Erdoganek berea egin du: AKPk gehiengo osoa berreskuratu du Turkian
Ezusteko garaipena lortu du Justizia eta Garapena alderdiak. Herrialdeak bizi duen egoera nahasia baliatuz Turkiako presidentearen alderdiak ekainean galdutako botoak berreskuratzea lortu du. Emaitzak jakin bezain laster istiluak piztu dira Ipar Kurdistanen.
Ekaineko hauteskundeetan AKP-k galdu egin zuen 2002tik zuen gehiengo osoa. Ez zuten gobernurik osatzerik izan eta horregatik bigarren hauteskundeak egin dituzte orain. AKP alderdiak botoen %49,4 eta 312 eserleku lortu ditu. Oposizioko alderdi nagusiak, CHPk %25 eta 134 eserleku, MHP eskuin muturreko alderdiak %11,9 eta 41 eserleku eta HDP alderdi kurduak %10,5 eta 59 eserleku. Parte hartzea %86koa izan da.
MHP eta HDP alderdiek botoak galdu dituzte AKPren mesedetan. Herrialdeari “egonkortasuna” ekar diezaioken alderdia dela aldarrikatuz, AKP-k aurreko legegintzaldian zuen gehiengoa berreskuratu du. Izan ere, Turkiako egoerak okerrera egin du azken hilabeteetan Siriako gerra, ezkerreko eta kurduen manifestazioen aurkako atentatuak, eta PKKrekin hasitako gatazka medio.
Uztailaren 20an Kurdistango Suruc hirian 30 pertsona eta urriaren 11an Ankaran beste 102 pertsona hil zituzten bi atentatutan. 2012an Turkiako Gobernuak eta PKK-k abiatutako bake prozesua ere bertan behera geratu zen Suruceko atentatuaren ostean. Ordutik hona gatazka areagotu egin da Ipar Kurdistanen eta askok 90eko hamarkadako egoerarekin alderatu dute. Sirian ere esku hartzea erabaki zuen Turkiak Estatu Islamikoaren aurka, nahiz eta bonbardaketa gehienek PKK izan duten helburu.
Errefuxiatuen krisiak ere zeresana izan du hauteskundeetan. Europarako sarbide nagusia da Turkia, eta une honetan 2,2 milioi errefuxiatu daude bertan. Aurreko Igandean Merkelek bere babesa eskaini zion Erdogani, eta Turkia Europar Batasunean sartzeko prozesua erraztuko zuela adierazi zuen.
Presidenteari boterea emateko apustua
Erdoganen helburua da konstituzioa aldatzea sistema presidentzial bat ezarri eta presidenteari botere gehiago emateko, AEBen eta Errusiaren antzera. Hori dela eta, ekaineko hauteskundeetan AKPk koalizio bat osatzea oztopatu zuen presidenteak bigarren itzulian gehiengoa berreskuratzeko esperantzarekin. Oraingoan gehiengoa eskuratu badu ere, HDP parlamentuan egoteak eragotzi egingo dio AKP-ri konstituzioa aldatzea –367 boto behar ditu konstituzioa zuzenean aldatzeko eta 330 erreferenduma deitzeko–. Hala ere, gehiengoak Parlamentuan bere eragina zabaltzeko aukera eskainiko dio Erdogani.
Istiluak Ipar Kurdistanen
Diyarbakirren istiluak izan dira hauteskundeen emaitzen berri eman ostean. Polizia AKPren garaipenaren aurka protestan ari zirenei oldartu zaie. Zenbait probintzietan botoa emateko arazoak izan dituztela salatu dute, eta handia izan da Ipar Kurdistanen militarren presentzia. Hauteskundeen aurretik HDPko buru Selahattin Demirtasek alderdia Parlamentutik kanpo uzteko Gobernuak abiatutako kanpaina salatu zuen.
Kurduez gain, oposizioko hedabideen aurka ere egin du Gobernuak hauteskundeen atarian. Eguaztenean, poliziak Fetullah Gulen lider erlijiosoaren bi hedabide itxi zituen, eta AKPrekin kritikoak diren hainbat kazetari ere kaleratu dituzte azken hilabeteetan.
Adituen aburuz, hauteskunde hauek ez dute lasaitasunik eramango Turkiara eta Erdoganek AKPren garaipena botere gehiago pilatzeko baliatzen badu herrialdeak bizi duen zatiketa areagotu daiteke. Ezinbesteko ikusten dute AKPk oposizioarekin koalizioa osatzea herrialdearen polarizazioa ekiditeko.
Lurrikara geopolitiko bat astintzen ari da Ekialde Hurbileko mapa. Anabasaren erdian, Abdullah Öcalanen bakerako azken deiak mahai gainean jarri du eskualdeko gatazka armatu zaharrena. Ez, aurrekariek ez diote bide ematen itxaropenari, eta historiaren trena inoiz baino... [+]
SDF kurduek gidatutako koalizioak eta Siriako Gobernuak su-etena adostu dute. SDFk Siria ekialdeko eta ipar-ekialdeko eremu zabala kontrolatzen du egun, eta hitzarmenak jaso duenez, gobernuaren esku geratuko da orain.
Abdullah Öcalan buruzagiak PKKri otsailaren 27an eskatu zion armak uzteko. Taldeak egin duen adierazpenean babes osoa agertu dio buruzagiari eta Öcalanek eskatutakoa betetzeko konpromisoa adierazi du.
Urteak iragan dira bere azken argazkia ikusi zenetik. 26 urte daramatza preso Abdullah Öçalanek Turkiako Imrali uhartean, "erakunde terroristako" buruzagitza egotzita. Ostegun eguerdian bere bideo bat ez, baina argazki berri bat zabaltzeko baimena eman du... [+]
Editore Kurduen Elkarteak abenduaren 22an egin zuen salaketa: azken hiru asteetan Turkiako agintariek kurduei buruzko 120 liburu, aldizkari, egunkari edo bestelako argitalpen debekatu dituzte, Duvar hedabide kurduak jakinarazi duenez.
Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]
2023ko abuztuaren 4an atxilotu zuten etxean Teherango Inteligentzia Ministerioko agenteek. Desagerrarazi eta gero, fisikoki nahiz psikologikoki torturatu zuten Evingo espetxean. Orain heriotza-zigorra ezarri diote, eta espetxekideek haren aldeko defentsa eskutitza argitaratu... [+]
Abdullah Öcalanek, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) buruzagi espetxeratuak, bere iloba Ömer Öcalanen lehen bisita izan du. Ia lau urtez ukatu dizkiote bisitak, telefono deiak eta kanpoaldearekiko komunikazio oro. Azken 25 urteetan ia erabateko isolamendu... [+]
Bi kazetari, Hêro Bahadîn eta Gulistan Tara, eta haien txofer zihoan Rêbîn Bekir lankidea, Hewraman eskualde kurduan dokumental bat egitera zihoazen. Beren autoa misil batek jo zuen. Bekir zorteduna izan zen, autoa sutan lehertu baino lehen, inpaktuak... [+]
Sebahat Tuncel Kurdistango politikaria da, Turkiaren menpeko lurretan. Hainbatetan egon da kartzelan kurduen askapen mugimenduaren parte izateagatik, eta Turkiako Parlamenturako diputatu gisa hautatu zuten lehen presoa izan zen, 2007an. 2016an espetxeratu zuten azkenengoz eta... [+]
Helikoptero eta gerra hegazkin turkiarrek betetzen dute zerua Irak iparraldeko kurduen zonaldean. Azken asteetako operazio militar handian 381 kokaleku bonbardatu ditu Turkiako Aire Armadak Kurdistango Eskualde Autonomoan. Turkiako Defentsa Ministerioak adierazi du “talde... [+]
Ibrahim Bilmez abokatua da eta Abdullah Öcalan buruzagi kurdua da bere bezeroa. Bere isolamendua salatu du Euskal Herrian otsailean, Turkiako errepresio eta inpunitate mekanismoak azalduta.
1999ko otsailaren 15ean Abdullah Öcalan atxilotu zuten, Kurdistango Langileen Alderdiko (PKK) eta mugimendu independentista kurduko burua. Turkiako zerbitzu sekretuek Kenyan atxilotu zutenetik, Marmara itsasoko uharte batean dagoen Iämralä-ko kartzelan isolatuta... [+]
Lara Vilanova (1983, Bartzelona) argazkigintza zuzendaria da eta The Return: Life after ISIS, Sinjar, Cuerdas edota Hondarrak filmetan hartu du parte. Abenduan Euskal Herria bisitatu zuen The Purple Meridians topaketetan parte hartzeko Durangon.