Emakumeen ikasketak eta jatorria: arrisku faktorea gogoz kontrako haurdunaldietan
Haurdunaldiaren borondatezko etendura tasak aztertu ditu UPV/EHUko Osasunaren Gizarte Baldintzatzaile eta Aldaketa Demografikoari Buruzko Ikerketa Taldeak (OPIK). Yolanda González-Rábago ikertaldeko kideak adierazi duenez, “emakumeen jatorriak eta ikasketa mailak baldintzatu egiten du gogoz kontrako haurdunaldiak izatea”.
2009-2013 bitarteko Euskal Autonomia Erkidegoko (EAE) datuak erabili ditu OPIK taldeak azterlana egiteko. EAEn, eta abortuaren gaiari dagokionez, emakumeen jatorriak eta ikasketa mailak eragiten dituen aldeak aztertzea izan da ikerketaren helburua.
Emaitzetan alde nabarmenak ikus daitezke. EAEn jaiotako emakumeen abortu tasa 3,9koa da mila biztanleko. Sahara hegoaldeko afrikar emakumeena 45,6koa, hegoamerikar emakumeena 26,5ekoa, eta Erdialdeko Amerikatik zein Karibetik datozenena 22,9koa. González-Rábago kidearen iritziz, “haurdunaldi aurreko kultura faktoreak, sexu heziketa txikiagoak eta gizon-emakumeen arteko harreman desorekatuagoak eragin dezake emakume etorkinek gogoz kontrako haurdunaldiak sarriago edukitzea”.
Jatorriaz gain, ikasketa mailak ere aztertu ditu OPIK taldeak. Lehen mailako ikasketak edo gutxiago dituzten emakumeen (bertan jaioak zein etorkinak) borondatezko abortuen tasa 17,7koa da milako. Bigarren mailako ikasketak dituzten emakumeena 6,2koa da, eta unibertsitate ikasketak dituztenen artean 3,9koa.
Ikasketa maila handia duten emakumeei dagokienez, alde handia dago EAEn jaio diren emakumeen eta etorkinen artean. Ikerlarien arabera, heziketa maila “gizarte hierarkiako posizioa zehazten duen faktorea” da EAEn jaio diren emakumeengan, baina ez etorkinengan. González-Rábagoren hitzetan: “Pentsatzen genuen ikasketa mailak neutralizatu egingo zuela etorkin izatearen efektua, baina ez dirudi hori babes faktore bat denik, eta ez du haurdunaldiaren borondatezko etendura arriskua murrizten. Horren arrazoia izan daiteke haien egoera sozioekonomikoa ez datorrela bat heziketa mailarekin; badira emakume etorkin oso kualifikatuak, baina lan sektore prekarioagoetan lan egiten dute”.
Ikerlarien ustez, informazioa hobetzea “ezinbestekoa” da gogoz kontrako haurdunaldiak eragozteko, baita emakume babesgabeenek EAEko osasun sistemak goiz abortatu ahal izateko dituzten bitartekoak ezagutzeko ere.
Izena duen oro bere izanaren jabe liburua plazaratu du LAB sindikatuko idazkaritza feministak, hainbat kide feministaren lekukotasunak oinarritzat harturik. "Genealogia edo glosario bat gauzatu dugu edo, agian, gauza biak batera dira edo baliteke ez izatea ez bata ez... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Inkestatuen %45,6k alarde parekide bakarra nahiago du herriarentzat eta %65ak baino gehiagok alardearen gatazka konpontzeko herritarrek gai horren inguruko hitzaldi eta tailerretan parte hartu behar dutela adierazi dute.
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]
Erretiratu berri den lankide-ohi baten omenez, Historiako irakaslea. Bejondeizula!
Hezkuntza-legeek azpimarratzen dute zein garrantzitsua den ikasleengan pentsamendu kritikoa sustatzea. Baina irakasle-klaustroak, garai batean ideien eztabaidarako eta proposamenak... [+]
Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]
Zutabe hau idazten nengoela, gaia aldatu behar izan dut, nire arreta osoa harrapatu dutelako Trumpen muga-zergek. Azalpen gutxi beharko duzue, leku guztietan da berria, Txinako produktuei %10eko zerga eta Kanadako eta Mexikoko produktuei %25eko muga-zergak jarri dizkie. Trumpek... [+]
Euskadi irratian baineraren ordez dutxa jartzeko iragarkiak etxeko komunean obrak ya hastera animatzen duen kuña hori. Obra erraza, inbestitze txikia eta aldaketa handia iragartzen da. Komunetako sanitarioen joerak aldatu dira eta ahoz aho zabaldu da zeinen eroso eta... [+]
Eskola segregatua izan da Gasteizko Judimendi ikastetxe publikoa, hiri guztiko ikasleak hartu ditu, jatorri atzerritarreko familien seme-alabak. Baina A hizkuntza eredutik D eredura igarotzeaz gain, auzoak eskola bere sentitzeko eta auzoko familiak erakartzeko egindako... [+]
Terolek barkamena eskatu du eman zuten "ikuskizun lotsagarriagatik", baina aitortu du bat egiten duela bertan esandako ideia "batzuekin".
Paris 365 jantokiak ez ditu martxora arte aurrez aurreko afariak emango eta erakundeei inplikazioa eskatu die konponbidea lortzeko.
Arratsaldez eta gauez lan egiten duen jendea dagoela argudiatuta, 0-3 urteko umeentzat 24 orduz zabalik egongo diren haur-eskolen beharra planteatu du Espainiako Enplegu ministroak. Erreakzio-katea berehalakoa izan da eta agerian utzi du nola ulertzen dugun kontziliazioa, zeren... [+]