori aldatzeko, ordea, aski da begirada gure txilborretatik altxatzearekin: besteengan, beste gauzetan zentratu eta, zentzurik onenean, geure buruaz ahaztu. Kontraste gisa, introspekzio sakon baterako unea ere izan liteke hau. Fokua non jartzen dugun, horrexek ezaugarrituko du nola pasako ditugun egun hauek.
Bada, hemen gaude elkar laguntzeko".
Guardia Zibilaren esanetan, Victor de Aldama enpresariak ordaindutako diru kopurua litzateke hamar milioi euroko hori, eta Espainiako Garraio Ministerioak pandemia garaian egindako salerosketei lotuta legoke. Ostegun honetan utzi dute aske García, epailearen aurrean... [+]
"Pandemiaren ondoren, jakinarazi ziguten eskolatik kanpoko jarduerak askoz gehiago sustatuko zirela, eskura dauden ingurunean eta baliabideak erabiliz, baina gure seme-alaben hezkuntzan hain garrantzitsua den konpromiso hori ez da betetzen ari". Guraso batek... [+]
Estatuko Aldizkari Ofizialean argitaratzen den egunean amaituko da musukoaren beharra, eta COVID-19 pandemiak eragindako murrizketak amaituko dira. Hainbat salbuespen izango ditu: zainketa intentsiboetako unitateetan, onkologikoen eremuetan, ebakuntza geletan edo larrialdietan,... [+]
Enpresek diru publikoa jaso zuten ikerketarako, eta iparraldeko herrialdeek aldez aurretik erosi zizkieten txertoak. Bitartean, txertoen prezioak igo egin zituzten multinazionalek. Gaur egun, herrialde txiroenetan, %23k baino ez du dosi osoa, SOMOren ikerketaren arabera.
Espainiako Ministroen Kontseiluak onartu du maskara hautazkoa izatea garraio publikoan. Baina gomendagarria da gaixotasunen sintomak dituztenentzat eta pertsona zaurgarrientzat. Derrigorrezkoa izaten jarraituko du osasun zentroetan.
Bilboko Lan Arloko Epaitegiak arrazoia eman dio ELA sindikatuari eta ezintasun iraunkor absolutua onartu dio COVID19 iraunkorra duen osasun zentro bateko zeladore bati.
Espainiako Gobernuko Osasun ministro Carolina Dariasek jakinarazi duenez, Ministroen Kontseiluak otsailaren 7an sinatuko du garraio publikoan musukoa derrigorrezkoa ez izatearen dekretua.
Txinan derrigorrezko isolamendu neurriak kendu dituzte nazioarteko bidaiarientzat, eta eguneroko kutsatzeen datuak emateari utzi. Politika aldaketa baten ondorioz dira neurriok, baina egoeraren kontrolik ezak nazioartean izan dezakeen eraginaz ohartarazi dute zenbait adituk.
Iraungi diren gehienak Pfizer markakoak dira, Europar Batasuneko hornitzailerik handiena.
Milaka herritar kalera atera dira hiriburu nagusietan, Txinako Gobernuaren zero COVID estrategiak eragiten dituen kalte ekonomikoak eta psikologikoak salatzera. Aspaldi ikusi gabeko mobilizazioetan orri zuria erakusten dute manifestariek, zentsura irudikatzeko. Pandemia hasi... [+]
Sumindura pikor batekin hartu dute batzuek zero-covid estrategiaren inguruan Renmin Ribao egunkari txit ofizialak aste honetan bertan argitaratu duen artikulu-segida. Ondorioztatu baitute –zuzen, behingoz– Beijingeko agintariek, Partiduaren XX. Kongresua amaitu... [+]
Heriotza, drama, lana, luizia, mina, angustia. Mugak, neurriak, grinak, maitasuna eta sendia. Inauteria. Zaldibar eta pandemia; bizitza zabortegian. Estreinatzear da Axut eta Artedrama antzerki konpainiek elkarlanean sortu duten azken lana: Hondamendia. Urriaren 14an egingo dute... [+]
"Azken txanpan" sarturik, arrisku taldeak txertatu, aldagai berriak kontrolatu eta osasun sistemak hobetu behar direla dio MOE erakundeak.
Irailaren 1ean ekin diote 2022-2023 ikasturteari Zuberoan, Nafarroa Beherean eta Lapurdin, COVID-19aren aurkako neurririk gabe. Berrikuntza gehiago ere izan dituzte: Seaskako ikastola eta kolegioetan ehun ikasle gehiago dituzte, eta Irisarrin, Larrainen eta Barkoxen murgiltze... [+]
Ikerketan ia 40.000 hilekodun pertsonek parte hartu dute eta haietatik ziklo erregularra dutenen %42k txertoaren ondoren odoluste handiagoa izan dutela ondorioztatu dute ikerketan.