Emakumeek batez beste gizonek baino 44 minutu gehiago ematen dituzte egunean etxeko lanetan
Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako 16 urte baino gehiagoko biztanleriak denbora zertan erabiltzen duen aztertzen duen txostena zabaldu du Eustatek, eta 2018. eta 2023. urteetan jasotako datuak alderatu ditu. Etxeko lanetan generoen arteko aldea 27 minutu murriztu da 2018ko datuekin alderatuta. Pertsonen zaintzan emandako denborak bederatzi minutu egin du behera.
Denbora Aurrekontuen Inkestak (DAI) txostena argitaratu du Eustatek. 2018. eta 2023. urteen artean Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa 16 urte baino gehiagoko herritarrek zenbait jarduerari eskainitako batez besteko denbora jaso du bertan, hala nola etxeko lanei, etxeko pertsonen zaintzari, zainketa pertsonalei edo oinarrizko premiei.
Biztanleriak 2023an batez beste bi ordu eta hamabost minutu eman zituen egunero etxeko lanetan –hala nola otorduak prestatzen, garbiketa egiten edo erosketak egiten–, 2018an baino hamar minutu gehiago, eta azken 30 urteetako beheranzko joera hautsi da, Eustaten arabera. Pasa den urtean, herritar gehienek egin zuten jarduera hori (%92,6), baina generoen arteko aldea existitzen da oraindik. Jarduera horretan partaidetza-tasa igo egin da 2018. urtearekin alderatuta, emakumeetan %6,6 gehiago, eta gizonetan %18,2 gehiago. 2023an, emakumeek gizonek baino 44 minutu gehiago eman zituzten batez beste egunero jarduera horietan. 2018an, emakumeek ordu bat eta eta hamaika minutu gehiago ziharduten.
Pertsonen zaintzan, denbora gutxiago
Etxeko pertsonen zaintzan emandako denborak bederatzi minutu egin du behera 2018ko datuekin alderatuta. 1993tik zegoen goranzko joera aldatu egin da. 2023an, biztanleriak 27 minutu eman zituen bataz beste jarduera horretan, eta biztanleriaren %23,1 egunean ordu bat eta 55 minutu. 2023an, biztanleriaren %14,5 egunero ordu bat eta hamasei minutu eman zituen haurren zaintzan batez beste, eta %5,6k ordu bat eta 43 minutu helduen zaintzan. Pasa den urtean helduen zaintzan emandako batez besteko denbora 2018koa baino txikiagoa da, gizonen kasuan 44 minutu gutxiago, eta emakumeen kasuan hamar minutu gutxiago.
2023an eguneko betebeharrek hartu zuten batez beste egunaren ia laurdena, bost ordu eta 53 minutu hain zuzen ere. Ordaindutako lanak eta prestakuntzak hiru ordu eta 11 minutu hartu zituen, eta ordaindu gabeko lanak –hau da, etxeko lanak eta etxeko pertsonen zaintzak–, bi ordu eta 42 minutu.
Zainketa pertsonala eta oinarrizko premiek, egun erdia baino gehiago
Lo egitea, jatea, garbitzea edo zainketa medikoak jasotzeak, eta antzeko jarduerek hamabi ordu eta hamabost minutu hartu zituzten 2023an batez beste biztanleriaren eguneroko bizitzan. Lo egiteari eskaini zitzaion batez besteko denbora bederatzi ordu eta hiru minutukoa da.
Denbora libreari batez beste egunaren bosten bat eskaini zitzaion. Hamar pertsonatik zazpik aisialdi aktiboan, kiroletan eta Interneten ematen zuen denbora egunero. Bizitza sozialari eskainitako denborak 2018ko datuekin alderatuta gora egin du, %37,5etik %49,1era.
Komunikabideek hainbatetan kontatzen dute halako herritan haur bati sexu abusuak egin dizkiola entrenatzaileak. Beste zenbaitetan entzuten dugu haur baten aitona atxilotu dutela bilobari sexu abusuak egiten zizkiola egotzita. Gutxiagotan argitaratzen da umeari erasoa egin diona... [+]
Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]
Indarkeria fisikoa eta sexuala jasan izana salatua duten Betharramgo Notre Dame ikastetxeko kasik ehun ikasleei beste 26 salaketa batu berri zaizkie. Horien artean, oraindik ikastetxean lanean ari den begirale baten kontrakoa dago: 12 urteko mutikoa bortxatu zuela frogatu... [+]
Iruñeko alkateak balorazio positiboa egin badu ere, nabarmendu du 24 eraso erregistratu eta 23 pertsona atxilotu dituztela. Baionan ere, bestetan hamaika eraso salatu dituzte.
Larunbatean egingo dute San Martin Harriaren inguruan 600 urte baino gehiago dituen ohitura eta aurten emakume alkateentzako jantzi erronkariarrak prestatu dituzte, orain arte gizonezkoentzako baino ez baitzeuden.
Asteazkenan ireki dira Baionako bestak usaian baino goizago, bai egutegian bai tenorean. Gisa berean, Patxa plazako besta alternatiboak arratseko 6etan abiatuko dira. Eneka Barnetx Borda, Zizpa gaztetxeko kidea da.
2019ean, Gorlizko emakume udaltzaingo batek tratu iraingarria eta sexu izaerako jokabide desegoki larriak sufritu zituela salatu zuen bere kidea zen gizonezko batengatik, eta, horren ondorioz, 2021an baja eskatu zuen. Orain, Bilboko Lan Arloko 2 zenbakiko epaitegiak ebatzi du... [+]
Sanferminetako lehen bi egunetan gutxienez bederatzi eraso sexista salatu dituzte, horietako hiru intentsitate handiko sexu erasoak, Mugimendu Feministak gaitzetsi duenez. Foruzaingoak erasoei lotutako gizonak atxilotu ditu, eta gertakariak ikertzen ari da. Erasoei erantzuteko... [+]
Udaltzaingoak gizon bat atxilotu du larunbat honetan Tuteran, emakume bati sexu-erasoa egitea egotzita. Emakumeak Poliziari deitu zion laguntza eske gizona jarraika zuelako.
Iruñerriko mugimendu feministak elkarretaratzea egin du uztailaren 7an, bezperan izandako lau eraso salatzeko. Berriozarren eta Tuteran bi gizon atxilotu dituzte sexu abusuengatik.
Iruñean, Sanferminetarako, udal estrategia bat sortu da eraso sexisten aurkako protokolo saretua aurrera eramateko. Protokoloak, sentsibilizazio eta prebentzio neurrietan, eta ekintza plan batean oinarrituta dago, zeina, interbentzioa, laguntza eta erantzun protokoloa... [+]
Irunberriko Talde Feministaren eskaerari uko egin eta eraso sexisten aurkako kartela ez dutela herri sarreran jarriko erabaki du Rocío Monclús buru duen udal gobernuak, ez dela beharrezkoa argudiatuta, "beste eraso batzuk ere gertatzen direlako". Udalaren... [+]
Desiraren, genero identitatearen eta erotikaren ikuspegia zabaltzeaz mintzatu da Igor Nabarro sexologoa. Nerabezaroan muineko lesio bat izan zuen, eta hori dela-eta zalantzan jarri zituen maskulinitatea eta sexualitatea. Salatu du istripuaren ostean ez zuela inongo heziketa... [+]
Nagore Laffage Casasolaren heriotza salatu dute Iruñean astelehenean. 2008ko Sanferminetan Jose Diego Yllanesek hil zuen, Laffagek 20 urte besterik ez zituela.
70 urteko apaizari urtebeteko espetxe zigorra jarri diote, baita bost urteko debekua adin txikikoekin lan egiteko ere. Bere ordenagailuan pedofiliazko edukia aurkitu zuten ikertzaileek. Itaiak elkarretaratzea egin du Baionan, epaiketa hasi aurretik.