Ereileak versus suhiltzaileak
Optimistak bagina, pentsatu beharko genuke Henry Kissingerri bere ehungarrenerako egin nahi izan dioten opari-keinu moduko zerbait dela. 1971an hark Txinara egin zituen –eta geroztik hamaika aldiz hizketa-gai izan diren– isilpeko ereintza-bisitaldien antzeko zerbait. Ondorio galantak (eta, itxuraz, onuragarriak) erakartzen dituzten urrats nimiño horietako bat.
Hartara, CIAko zuzendari Bill Burns-ek pasa den hilean Beijingera isilpean egin eta orain ezagutu den bisitaldia bi handien arteko harremanen desizoztearen lehen pausoa izango litzateke, "espioitza globoaren intzidenteak" sorrarazitako tentsioaren ondotik. Barne kontsumorako esne-saltzailearen istorio estatubatuar horrek iradokiko luke, jarraian, Blinkenek Beijingera egin behar zuen bisitaldia ere abian jarriko litzatekeela, eta abar.
Baina benetan optimista izateko oso aukera gutxi ikusten denez –eta Txinaren iraganean zernahiren aurrekaria ez, baizik aurrekari "zuzena" aurkitzea izan ohi denez benetako buruhaustea–, zentzuzkoagoa dirudi Burnsen bisitaldiak duela 34 urteko beste batekin duen kidetasuna gogora ekartzea. Protagonistak antzekoak izanik, mamia oso bestelakoa zuelako. Eta, agian horrexegatik, historian zokoratuta bezala geratu ohi da. Baina ondo dokumentatuta dago, ez pentsa, protagonistak xehe kontatuta utzi zuelako.
1989ko uztailean, Tiananmen plazako hilketak apenas hilabete zuenean, Brent Scowcroft-ek, GHW Bush presidentearen Segurtasun Nazionaleko Aholkulariak, ezin isilago, Beijing bisitatu zuen eta, besteak beste, Deng Xioaping-ekin elkarrizketatu zen. Etxe Zuriaren mezu bat helarazteko: "Tiananmenen gertatu denaren harira jendaurrean zalaparta ateratzen badugu ere, zuek ez arduratu: ez dugu urrutiago joan nahi, eta lankidetzan jarraituko dugu". Ez da aparteko asmamena behar Scowcroft suhiltzailez mozorrotuta imajinatzeko. Ezta ere agintari txinatarrek pentsatuko zutena imajinatzeko.
Ez dakigu zer mezu eraman duen oraingoan Burnsek, ezta norekin hitz egin duen ere. Baina ondorengo egunetan beste aldetik ikus-entzun ditugunak erantzun-tenorean interpretatu beharko dira; eta oso argigarriak dira. Batetik, XX. Kongresuaren ondorengo Segurtasun Nazionaleko Batzordea bildu da lehen aldiz Beijingen; eta Xiren mezua ezin gogorragoa izan da: "Okerrenerako prestatu behar dugu atal guztietan". Bestetik, Singapurreko Shangri La bilkuran, Defentsa ministroak muzin egin dio Austin idazkariarekin biltzeari... itxurak gorde eta eskua luzatuta, baina aldi berean ezten diplomatikoa sartuz (Japonia eta Australiako ministroekin biltzeko ez du eragozpenik eduki).
Eta, bizkitartean, bi potentzien hegazkinak eta gerraontziak metrotara hurbiltzen...
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Mundu mailako inperioaren urbs estatubatuarra –eta haren periferiako lurbira osoa– Donald Trumpen bigarren agintaldirako kontuak ateratzen ahalegintzen ari garenean, tentsioak gorabidean jarraitzen du datozen lau urteetan, zalantzarik gabe, arreta-gune nagusietakoa... [+]
Kontinente zaharrak gerra komertziala plantatu dio Txinari, auto elektrikoen merkatu europarra porrot historiko eta irrigarri izatetik gertu dagoelako. Txinatarren errua omen, kotxe elektriko europarrak bi aldiz garestiago izatea haienekin alderatuta. Min egiten dietena da... [+]
Zeurea ez dela –eta ez duela izan behar– deritzozun herrialde bateko gertakari historikoa izan al daiteke nonbaiteko festa nazionalaren sorburua? Bai, horixe. Gertatu ere gertatzen da Taiwanen: “Hamar Bikoitzean”, alegia, urriaren 10ean ospatzen da... [+]
Kontatu –ezta iradoki ere– ez digutenez, imajinatu egin beharko dugu. Gertatu, halatsu gertatuko zelako, gutxi gora behera.
Tximeleta efektua deituaren bertsio eguneratua ematen du: unibertsitate-mintegi arrunt eta ziztrin samarra baino asko gehiago ez lirudikeenak belarri guztiak tentetu arazi ditu Asia Ekialdean, bereziki Japonian. Baita gugandik gertuago ere.
Azkenean, odolik isuri gabe amaitu da apirilaz geroztik Sabina/Xianbin/Escoda atoloiaren urmaelean, Spratley uhartediaren ekialdean, BRP Teresa Magbanua, Filipinen kosta-zaintzako ontziaren aingura-aldi luze bezain atezua. Irailaren 15ean, igandez, aingura jaso eta porturantz... [+]
Txina Hegoaldeko Itsasoan gaiztotzen ari da gatazka Filipinak eta Txinaren artean. Nabari du oraintsu arte Second Thomas Shoal/Ren’ai Jiao/Ayungin uharrian nahita hondoa jota datzan Sierra Madre filipinar gerraontziaren hondakinen inguruko tirabira batere konpondu gabe,... [+]
Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren... [+]
Hamas, Fatah, Palestina Askatzeko Herri Frontea, Palestinako Jihad Islamikoa eta beste hamar taldek hitzarmena sinatu dute, genozidioa amaitu ostean “Palestinako lurralde guztien” gaineko agintea izateko. “Okupazioaren aurka borrokatzeko” eskubidea dutela... [+]
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Urtebeteko atzerapenarekin hasi da Pekinen 2022an egindako Alderdi Komunistaren XX. Kongresutik datorren Komite Zentralaren III. Osoko Bilkura.
Sortu zela 75. urteurrenean egindako gailurrean, Aliantza Atlantikoak Txinaren kontrako mezua gogortu du eta herrialde asiarrari egotzi dio Errusia laguntzea Ukrainako gerran. Kievi laguntza gehiago emateko konpromisoa adierazi dute NATOko 32 kideek eta Europako herrialdeek... [+]
Europar Batasunaren txandakako presidentetza beretu eta astebeteren buruan Viktor Orban hungariar lehen ministroak egin duen ezusteko blitz-ak azalpen serioa eskatzen du. Gaiaren neurrikoa.
