Erdieroaleak gudu-zelai


2023ko uztailaren 03an - 10:05
Argazkia: ASML

Ez dakit nola egingo duen lo egun hauetan Peter Wennink, ASML Holding NV, Europako teknologia-konpainiarik handienaren arduradun gorenak. Bera baitago urakanaren begian, inor egotekotan. Eta ekaitzak ez du baretzeko itxurarik. Alderantziz. 

ASML herbeheretarra da erdieroaleen industriarako makineriaren hornitzaile funtsezkoenetakoa mundu mailan. Batik bat, mikrotxipak egiteko litografia-sistemen ekoizle nagusienetakoa da; eta halakoen gama jasoenean, luzaz, aurreratuena. Horren sektore erabakigarriaren nondik norakoa erabat baldintzatzen duen konpainia, beraz. Hutsik egin gabe mozkin potoloak ematen dituen enpresa izateaz gain. Alegia, geurean edukitzea gustatuko litzaigukeen horietako bat. 

Baina ez dakit oraintxe bertan ASMLeko Wennink CEOaren larruan egotea gustatuko ote litzaidakeen. Hain zuzen, egiten duena egiten duela, munduko potentzia nagusien arteko gerra ekonomikoaren kanoikaden erdi-erdian suertatu delako ASML herbeheretarra (eufemismoak -decoupling, derisking…– eta perifrasiak alde batera utzi eta gauzei dagokien izena emateak lana aurreratu egiten digu, nik uste). Antzeko besteren bat bezalatsu. 

Urteak daramatzate Estatu Batuek Txinaren goi-teknologiako aurrerabidean zirkuitulaburrak eragin nahian. Aitzakiak aldakorrak izan dira (espioitzaz aurrea hartzen digute; giza eskubideak urratuz egindako lana darabilte; haien armada sendotzen dute; komunismoa nagusitu dadin ari dira), baina bat eta bakarra da deliberoa: ezin diegu aurrea hartzen utzi

Erdieroaleen sektorekoa da, une honetan, puri-purian dagoen gatazka. Eta ASML, erdi-erdian harrapatuta. AEBek bere enpresei aspalditxo ezarri zizkien esportazio-debekuei entzungor egin eta bere merkatu emankorrena den Txinara saltzen jarraitu badu ere ASMLek, azkenean, Herbeheretako gobernuak ere debeku bertsuak ezarri dizkio irailetik aurrera, produktu aurreratuenentzat. Ez zuen erabat amore emateko asmorik, hala ere Wenninkek; eta hain puntakoak ez ziren produktuak saltzen jarraitzeko asmoa iragarri zuen duela bi hilabete

Ekainaren hondarrean, ordea, etorri zaio zaplada beste masailean: Txinako Herri Batzar Nazionalak, nahiko isilpean, edo behintzat supituan, Kanpo-harremanetako Legea onetsi du, eta indarrean da uztailaren 1etik aurrera. Haren pare bat artikuluk baimentzen diote Txinari barne-araubideko zigorrak ezarri ahal izatea arrazoi edo nazioarteko legebide nahikorik gabe txinatar interesen aurkako neurriak, zehapenak, eta abar ezartzen dituztenei. ASML bezalakoei bete-betean dagokien zerbait. 

Prezioa prezio, eragozpen bakoitzarentzat konponbideren bat aurki dezakeen sistema omen denez kapitalismoa, halako zerbait eskaintzen hasi dira batzuk, berehalaxe. 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
2025-02-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gorabehera ekonomikoak otorduraino heltzen direnean: arrozaren krisia

Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]


2025-02-18 | Mara Altuna Díaz
Scott Zuñiga, Estatu Batuetako tiktoker euskaltzalea:
“Euskara ikasteko nire superboterea da etengabe hitz egitea, lotsa alde batera utzita”

44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]


2025-02-17 | Axier Lopez
Itziarren semea?

Ia mende batez, Euskal Herrian ez da belaunaldirik tortura ezagutu ez duenik. 1960tik 5.379 lagun dira ofizialki, baina askoz gehiago dira, publikoki torturatu gisa agertzeak min egiten duelako oraindik ere. Eta seguruenik, oinarri-oinarrian ez delako ezer aldatu. Polizia... [+]


Europak toki bat aldarrikatu nahi du Ukrainako bake negoziaketan, AEBen bazterketaren aurrean

Macronek egindako deiari erantzunez, NATOko eta Europako agintariak Parisen elkartuko dira astelehen honetan, AEBek eta Errusiak iragarri ostean Ukrainako gerra amaitzeko elkarrizketei heltzekotan direla. Europak diru asko xahutu du Ukraina laguntzen, eta gerra amai dezakeen... [+]


Gazteen arteko genero arrakalak gora egin du kokapen politikoari dagokionez

Azken hogei urteetako gazteen kokapen politikoa izan dute aztergai The Economisten. Europan 18-29 urte arteko gizonak emakumeak baino posizio kontserbadoreagoetan kokatzen dira. 


Tentsio betean, preso truke berria egin dute Israelek eta Hamasek

Su-etena hitzartu eta hilabete bete denean, lehen faserako adostutako 33 bahituetatik 25 askatu ditu Hamasek. Israelek, berriz, 985 preso utzi ditu aske. Bigarren fasea martxoaren 2an da indarrean sartzekoa, baina bi aldeek jarraitu beharreko urratsak zehazteko daude... [+]


Musika eta dantzaren bidez, elkartasuna adierazi diote Palestinari Donostian

Kulturatik elkarteak antolatuta, Musika eta dantza Palestinarekin ekitaldia egin dute Alderdi Ederren gaur eguerdian. Palestinako herriari elkartasuna adieraztea eta jasaten ari diren genozidioaren bukaera eskatzea izan da helburua. Donostiako Udalaren Musika eta Dantza... [+]


Trump-ek distentsio nuklearra eskaini die Errusia eta Txinari

Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.


2025-02-14 | Gedar
Munichen, manifestazio sindikal bat harrapatu eta gutxienez 21 pertsona zauritu ditu gizon batek

 Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.


Larunbatean hiru bahitu askatuko dituela baieztatu du azkenean Hamasek

Su-etena hausteko arriskua erreala izan bada ere aste guztian zehar, adostasun batera iristeko bidean dira bi aldeak: bahitu gehiago askatuko lituzke Hamasek, laguntza Gazara sarrarazteko bidea ez oztopatzeko "promesa" egin duelako Israelek. Arabiar Ligako herriek... [+]


AEBek eta Errusiak diote Ukrainako gerra amaitzeko negoziazioei heltzeko prest direla

Trumpek eta Putinek ordu eta erdiz hitz egin dute telefonoz. Biek hala biek baieztatu dute ados direla Ukrainako gerra amaitu dadin "elkarrekin lan egiteko", baina argi utzita Ukraina 2014ko mugetara itzultzea ez dela "errealista". Zelenskyrekin ere hitz egin... [+]


2025-02-13 | Axier Lopez
Balea eta izurde sarraskiaren aurkako boikota

Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]


2025-02-13 | Gedar
Errusiako gasa Europara itzuli da, TurkStream bidetik

Ukrainako fluxua eten ostean, Errusiako gasa jasotzen jarraituko duela iragarri du Eslovakiak, eta Transnistriak uko egin dio Europaren "laguntzari".


Netanyahuk gerrarekin mehatxu egin du larunbatean preso trukea egiten ez bada

"Hamasek gure bahituak larunbat eguerdia baino lehen itzultzen ez baditu, su-etena amaitu egingo da eta armadak gogor borrokatuko du Hamas garaitu arte", adierazi du Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk, talde palestinarrak preso trukea behin-behinean... [+]


Yamili Chan Dzul. Emakume, indigena, prekarizatu
“Gure mugimenduak ahultzeko estrategiaren parte da emakumeak hiltzea”

Oinarrizko maia komunitateko U Yich Lu’um [Lurraren fruitu] organizazioko kide da, eta hizkuntza biziberritzea helburu duen Yúnyum erakundekoa. Bestalde, antropologoa da, hezkuntza prozesuen bideratzaile, eta emakumearen eskubideen aldeko aktibista eta militante... [+]


Eguneraketa berriak daude