Ermuan herrirren aurrean azalpenak eman dituzte otsailaren 17an Zaldibarko krisi mahai teknikoko kideek. Hamar teknikari mahai handi batean, Antzokiko eszenategi gainean. 500 herritar aurrean, eta atarian pantaila handi bat, jendeak kaletik ere jarraituko zuena. "Zaldibar Argitu!" pankartari helduta kide zenbait, ate ondoan. Herritarrek beren kezkak argi adierazi zituzten. Osasunaren inguruan teknikariek emandako azalpenek eragin zuten zalapartarik handiena.
Hauek dira azalpenak eman zituzten kideak: Jesús Peña Martinez, Jaurlaritzako lehendakaritzako idazkari nagusia; Ignacio Berraondo, Jaurlaritzako Osasun sailburuordea; Arkarazo Zabalaga, Ingurumen teknikaria; Joseba Bidauzaga, Jaurlaritzako Osasun Publikoko zuzendari-ordea; Iñigo Elosegi, Gipuzkoako Ur kontsortzioko zuzendari gerentea; Saioa Ferro Jaurlaritzaren Aire arduraduna; Josu Perea Uraren (ibaiena) kalitatearen euskal agentziako kidea; Iñaki Arrate, Jaurlaritzaren Planifikazio arduraduna eta Hipolito Bilbao, Ingurumen Baimen Bateratuen zerbitzuen arduraduna.
Dioxina eta furanoak: osasuna kezka eta haserrre iturri
Jeus Peñak azaldu du egunero egin direla airearen ohiko neurketak. Baina dioxina eta furanoa aztertzen duten laborategiak Espainiako estatuan bi baino ez direla: Madrilgoa (CSIC) eta Bartzelonakoa eta "Europan ez daude askoz gehiago". Otsailaren 9an hartu zuten lagina, bakarra, zabortegitik ahalik gertueneko puntu batetik: "Horrela egin genuen, garantistak izan nahi genuelako". Bost egun behar ditu laborategiak emaitzak lortzeko, eta otsailaren 14an, emaitzak jaso orduko egin zituzten publiko.
Geroztik 4-5 puntutako laginak hartu dituzte, azkenekoa 16 gauean. "Emaitzak 20an edo 21ean jasoko ditugu. Sua itzaliko balitz ere, osasunean eman ditugun gomendioei eutsiko diegu".
Joseba Bidauzaga: "Orain lasaitu txiki bat hartu dezakezue, haizea beste norabide batean doa-eta"
Joseba Bidauzagaren azalpenek eragin zuten haserre handiena publikoan. Epidemiologoa dela adierazi zuen, eta dioxinen %95a elikaduratik jasotzen dituela gorputzak, eta %3 airetik "nahiz eta horrelako suteen ondorioz, airetik jasotzen den portzentajea handitu egiten den". Kopuruak hirietako kutsadura baino 50 aldiz handiagoak izanda ere, "oso kantitate txikiak dira" adierazi zuen, eta denbora luzean zehar pilatzea dela arriskua nabarmendu zuen, urteetan dioxinak arnastuta gantzetan pilatzen direlako, eta bi aste denbora gutxi dela. "Ez dago frogatuta orain arnastuko diren dioxinek minbizia eragingo dutenik zuzenean. Beste hainbat faktorek eragingo dute. Noski, hemendik urteetara minbizia duena, sute honekin gogoratuko da, gaixoek joera dutelako errua zerbaiti botatzeko". Publikoaren erantzuna ozena izan zen.
Bidauzagaren beste esaldi bat "gainera orain lasaitu txiki bat hartu dezakezue, haizea beste norabide batean doa-eta". Sekulako zurrunbiloa sortu zen.
Une honetan dagoen dioxina kopuruak arnastearen kaltegarritasunari garrantzia kendu zioten osasun teknikariek, ez dagoela frogatzerik, zigarroa errez gehiago barneratzen dela, eta abar adieraziz. Publikoa ez zuen lasaitu erantzun mota horrek.
Eskolara ez du umerik bidaltzen etxe askok
San Lorenzo ikastetxea da zabortegitik gertuen dagoena, otsailaren 18an osasun saileko teknikariak bertako familiekin bildu ziren, osasun gomendioak emateko. Publikotik adierazi dute ume askok utzi diola eskola joateari. Ama batek azaldu du berak ere nahiago lukeela umea etxean edukitzea, baina lanera joateko eskolara bidali beharra daukala, eta horrek sortzen dion angustia transmititu du.
Emakumeak dira etxekoen osasunaz gehien galdetu dutenak, eta hauek ez dute erantzun zuzenik jaso: Ama batek azaldu du bere semeak asma duela, eta sutearen lehen egunetik ito beharrean jarri zela. Osasun etxera deitu eta haiek ez zutela inongo berririk erantzun ziotela, 112ra deitu eta "ez omen da larria" erantzun ziotela. "Bilbora eramaten dut eguna pasatzera. Etxeko leiho eta pertsianak itxita izaten ditut, eta gauean etxean sartu orduko eztulka eta begiak malkotan jartzen da. Kasualitatea? Zer egin behar dut semearekin?". Ez zuen erantzunik jaso.
Kalera atera bai, baina dioxinen aurrean egon gabe
"Lasaitasun mezua eman nahi dugu. Dioxinen aurrean egotea da saihestu beharrekoa, baina ez dugu esaten kalera atera ezin dugunik. Eguneroko bizitza normalarekin jarraitu behar dugu. Gomendio hauek guztiak eman ditugu, garantistak izateko, ez berez osasunean kalte handia ekarriko digutelako". Publikotik gai honetan egindako galderak txalo zaparrada eragin zuen: "Garantistak izan nahi zenutela diozue, prekauzio printzipioa izan dela oinarri, orduan, zergatik komunikatu zenituzten neurri horiek hain berandu? Zergatik ez sutea hasi orduko?".
Publikotik egindako beste galdera bat hauxe izan zen: "Diozue uraren eta airearen kontrolak emandako emaitzak ez direla batere kezkagarriak, eta ez duzuela uste horietatik emaitza larririk jasoko denik gero ere. Zergatik egiten dira, orduan, hainbeste datu bilketa eta froga? Zerbait garrantzitsua aurkitzea espero ez bada?".
Produktuak merkaturatzen dituen etxe bakarrari debekatu egin diote
Dioxina gehien elikaduratik hartzen da. Horregatik, produktuak merkaturatuz bizi den ekoizle bakarrari debekatu egin diote bolada batean horrela egitea.
Beharbada ez duzu jakingo nor den Donald Berwick, edo zergaitik aipatzen dudan artikuluaren izenburuan. Gauza bera gertatzen zaie, agerikoa da, abian den Osasun Itunean parte hartzen ari diren gehienei. Ez dakite zer den Berwicken Helburu Hirukoitza, are gutxiago eredu hau... [+]
Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]
Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]
Indartsua, irribarretsua eta oso langilea. Helburu pila bat ditu esku artean, eta ideia bat okurritzen zaionean buru-belarri aritzen da horretan. Horiek dira Ainhoa Jungitu (Urduña, Bizkaia, 1998) deskribatzen duten zenbait ezaugarri. 2023an esklerosi anizkoitza... [+]
Osakidetzan egun, ez dago bermatuta euskarazko zerbitzua. Zerbitzu gehienetan ez dago hizkuntza irizpiderik eta herritar euskaldunek bere burua nabarmendu beharra daukate, egoera oso zaurgarrian, euskarazko zerbitzua jaso ahal izateko.
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako trans pertsonei zuzendutako protokolo asistentziala eguneratzea da helburua. Lehen Mailako Arretako Taldeak (LMAT), trans pertsonentzako Lehen Mailako Arretako Zerbitzu berriak (tLMAZ) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean dagoen Genero... [+]
Jaurlaritzak ziurtatu du itxaron-zerrendak bi hilabetetik behera jaitsi direla azken hiruhilekoan. Manu Lezertua EAEko arartekoak, berriz, beste datu bat nabarmendu du herritarren kexei buruzko urteko txostenean: Osakidetzari dagozkion kexak %70 igo dira, eta batez ere... [+]
Antidepresiboen kontsumoa aztertuta, Euskal Autonomia Erkidegoan COVID-19aren pandemiak sintoma depresiboen intzidentzia handitu zuela ondorioztatu du ikerketa batek. Halaber, azterlanak nabarmendu du herritarren osasun mentala arazo fisikoekin batera artatzearen garrantzia, bai... [+]
Pazienteek Donostiara joan behar dute arreta jasotzeko. Osasun Bidasoa plataforma herritarrak salatu du itxierak “are gehiago hondatuko” duela eskualdeko osasun publikoa.
EAEn BAMEa (famili medikuen formazioa) lau urtetik hiru urtetara jaistea eskatu du Jaurlaritzak. Osakidetzaren "larritasunaren" erantzukizuna Ministerioari bota dio Jaurlaritzako Osasun sailburu Alberto Martinezek: "Ez digute egiten uzten, eta haiek ez dute ezer... [+]
Sare sozialen kontra hitz egitea ondo dago, beno, nire inguruan ondo ikusia bezala dago sare sozialek dakartzaten kalteez eta txarkeriez aritzea; progre gelditzen da bat horrela jardunda, baina gaur alde hitz egin nahi dut. Ez ni optimista digitala nauzuelako, baizik eta sare... [+]
Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.
Itxaron zerrendak gutxitzeko Osasunbideak hartutako estrategiak gaitzetsi ditu Plataformak
