Emakumeen ikasketak eta jatorria: arrisku faktorea gogoz kontrako haurdunaldietan
Haurdunaldiaren borondatezko etendura tasak aztertu ditu UPV/EHUko Osasunaren Gizarte Baldintzatzaile eta Aldaketa Demografikoari Buruzko Ikerketa Taldeak (OPIK). Yolanda González-Rábago ikertaldeko kideak adierazi duenez, “emakumeen jatorriak eta ikasketa mailak baldintzatu egiten du gogoz kontrako haurdunaldiak izatea”.
2009-2013 bitarteko Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) datuak erabili ditu OPIK taldeak azterlana egiteko. EAEn, eta abortuaren gaiari dagokionez, emakumeen jatorriak eta ikasketa mailak eragiten dituen aldeak aztertzea izan da ikerketaren helburua.
Emaitzetan alde nabarmenak ikus daitezke. EAEn jaiotako emakumeen abortu tasa 3,9koa da mila biztanleko. Sahara hegoaldeko afrikar emakumeena 45,6koa, hegoamerikar emakumeena 26,5ekoa, eta Erdialdeko Amerikatik zein Karibetik datozenena 22,9koa. González-Rábago kidearen iritziz, “haurdunaldi aurreko kultura faktoreak, sexu heziketa txikiagoak eta gizon-emakumeen arteko harreman desorekatuagoak eragin dezake emakume etorkinek gogoz kontrako haurdunaldiak sarriago edukitzea”.
Jatorriaz gain, ikasketa mailak ere aztertu ditu OPIK taldeak. Lehen mailako ikasketak edo gutxiago dituzten emakumeen (bertan jaioak zein etorkinak) borondatezko abortuen tasa 17,7koa da milako. Bigarren mailako ikasketak dituzten emakumeena 6,2koa da, eta unibertsitate ikasketak dituztenen artean 3,9koa.
Ikasketa maila handia duten emakumeei dagokienez, alde handia dago EAEn jaio diren emakumeen eta etorkinen artean. Ikerlarien arabera, heziketa maila “gizarte hierarkiako posizioa zehazten duen faktorea” da EAEn jaio diren emakumeengan, baina ez etorkinengan. González-Rábagoren hitzetan: “Pentsatzen genuen ikasketa mailak neutralizatu egingo zuela etorkin izatearen efektua, baina ez dirudi hori babes faktore bat denik, eta ez du haurdunaldiaren borondatezko etendura arriskua murrizten. Horren arrazoia izan daiteke haien egoera sozioekonomikoa ez datorrela bat heziketa mailarekin; badira emakume etorkin oso kualifikatuak, baina lan sektore prekarioagoetan lan egiten dute”.
Ikerlarien ustez, informazioa hobetzea “ezinbestekoa” da gogoz kontrako haurdunaldiak eragozteko, baita emakume babesgabeenek EAEko osasun sistemak goiz abortatu ahal izateko dituzten bitartekoak ezagutzeko ere.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Gabonen erroa kristaua dela jakinda ere, erreferentzia katolikorik ez duten kantuak abestea erabakia du (edo eztabaida horretan dihardu) gero eta ikastetxe gehiagok, eskolaren printzipioetako bat laikotasuna dela oinarri hartuta.
.jpg)
Sortu berri duten organoaren eginkizun nagusien artean daude, besteak beste, diskriminazioaren aurkako politikak sortzea, migratzaileen eta gutxiengo etnikoen elkarteen parte hartzea sustatzea, Nafarroako arrazakeriaren egoera globala aztertzea, eta Arrazakeriaren eta... [+]
Palestinatik aberriratu eta urtebetera, Espainiako Gobernuak jakinarazi du familien harrera programa ez duela gehiago finantzatuko eta aterpetxe eta hostaletako egonaldia abenduaren 31n etengo diela. Urtarriletik aurrera Gasteizko Udalak Gazako bost familien ostatuaren gastuak... [+]
.jpg)
Bilboko ikastolako ikasle eta ikasle ohien talde batek zentroko irakasle baten partetik jasandako sexu abusuak zerrendatu ditu, eta komunikatu baten bidez salatu du ikastetxeak gizona babestu duela. Gertakariak azalera atera direnean ikastolak “beren burua zuritu besterik... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
Zerk motibatuta bultzatzen da bi ikastetxeren arteko fusioa? Nola uztartu norbere eskola-proiektua, eredua eta ibilbidea ondokoarekin? Zein da bidea bi eskoletako hezkuntza komunitateak ados jartzeko? Zein da Eusko Jaurlaritzaren rola?