Ermuko herritarren galdera zuzenak, teknikarien erantzun lausoak
Ermuan herrirren aurrean azalpenak eman dituzte otsailaren 17an Zaldibarko krisi mahai teknikoko kideek. Hamar teknikari mahai handi batean, Antzokiko eszenategi gainean. 500 herritar aurrean, eta atarian pantaila handi bat, jendeak kaletik ere jarraituko zuena. "Zaldibar Argitu!" pankartari helduta kide zenbait, ate ondoan. Herritarrek beren kezkak argi adierazi zituzten. Osasunaren inguruan teknikariek emandako azalpenek eragin zuten zalapartarik handiena.
Hauek dira azalpenak eman zituzten kideak: Jesús Peña Martinez, Jaurlaritzako lehendakaritzako idazkari nagusia; Ignacio Berraondo, Jaurlaritzako Osasun sailburuordea; Arkarazo Zabalaga, Ingurumen teknikaria; Joseba Bidauzaga, Jaurlaritzako Osasun Publikoko zuzendari-ordea; Iñigo Elosegi, Gipuzkoako Ur kontsortzioko zuzendari gerentea; Saioa Ferro Jaurlaritzaren Aire arduraduna; Josu Perea Uraren (ibaiena) kalitatearen euskal agentziako kidea; Iñaki Arrate, Jaurlaritzaren Planifikazio arduraduna eta Hipolito Bilbao, Ingurumen Baimen Bateratuen zerbitzuen arduraduna.
Dioxina eta furanoak: osasuna kezka eta haserrre iturri
Jeus Peñak azaldu du egunero egin direla airearen ohiko neurketak. Baina dioxina eta furanoa aztertzen duten laborategiak Espainiako estatuan bi baino ez direla: Madrilgoa (CSIC) eta Bartzelonakoa eta "Europan ez daude askoz gehiago". Otsailaren 9an hartu zuten lagina, bakarra, zabortegitik ahalik gertueneko puntu batetik: "Horrela egin genuen, garantistak izan nahi genuelako". Bost egun behar ditu laborategiak emaitzak lortzeko, eta otsailaren 14an, emaitzak jaso orduko egin zituzten publiko.
Geroztik 4-5 puntutako laginak hartu dituzte, azkenekoa 16 gauean. "Emaitzak 20an edo 21ean jasoko ditugu. Sua itzaliko balitz ere, osasunean eman ditugun gomendioei eutsiko diegu".
Joseba Bidauzaga: "Orain lasaitu txiki bat hartu dezakezue, haizea beste norabide batean doa-eta"
Joseba Bidauzagaren azalpenek eragin zuten haserre handiena publikoan. Epidemiologoa dela adierazi zuen, eta dioxinen %95a elikaduratik jasotzen dituela gorputzak, eta %3 airetik "nahiz eta horrelako suteen ondorioz, airetik jasotzen den portzentajea handitu egiten den". Kopuruak hirietako kutsadura baino 50 aldiz handiagoak izanda ere, "oso kantitate txikiak dira" adierazi zuen, eta denbora luzean zehar pilatzea dela arriskua nabarmendu zuen, urteetan dioxinak arnastuta gantzetan pilatzen direlako, eta bi aste denbora gutxi dela. "Ez dago frogatuta orain arnastuko diren dioxinek minbizia eragingo dutenik zuzenean. Beste hainbat faktorek eragingo dute. Noski, hemendik urteetara minbizia duena, sute honekin gogoratuko da, gaixoek joera dutelako errua zerbaiti botatzeko". Publikoaren erantzuna ozena izan zen.
Bidauzagaren beste esaldi bat "gainera orain lasaitu txiki bat hartu dezakezue, haizea beste norabide batean doa-eta". Sekulako zurrunbiloa sortu zen.
Une honetan dagoen dioxina kopuruak arnastearen kaltegarritasunari garrantzia kendu zioten osasun teknikariek, ez dagoela frogatzerik, zigarroa errez gehiago barneratzen dela, eta abar adieraziz. Publikoa ez zuen lasaitu erantzun mota horrek.
Eskolara ez du umerik bidaltzen etxe askok
San Lorenzo ikastetxea da zabortegitik gertuen dagoena, otsailaren 18an osasun saileko teknikariak bertako familiekin bildu ziren, osasun gomendioak emateko. Publikotik adierazi dute ume askok utzi diola eskola joateari. Ama batek azaldu du berak ere nahiago lukeela umea etxean edukitzea, baina lanera joateko eskolara bidali beharra daukala, eta horrek sortzen dion angustia transmititu du.
Emakumeak dira etxekoen osasunaz gehien galdetu dutenak, eta hauek ez dute erantzun zuzenik jaso: Ama batek azaldu du bere semeak asma duela, eta sutearen lehen egunetik ito beharrean jarri zela. Osasun etxera deitu eta haiek ez zutela inongo berririk erantzun ziotela, 112ra deitu eta "ez omen da larria" erantzun ziotela. "Bilbora eramaten dut eguna pasatzera. Etxeko leiho eta pertsianak itxita izaten ditut, eta gauean etxean sartu orduko eztulka eta begiak malkotan jartzen da. Kasualitatea? Zer egin behar dut semearekin?". Ez zuen erantzunik jaso.
Kalera atera bai, baina dioxinen aurrean egon gabe
"Lasaitasun mezua eman nahi dugu. Dioxinen aurrean egotea da saihestu beharrekoa, baina ez dugu esaten kalera atera ezin dugunik. Eguneroko bizitza normalarekin jarraitu behar dugu. Gomendio hauek guztiak eman ditugu, garantistak izateko, ez berez osasunean kalte handia ekarriko digutelako". Publikotik gai honetan egindako galderak txalo zaparrada eragin zuen: "Garantistak izan nahi zenutela diozue, prekauzio printzipioa izan dela oinarri, orduan, zergatik komunikatu zenituzten neurri horiek hain berandu? Zergatik ez sutea hasi orduko?".
Publikotik egindako beste galdera bat hauxe izan zen: "Diozue uraren eta airearen kontrolak emandako emaitzak ez direla batere kezkagarriak, eta ez duzuela uste horietatik emaitza larririk jasoko denik gero ere. Zergatik egiten dira, orduan, hainbeste datu bilketa eta froga? Zerbait garrantzitsua aurkitzea espero ez bada?".
Produktuak merkaturatzen dituen etxe bakarrari debekatu egin diote
Dioxina gehien elikaduratik hartzen da. Horregatik, produktuak merkaturatuz bizi den ekoizle bakarrari debekatu egin diote bolada batean horrela egitea.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Ikasturte osoan inork aipatu ez dituen kontuetan aritu ondoren, aktualitatearen erdigunera eraman nau, ustez, pneumonia batek, nola definitu ez dakidan hartuemana izan baitut Osakidetzarekin. Eta lehen deitik, ai ene, esperimentu batean egotearen sentsazio zirraragarria,... [+]
Satse Euskadiko Erizainen Sindikatuak deitu du greba, eta udako murrizketek eragindako lan karga arintzeko neurririk ez hartzea leporatu dio Osakidetzari.
Bilboko magistratuak adierazi du ez dagoela froga nahikorik langileak delitu hori egin zuela egiaztatzeko eta ez dagoela “lekukorik” hori frogatu duenik. Horrelako 300 sabotaje salatu ditu anbulantzien zerbitzua esleitua duen enpresak.
Aktibista intersexa* eta DJa da Marikarmen Free (Baena, Espainia,1984). 2003. urtean sistema psikiatrikoaren kontrako borrokan hasi zen, eta gaur egun bide beretik doa Insania kolektibokoekin. Martxoan, Iruñeko Katakraken egindako “Zapalkuntza psikiatrikoa eta... [+]
Kalera atera dira salatzeko Bortziri eta Baztanen mediku eta pediatren falta, itxaron zerrenda amaigabeak eta hitzorduen atzeratzea jasaten ari direla, besteak beste. “Landa eremuan bizi garenok ere merezi dugu behar dugun bezala artatuak izatea”.
Mallorca, 1968. Joana Maria Escartin historialaria jaio zen. 1989an esklerosi anizkoitza diagnostikatu zioten eta joan den maiatzaren 30ean hil zen jaioterrian, 56 urte zituela, hain zuzen, esklerosi anizkoitzaren nazioarteko egunean.
Ikasketak UIBn (Universitat de les Illes... [+]
Istripu eta larrialdiei erantzutea eta gaitz kronikoak dituzten ikasleak artatzea lirateke, besteak beste, erizainak eskolan lituzkeen funtzioak, gaur egun gehienbat irakasleen bizkar geratzen dena. Eskoletan erizain batek egon behar duela aldarrikatzen urteak daramatza SATSE... [+]
Carmen Junyent hizkuntzalaria izan zen katalanez hil ahal izatea bere azken hatseraino aldarrikatu zuena. Hil hurren zela, osasun-langileekin izandako bizipenak idatzi, eta bera hil ondoren argitara zitzatela eskatu zuen. Hizkuntza pertsona batek beste batekiko duen trataeraren... [+]
Ginekologia zerbitzuarekin gertatu den moduan, Lekeition pediatria zerbitzua kolokan ikusi du herritar talde batek, eta berandu baino lehen, osasun zerbitzu duinak izateko aldarria atera dute kalera. Sortu berria den Lekeitioko SOS mugimenduaren sustatzaile dira Marina Entziondo... [+]
Langileen plantilla egokia osatu beharrean, Osakidetzako profesionalei aparteko orduen bitartez ordaintzea gaitzetsi dute sindikatuek. Azken urteetan errepikatu diren arazoen aurrean zuzendaritzak izandako plangintzarik eza salatu dute.
Duela bi urte, Edgard Camarós arkeologo katalanak bi giza garezur eta "Minbizia?" zioen txartel bat topatu zituen kartoizko kaxa baten barruan, Cambridgeko Unibertsitatean. Garezurrak Gizatik zetozten, Egiptotik eta berriki Frontiers in Medicine aldizkarian... [+]
Batzuentzat ikusezina eta sinesgaitza bada ere, fibromialgia existitzen da, eta berrehun sintoma baino gehiago daude gaitzari lotuta. Horietako batzuk jasaten ditu Edurne Iribarrenek (Otsagabia, Nafarroa, 1954) eta nabarmendu du eragin “handia” dutela egunerokoan:... [+]
Hemezortzi mediku beharrean hamabi daude eta sei erizainek hamabiren lana egiten dute. “Lan gainkarga eta agenda neurrigabea handitu” egin dira, sindikatuak ohartarazi duenez, eta murrizketa gehiago etor daitezke etorkizunean.