Eroskiri Caparrosoko makrobehitegiko esnea ez dezala saldu eskatu diote Iruñean
Nafarroako Elikagaien Soberaniaren aldeko Mugimenduak deituta, joan den larunbatean 300 bat lagun bildu dira Iruñeko Felix Huarte plazan, Iturrama auzoan. Makroetxaldeen aurkako aldarria egin dute eta Eroskiri eskatu diote ez dezala saldu Valle de Odietako makrobehitegiaren esnea jasangarria zigilupean, eta "animalien ongizatea" zigilua erabiliz.
Azken hamarkadatan, Nafarroako nekazaritza politikek eredua aldatu eta abeltzaintza industriala ekarri dutela salatu dute: “Abeltzaintza produktibista, ukuiluratua, lurrarekiko loturarik gabea, ustiategi bakoitzeko mugarik gabeko animalia kopuruekin”. Horren ondorioz, makroetxaldeak asko ugaritu direla diote, “asko, azkar eta merke ekoizteko, kontuan hartu gabe zer ondorio duten ingurumenean, gizartean, ekonomian eta osasunean”.
Azken asteetan bolo-bolo dabil Caparrosoko behitegi erraldoia, besteak beste Nafarroako Gobernuak baimendu diolako 3.450 behitik 7.200era bikoiztea. Elikadura burujabetzaren aldeko mugimenduak azaldu duenez, makroetxalde hauek ondorio larriak eragiten dituzte ikuspegi askotatik. Honako hauek azpimarratu ditu:
Bat, energia kopuru handiak kontsumitzen dituzte, eta hondakin kopuru handiak ere bai, biodibertsitateari kalte handia eraginez; bi, ekoizle handiek bakarrik egin ditzaketen inbertsio handiak behar dituzte, “baina guztion artean ordaintzen ditugu, asko laguntzen baitira diru publikoarekin”; hiru, oso automatizatuta daude, eta oso enplegu gutxi eta prekarioa sortzen dute, ekoiztetxe txikiak desagerraraziz eta herriak hustuz; lau, lurrak berenganatzen dituzte, monolaborantza zabaldu –batez ere soja transgenikoak– eta ukuiluko animaliak baldintza tamalgarritan elikatzeko.
Osasunean eragindakoak ere aipatu ditu mugimenduak: “Osasun publikorako arrisku larriak sortzen dituzte, esaterako gaixotasunak eta pandemiak areagotzea; batik bat animaliak pilatzearen ondorioz, bai eta medikamentuak eta antibiotikoak gehiegi erabiltzearen ondorioz ere”.
Deia gobernuari, kontsumitzaileei eta gizarteari
Horregatik guztiagatik, Nafarroako Gobernuari eskatu diote trantsizio agroekologikoa susta dezala, eta exijitzen diote “Nafarroako Gobernuari nekazaritza eta abeltzaintza industriala laguntzeari utz diezaiola, eta makrogranja berriak geldiaraz ditzala”.
Kontsumitzaileei eskatzen diete egiazko kontsumo arduratsua eta bidezkoa egin dezatela, horretarako auzoko dendetan, ekoizleen merkatuetan edota kontsumo-elkarteetan erosiz hurbileko elikagaiak, elikagai agroekologikoak eta ekoizle txikienak. Eta gizarteari ere mobilizatzeko eskatu diote, “nekazaritzako elikagaien sistema globalizatu eta kapitalista hori geldiarazteko, izan ere, aurrekaririk gabeko krisi planetario eta humanoa eragiten ari baita; deia egiten dugu elikadura subiranotasunaren alde lan egiteko, bizitza erdigunean jarriko duen etorkizuna ziurtatuko badugu”.
Ahotsa.info-ren bideo honetan dira mobiliazioaren irudiak eta Gotzone Sestorainek emandako azalpenak:
Catering-enpresarik gabe jardun nahi duten eskolentzat bestelako eredu bat arautzea adostu zuen Eusko Legebiltzarrak 2019an. Horren ordez, catering-enpresen bidezko zerbitzua ematera derrigortzen ditu ikastetxeak Eusko Jaurlaritzak berriki argitaratu duen aginduak. Bitartean,... [+]
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Liburuaren lehen aurkezpena irailaren 20an izango da, ostiralarekin, 18:30ean Azpeitiko Elikagunean. Bertan izango dira Miguel Arribas Kelo eta Marc Badal egileak, Markel Lizasoain itzultzailea, Maitane Gartziandia diseinatzailea eta Dani Blanco argazkilaria. Egileen azalpenak... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Baserritarrek badute oporrik? Galdetu dute eskolan. Ezezkoa erantzun dute ikasleek. Orduan, egunero lanean, baserritar izan nahiko zenukete etorkizunean? Eta inork baserritarra izan nahi ez badu, nork egingo du guretzako janaria? Airean gelditu da galdera.
Pertsonaren osasun... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Odei Etxeberri Bimboire, Gorka Roca Torre eta beraien seme Oihan eta Miru buruaskiak dira elikaduran. Horretarako, aztertu behar izan dute gorputzak zer elikagai eta zein kopurutan behar dituen; horiek zein janaritan dauden; urtaro bakoitzean horiek denak eskuratzeko zer landu... [+]
Bitxia egiten zait oso askok su artifizialei dieten miresmena. Ikuskizunak sortzen duen itsutasun eta gorreria aukeran nonahi. Ni uxatu egiten nau giro piroteknikoak. Baina onartzea besterik ez daukat gehiengo batek horretan murgilduta bizi nahi duela; besteak beste, sistema oso... [+]
Zestoako Iraeta auzoan, Urola ibaiaren meandroan daude Amilibia baserria eta bere lurrak. Horiek modu kolektiboan erosteko dirua biltzen ari da Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkartea. 2025 bukaerarako dute hitzartua azken ordainketa, baina erosketa fasean egon arren,... [+]
Baso naturaletan estratu eta funtzio ezberdinak betetzen dituzten espezieak aurkitzen ditugu. Batzuek gaina hartuko dute, eta mende ugari bertan igaroko dituzte. Beste batzuek lehen urratsak emango dituzte, baso-kideengatik sakrifikatuko dira eta beraien gorpu ustelak sistemari... [+]
Bergaran Elikadura Mahaia martxan dute eta bertatik hainbat ekintza ari dira aurrera eramaten herriko azoka indartzeko eta baserritarren erreleboa lantzeko. Elikadura Mahaiko kide dira Jon Ruiz de Egino baratzezaina, Eskubaratz proiektuko kidea. Eta Aitziber Plazaola dendaria,... [+]