Eoliko gehiago elektrizitate kontsumoa gutxitzen ari den Nafarroan
Larragan sei poligono eoliko berri eta Cascanten beste bat abiarazteko baimenetan beste urrats bat eman du Nafarroako Gobernuak asteazken honetan. Energia gehiago ekoitziko da, baina 2023an 2022an baino energia gutxiago kontsumitu zen Nafarroan. Eraginkortasun energetikoa deitu dio Nafarroako Gobernuak, Sustrai Eraikuntza ingurumen elkartearentzat, aldiz, horren atzean ondasunen inportazioa ezkutatzen da.
Etorkizunean gure gizarteak elektrizitate gehiago kontsumituko du eta teorian elektrizitate hori energia berriztagarrietatik etorriko da, baina prozesu horri buruzko hainbat interpretazio daude. 2023ko amaieran Nafarroako Gobernuko Industriako eta Enpresen Trantsizio Ekologiko eta Digitalerako Mikel Irujo kontseilariak egindako balantzearen arabera, azken hamar urteetan Nafarroak %16,30 hobetu du bere eraginkortasun energetikoa.
Irujoren esanetan, hobekuntza hori gertatu da administrazio publikoak eta, oro har, gizartea gauzatzen ari diren deskarbonizazio ahaleginaren ondorioz. Dioenez, ikusten da energia elektrikoak gora egin duela energia kontsumo orokorrean: 2021ean Nafarroan kontsumitutako energia guztiaren %19 elektrizitatea zen eta 2022an %21.
Hala ere, energia kontsumoak behera egin du Nafarroan eta 2022an 2021ean baino %8,3 gutxitu zen. Energia mota guztiek izan dute beherakada: ikatza eta kokeak -%15,8, gas naturalak -%13,9 eta petrolioa eta eratorriak -%8,3. Elektrizitatea berdintsu mantendu da (-%0,7). Maila honetan ez dago oraindik 2023ko datuekiko konparaketarik, baina bai ikusi da 2022ko azarotik 2023ko azarora jarduera industriala %3,6 jaitsi dela Nafarroan, beraz, pentsatzekoa da horren ondorioz energia kontsumoa are gehiago gutxituko zela.
Energia kontsumoak behera, inportazioak gora
Sustrai Erakuntza ingurumen elkarteak oso balorazio ezberdina egiten du Foru Gobernuak aipatutako eraginkortasun energetikoaz. Bere webgunean aurki daiteke Irujo kontseilariak egindako azterketaren balorazioa.
Batetik, elkarteak kezkagarria deritzo 2022an energia kontsumoaren %79 oraindik energia fosiletatik datorrela ikustea. Hau da, “kontsumitzen dugun energia guztiaren %21a baino ez da elektrizitatea. Eta 2008tik ez da igo elektrizitatearen kontsumoa unitate energetikoetan”. Horrek erakusten du, beren iritzian, gizartearen elektrifikazioa –eta deskarbonizazioa– ez dela gertatzen ari saltzen ari zaigun moduan, eta arazo horren muinean zera dago: “Energia mota honek dituen egiturazko arazo larriak, egungo gizarte kapitalistan egiten dugun kontsumo moduari eta kantitateari aurre egin ahal izateko”.
Eraginkortasunari dagokionez, Sustraiko aztertzaileek azaltzen dutenez, Nafarroan materia kopuru bera kontsumitzen dugu, baina gutxiago ekoizten dugu. Zer gertatzen da? Haien ustez, gehiago inportatzen ari garela: 2021etik 2022ra arteko erkidegoaren inportazioak %26 hazi ziren. “Hor ditugu desindustrializazioaren, deslokalizazioaren edo jarduera-murrizketaren fenomenoak, ez bakarrik hornidura-kateetako arazoak”.
Horrela azken urteetan mundu mailan ematen ari den fenomenoa Nafarroan ere gertatzen ari dela azpimarratzen dute: hainbat herrialde garatuetako energia-kontsumoak behera egin du horietan produkzioa gutxitu egin delako, eta produktu ugari beste herrialde batzuetatik ekartzen dituztelako. Meatzaritzaren kasuan oso nabarmena da hori. Hau da, gure “energia kontsumoa esternalizatu” egiten da, hemen energia gutxiago kontsumitzen da, baina energia hori beste nonbaiten kontsumitu da, eta, beraz, planetan ez da berotze eraginik txikitzen, mundu mailako azken datuek adierazten duten gisan.
Deskarbonizazioaren gaur egungo klabe handiena, beraz, herrialde garatuetako kontsumo beherakadan dagoela uste dute egungo berotze klimatikoaren aurkako politika instituzionalekin kritiko direnek; eta zalantzan jartzen dituzte energia berriztagarriak sortzeko eraikitzen ari diren azpiegitura guztiak, besteak beste gizarte industrialak oraindik ez duelako topatu produkzio prozesuak elektriko egiteko modurik, edo prozesu hori oso geldoa delako.
Beste zazpi parke eoliko
Larragan eta Cascanten 162 MW potentziako zazpi poligono eoliko eraikiko dituzte Agrowind Navarra 2013 S.L.k –sei– eta Eolica Cancante S.L.U.k –bat–, asteazken honetan Amparo López gobernu eledunak jakinarazi duenez.
Larragan honako poligonoak eraikiko dituzte: Jenariz (24 MWko potentzia), Linte - I. Fasea (23.1 MW, Linte – II. Fasea (9,9 MW), San Marcos II (6 MW), San Marcos IIren zabalkundea (21,72) eta San Marcos I (27,72 MW). Horietan ekoizten den elektrizitatea Erriberrira eramateko 132ko kV-ko goi-tentsioko linea bat ere eraikiko da.
Proiektuak aurrera eramateko 81.861 metro kuadro lur komunal erabiliko dira, eta beste 16.575 metro kuadro lur komunal behin-behinekoz. Lur pribatua ere erabiliko da proiektuan. Agrowid Navarrak 390.794 euro ordainduko ditu Nafarroako Proiektu Eolikoaren I eta II faseagatik lehen kolpe batean, eta urtero 38.807 euro, gehi dagokion BEZaren igoera. 33 urterako lur-lagapena izango da.
Cascante II Parke Eolikoak 50 MW potentzia izango du, udalerri horretako 96.450 m² lur komunal erabiliko dira eta lurren lagapen eta ustiaketa epea 30 urtekoa izango da. Eolica Cascantek urtean sortzen diren MW bakoitzeko 2.512,57 euro ordainduko dizkio Cascanteko Udalari.
Urte berriaren hasieran asmo berritu egiten gara dirudienez, eta egin beharreko zereginen zerrendak egiten ditugu gutako batzuk. Egiteko horien artean irakurtzeko ditudan liburuen zerrenda izaten da bat, gero eta zerrenda gizenagoa. Zuetako ez gutxik zer irakurtzen dudan galdetu... [+]
Nekazaritzan trebatzeko eta proiektu propioak abiatu aurretik ekoizpenean eta merkaturatzean norbere burua probatzeko, abian dira gurean nekazaritzako hainbat test gune. Araban, 2023an abiatu zuten Aleko nekazaritzako test gunea, baina, antzeko egitasmo gehienekin alderatuta,... [+]
Arboletako hostoak eroriak dira eta basoko lurra estalia dute. Lurraren eta hosto gorrituen artean, alabaina, sortzen da geruza fin bat, arreta gutxi jasotzen duena, baina espezie askoren biziraupenerako garrantzi handia izan dezakeena. Hezetasuna mantentzen du, zomorroak... [+]
Sekula bananarik jan ez duten bi lagun ezagutzen ditut; nerau bat. Bananazalea da, ordea, jendea. Afrika eta Asia aldean sortutako landare generoa da banana (Musa x paradisiaca), baina gaur egun Ameriketan ere asko egiten da. Ekoizlerik handiena India da, eta esportatzaile... [+]
Lursailaren jabeak hitzarmena sinatu du Lurgaia Fundazioarekin eta Sagarrak talde ekologistak deialdia zabaldu du landaketara batzeko. Zaraobe Institutuko ikasleak asteartean aritu ziren zuhaitzak landatzen.
Espainiako Gobernuko Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demokratikorako Ministerioak atzera bota du Statkraf multinazionalak Araba eta Gipuzkoa artean eraiki nahi zuen Itsaraz parke eolikoa.
Duela hiru urte onartutako Klima Aldaketaren aurkako legean jasota zegoen neurria
Laborantza industrialak, urtegiek eta kutsadurak ondorioztaturiko "gaitzeko presioengatik" desagertzekotan dira ehundaka espezie. Bilakaera hori saihesteko asmoz, "berehala hartu beharreko aldaketak" galdetu dituzte Nature aldizkariak urtarrilaren 8an... [+]
“Urte berri-berri, zer dakarrazu berri?” oihukantatzen genien, urteko lehen eguneko gaupasatik bueltan, bidean gurutzatzen genituen goiztiarrei. Eske puxken esperantzan gu, mozkor panparrotuok. Eta artean ez baitzen ez runner-ik ez eta selfie-rik ere,... [+]
Munduko populazioaren ia erdiak baino bi aldiz gehiago kutsatzen du aberastasun gehien pilatzen duen %1ak. Munduko aberatsenek hamar egunetan isuri duten kantitatera heltzeko, ia hiru urte beharko lituzke munduko aberastasunaren eskalan erditik behera dagoen herritar batek.
Inor ez ala denok. Klima larrialdia inork ez pairatzeko aldaketak bideratu ezean, behintzat guztiek pairatu dezagula. Zuk –irakurle–, nik –Jenofa–, haiek –pobreak– eta haiek –aberatsak–. Satisfaziorik ez zidaten eragin Los... [+]
Itsason (Gipuzkoa) elkarren ondoan dauden bi baserri dira Urteaga eta Urkulegi, duela zenbait urte elkartu eta proiektu bateratua martxan jarri zutenak. “Bi baserriak elkartu eta ekoizpen proiektua abiatu genuen, eta 2011tik dedikazio osoarekin ari naiz honetan”,... [+]
Sudurrak egia dio. Zaila da sudurra engainatzea. Usaimena saihestea ezinezkoa da. Sudurretik garunerako lotura bidearen ikerketa zirraragarria, liluragarria, zoragarria da makina bat ikerlarirentzat. Usainaren eta memoriaren arteko zubia azkarrena ez bada, bizkorrenetakoa bai... [+]
Duela 180 milioi urte Pangea kontinentea zatitu zenerako ikasia zuen aingirak Thetis itsasoa zeharkatzen. Ordudanik kontinenteak mugituz joan dira, eta aingira espezieak ezberdinduz. Jatorrizko arbaso beretik bereizi diren 20 aingira espezieen artean, gurea da, ibai-aingira edo... [+]
Gaizki erabilitako zorionak eta buklean errepikatutako urte berri on guztiak atzean utzita, berriz ere hasi da gurpila martxan –inoiz gelditu al da?– eta gu arnasa hartzen –edo horrelako zer edo zer–. Honetan ere artzaina izatea abantaila da, ardi-lanetan... [+]