Emakumeen eskubide politikoen munduko mapa
Emakumeen Nazioarteko Eguna dela eta, The Guardianek mapa interaktibo bat argitaratu du bere webgunean emakumeek politikaren arloan urtez urte eta lurraldez lurralde lortu dituzten eskubideak erakusteko. Botoa emateko eskubidearen, parlamentari bezala hautatua izateko eskubidearen eta hautatua izandako lehen emakumearen datak dituzte hizpide. Hona hemen datu orokor batzuk.
Hiru kasuetan, Estatu ezberdinek lortu dute eskubide bakoitza lehen aldiz. Orokorrean, afrikar estatu gehienetan beranduago lortu dituzte hiru eskubideak emakumeek. Ranking guztietan, ordea, Saudi Arabia eta Arabiar Emirerri Batuak ageri dira azkenak; hiru kasuetan gainera, oraindik eskubideok lortu gabe. Bitxia da, bestalde, Mendebaldeko Sahararen kasua: hiru eskubideen denbora-lerroan kolore grisez gelditu da, inolako informaziorik eman gabe.
Euskal Herriari dagokionez, Hego Euskal Herriak aurrea hartzen dio Iparrari. Lehenak 1931n, Espainiako II. Errepublika garaian, lortu zituen hiru eskubideak. Bigarrenak, aldiz, 1944ra arte itxaron behar izan zuen lehenengo bi eskubideak lortzeko; eta lehen emakume hautatua 1945ean izan zuten.
Botoa emateko eskubidea Zeelanda Berrian lortu zuten emakumeek lehen aldiz, 1892an. Gaur egun, Saudi Arabian eta Arabiar Emirerri Batuetan oraindik ez dute botoa emateko eskubidea lortu.
Emakumeek parlamentari hautatuak izateko eskubidea AEBetan lortu zuten lehenengo aldiz, 1894an.
Azkenik, lehen parlamentari emakumea aurkitzeko, denboran atzerago joan behar dugu: 1907 arte ez zuen lehen aldiz inork halakorik lortu. Finlandian izan zen hori. Kasu honetan, Asiako bi estatuez gain, Ipar Koreak ere ez du emakume parlamentaririk izan orain arte.
Euskal Herriko herri guztietan elkartasun ekitaldiak antolatzeko eskatu du mugimenduak. Goizean, sindikatuen eta hezkuntza komunitatearen manifestazioak izango dira, eta arratsaldean herri guztietako udaletxeen aurrean elkarretaratzeak egitera deitu dute.
Gurutzegramen zaletuek –eta beste inork gutxik– ezagutu ohi dute Txagos uhartediaren izena. Irla haietan handiena, Diego Garcia, aipatzen bada, gehixeago izango ginateke aditzera dugunak: ospea –ez batere gozoa– lortu du bertan dagoen base militar... [+]
Munduko estatuetako agintaritzetan dauden emakumeen inguruan Nazio Batuen Erakundeak zabaldutako datuak aletu ditu IPS hedabideak, pasa den astean Mexikon bere lehen presidente emakumezkoak, Claudia Sheinbaum ezkertiarrak, agintari makila hartu duela baliatuta. Gero eta emakume... [+]
Historiak laguntzen digu ulertzen zer gertatu zen, baina baita gaur egun zer garen ulertzen ere. Nola ulertu gaur egungo mundua AEBetako sorrera eta Frantziako Iraultzaren sorrera ezagutu gabe? Nola ulertu gaur egungo Mendebaldeko hegemonia azken bost mendeetako kolonialismo... [+]
Asteburuan Espainiako Estatuko hiri ugaritan egindako mobilizazioen harira, Israelgo Atzerri Gaietarako Ministerioak eta Israelen Espainiako Enbaxadak "terrorismoa goraipatzea" egotzi diote Espainiari.
Irailaren 19an Europako Parlamentuaren gehiengoak honen alde eman zuen botoa: "Berehala kendu ditzatela Ukrainari emandako arma-sistemaren erabilerari jarritako murrizketa guztiak Errusiako lurraldean". Hitz arruntetan esanda: "Bota itzazue luzera handiko misilak... [+]
Israelgo armadak bortizki egin du eraso igandetik astelehenerako gauean, Hamasen urriaren 7ko erasoaldiaren urtemugarekin bat eginez. Libanoko Beirut hiriburuaren hegoaldea bonbardatu du, eta Gaza erdiguneko beste ospitale bat ere bai.
Bilboko eta Iruñeko manifestazioetan milaka lagun elkartu dira. Palestinarekin elkartasuna plataformak “basakeria geldiarazteko” aukera bakarra dagoela azpimarratu du: Israelgo Estatua desagertzea. Urgentziazko eskariak egin ditu plataformak, besteak beste... [+]
Urtea bete da Hamasen urriaren 7ko erasoak gertatu zirenetik. Ordutik, Israelek Gaza suntsitu du eta guda inguruko herrialdeetara zabaltzen ari da pixkana. Urtebete honetako gertaera nagusiei errepasoa emango diegu kronologia honetan.
Lanopor egun batzuk izan nituen joan den astean. Oporrak ziren, baina ordu batzuk dedikatzen dizkiodan afizio bati emanak izan ziren, biltzar batean inbertituak: hotelean lo eta hotel bereko areto batean jardunaldiak goiz eta arratsaldez. Ordu gutxi batzuk geratzen ziren hiria... [+]
Uri Tzafon 2023ko martxoan sortu zen, ehunka batzuk kide dira, baina milaka jarraitzaile ditu jada eta tinko jarraitzen du bere ideia nagusia saltzen: Libanoko Litani ibaitik hegoalderako lurraldea Galilearen iparraldea da, beraz, "koloniza dezagun".
Israelgo Atzerri ministroak NBEko idazkari nagusi Antonio Guterresi herrialdean sartzea debekatu diotela jakinarazi du. Katzek Guterresi Iranek Israelen aurka misilekin egindako erasoa “argi eta garbi” ez gaitzestea leporatu dio, baita "terroristak,... [+]
Ostegun arratsaldean hasiko dira baraualdiak, eta bost gune antolatu dituzte ekimenari lotuta: Bilbon, Altsasun, Donostian, Gasteizen eta Iruñean. Larunbat eguerdian, berriz, manifestazio handi bat egingo dute Bilbon, palestinar erresistentziarekin elkartasunez eta... [+]
Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]