Eroskiri Caparrosoko makrobehitegiko esnea ez dezala saldu eskatu diote Iruñean
Nafarroako Elikagaien Soberaniaren aldeko Mugimenduak deituta, joan den larunbatean 300 bat lagun bildu dira Iruñeko Felix Huarte plazan, Iturrama auzoan. Makroetxaldeen aurkako aldarria egin dute eta Eroskiri eskatu diote ez dezala saldu Valle de Odietako makrobehitegiaren esnea jasangarria zigilupean, eta "animalien ongizatea" zigilua erabiliz.
Azken hamarkadatan, Nafarroako nekazaritza politikek eredua aldatu eta abeltzaintza industriala ekarri dutela salatu dute: “Abeltzaintza produktibista, ukuiluratua, lurrarekiko loturarik gabea, ustiategi bakoitzeko mugarik gabeko animalia kopuruekin”. Horren ondorioz, makroetxaldeak asko ugaritu direla diote, “asko, azkar eta merke ekoizteko, kontuan hartu gabe zer ondorio duten ingurumenean, gizartean, ekonomian eta osasunean”.
Azken asteetan bolo-bolo dabil Caparrosoko behitegi erraldoia, besteak beste Nafarroako Gobernuak baimendu diolako 3.450 behitik 7.200era bikoiztea. Elikadura burujabetzaren aldeko mugimenduak azaldu duenez, makroetxalde hauek ondorio larriak eragiten dituzte ikuspegi askotatik. Honako hauek azpimarratu ditu:
Bat, energia kopuru handiak kontsumitzen dituzte, eta hondakin kopuru handiak ere bai, biodibertsitateari kalte handia eraginez; bi, ekoizle handiek bakarrik egin ditzaketen inbertsio handiak behar dituzte, “baina guztion artean ordaintzen ditugu, asko laguntzen baitira diru publikoarekin”; hiru, oso automatizatuta daude, eta oso enplegu gutxi eta prekarioa sortzen dute, ekoiztetxe txikiak desagerraraziz eta herriak hustuz; lau, lurrak berenganatzen dituzte, monolaborantza zabaldu –batez ere soja transgenikoak– eta ukuiluko animaliak baldintza tamalgarritan elikatzeko.
Osasunean eragindakoak ere aipatu ditu mugimenduak: “Osasun publikorako arrisku larriak sortzen dituzte, esaterako gaixotasunak eta pandemiak areagotzea; batik bat animaliak pilatzearen ondorioz, bai eta medikamentuak eta antibiotikoak gehiegi erabiltzearen ondorioz ere”.
Deia gobernuari, kontsumitzaileei eta gizarteari
Horregatik guztiagatik, Nafarroako Gobernuari eskatu diote trantsizio agroekologikoa susta dezala, eta exijitzen diote “Nafarroako Gobernuari nekazaritza eta abeltzaintza industriala laguntzeari utz diezaiola, eta makrogranja berriak geldiaraz ditzala”.
Kontsumitzaileei eskatzen diete egiazko kontsumo arduratsua eta bidezkoa egin dezatela, horretarako auzoko dendetan, ekoizleen merkatuetan edota kontsumo-elkarteetan erosiz hurbileko elikagaiak, elikagai agroekologikoak eta ekoizle txikienak. Eta gizarteari ere mobilizatzeko eskatu diote, “nekazaritzako elikagaien sistema globalizatu eta kapitalista hori geldiarazteko, izan ere, aurrekaririk gabeko krisi planetario eta humanoa eragiten ari baita; deia egiten dugu elikadura subiranotasunaren alde lan egiteko, bizitza erdigunean jarriko duen etorkizuna ziurtatuko badugu”.
Ahotsa.info-ren bideo honetan dira mobiliazioaren irudiak eta Gotzone Sestorainek emandako azalpenak:
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
Kolore morez margotu dut urteko lehen hilabetea, sormena, irudimena, jakintza eta espiritualitatearen kolorez.
Via Campesinako ordezkaritza bat Palestinan izan da abenduaren 8tik 18ra, bere kide den Palestinako Lan Komiteen Batasuna-k (UAWC) gonbidatuta. Bidaia horrekin herri palestinarrari elkartasuna adierazi nahi izan diote, "Gazan egiten ari diren genozidioaren erdian eta... [+]
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Arrasateko Beroña auzoan dago kokatuta Xabi Abasolo Etxabek eta Naiara Uriarte Remediosek bultzatutako Errastiko Ogia proiektua. Bakoitza bere bidetik iritsi ziren okintzaren mundura, baina eredu ekologikoan eta ama orearekin ekoizteko oso ongi uztartu dituzte bi gazteen... [+]
Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.
Bi ordu edo bi ordu eta erdiz haur eta gazte andana hartzen ditu jantokiaren tarteak eskoletan. Jateko, jolasteko eta elkarbizitzeko espazio horretan jantokiko arduradunak esku hartzeko dituen mugez, jarraitzen diren irizpideez, begiraleen rolaz eta duten formazioaz arituko... [+]
Laborantza iraunkor eta herrikoiaren hitzordua den Lurrama azokan izanen da Karine Jacquemart, Frantziako Foodwatch elkarteko zuzendaria. Elikadura-eskubidea herritar orori bermatzeko helburuari tiraka, hainbat ekintza bideratzen dabiltza –herritar mobilizazioak, agintari... [+]
Hego Euskal Herrian energia berriztagarrien makroproiektuen zaparradari zenbakiak jarri dizkiogu erreportaje honetan. Datuek marrazten duten mapan, Nafarroak gori-gori jarraituko du eta Araban daude kontzentratuta EAEn enpresek egin nahi dituzten energia zentralen %75,4. Hori... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Zer da zuretzat sukaldea? Niretzat, suaren tokia, sua dagoen aldea. Etxearen bihotza da, lapikokoa mimoz eta maitasunez prestatzeko lekua. Gero, mahai inguruan jateko, dastatzeko, partekatzeko eta disfrutatzeko tokia. Sasoikoa jateko sukaldera sartuko gara.
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]