Erdizeko meatze proiektua geldiarazteko manifestazioa egingo dute Iruñean
Larunbata honetan Erdiz Bizirik plataformak manifestazioa egingo du Baztan Udalekoak diren Erdizeko larreetan Magnesitas de Navarra (Magna) enpresak eraiki nahi dituen magnesita meatzeen aurka. "Landa Eremuen Defentsan. Erdiz Bizirik" goiburupean aterako dira karriketara.
2001ean Magnak Erdizen zundaketak egiteko baimena eskuratu zuenetik jira-bira ugari izan ditu proiektuak. Tarte horretan guztian baztandarren %80tik gora proiektuaren aurka agertu da hainbat moldez, horien artean kalean. Manifestazio jendetsuak ugari egin dira Elizondon, eta oraingoan Erdiz Bizirikek Hiri Buruzagira ekarri nahi du protesta. 2008an ere manifestazio jendetsua egin zen Elizondon, 2.000 bat lagun bilduz, eta iragan azaroan ere beste hainbat bildu ziren kalean mehatze proiektua arbuiatuz.
Martxoan Nafarroako Legebiltzarrean izan zen plataforma eta bertatik atzera egitea eskatu zioten Nafarroako Gobernuari. Meatze proiektua sostengatzen duten Navarra Suma, PSN eta Geroa baik ezezko borobila eman zioten, bertan sortuko diren lanpostuak lehenetsita. Hiru indar politikoen aburuz, meatze proiektua eta abereak Erdizen bazkatzea bateragarriak dira; haien ustez, Meatzeak dauden tokietan ezingo dira bazkatu animaliak, baina gainerakoetan bai. Plataformaren ustez, baina, hori ez da ez praktikoa, ezta ekologikoa ere.
Mende hasieratik dabil dantzan proiektua, eta 2008an bertan behera utzi zuen Magnak, Zilbetin (Erroibar) beste meatze bat irekitzeko asmoarekin. Baina hark porrot egin zion eta 2019an aurkeztu zuen Erdizko ustiaketa proposamen berria, eta iragan urriaren 7an Nafarroako Legebiltzarrak Foru Intereseko Inbertsio gisa onartu zuen proiektua, UPN, PSN eta Geroa Bairen aldeko botoekin (40 boto), eta EH Bildu, Ahal Dugu eta Izquierda-Ezkerraren aurkako botoekin (10 boto).
Baztandarrak haserre
Erdiz edo Erdizaga izeneko parajea Erregerena mendigunearen baitan kokatzen da, Baztan eta Esteribar haranen mugan. Kontserbazio Bereziko Eremu izendatuta dago Europar Batasunak sustatutako Natura 2000 sarearen baitan. Ageriko balio ekologikoa ez ezik, eremuak ondare kultural aberatsa ere gordetzen du, eta bertan bazkatzen dira Baztango abereak, gutxienez Erdi Arotik.
Baztandarrak ordezkatzen dituen Udalen Biltzarrak behin eta berriz adierazi izan du Magnaren proiektuaren aurka dagoela. Alkateek herri galdeketa ere egin nahi izan zuten iragan udazkenean, baina Espainiako Gobernuko Nafarroako Ordezkaritzak debekatu egin zuen. Haserre dira baztandarrak, eta hala adierazi zien iragan martxoko Foru Legebiltzarreko agerraldian Erdiz Bizirikeko bozeramaile Jon Elizetxek parlamentariei: “Zertarako onartu zen Partehartzearen Foru Legea? Nola nahi duzue instituzioetan sinistea gure gainetik pasa eta kaka egiten badiguzue?”.
Beldur dira baztandarrak, larre eta parajeok jasan dezaketen minaz, eta horixe bera adierazten zuen Josu Narbartek ere gaiaz egin zuen erreportajean: “Hortaz, Erdizko harrobiaren egitasmoak ez luke ‘hutsik’ dagoen espazio ‘natural’ bat okupatuko. Bertako paisaia, inguru ekologiko aberats bat ez ezik, ondare kultural material eta immaterial baten oinordekoa da, eta behin suntsituta ezinezkoa litzateke hori leheneratzea”.
-(1).jpg)
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
NO2 eta PM2.5 partikulak bezalako kutsatzaileei aurre egiteko hobekuntza planik ez dagoela salatu du Ekologistak Martxan elkarteak. Trafikoa murriztea eta airearen kalitatea hobetzeko alternatiba jasangarriak lehenestea galdegin du.
Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]
Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]
Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.
Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]
Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]
Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.
Centre Tricontinental erakundeak kongoarren erresistentzia historikoa deskribatu du The Congolese Fight for Their Own Wealth (Kongoko herriak bere aberastasunaren alde borrokan dihardu) dosierrean (2024ko uztaila, 77. zk). Kolonialismo garaian, Belgikako Force Publique-k... [+]
Balio digu ilunabarrarekin azken erretratu hori ateratzeko. Edo istant batean ordaintzeko barrako zerbitzariari eskatu berri diogun marianitoa. Eta ze arraio, Levi’sak imitatu nahi dituzten praken atzealdeko poltsikoan ezin hobeto datoz. Horretarako ere balio du... [+]
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO2 isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren ondorioz, eta... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]