Emakume errepublikarrek kartzela frankistetan bizitako umiliazioak Irungo Oiasson ikusgai
Emakumeen egoera 1936ko estatu kolpearen ondoko urteetan isilean iragan bada ere, "emakume izanagatik" kartzeletan pairatu zutena argitara eman nahi du Papillons, esangabeko hitza erakusketak Irunen.
Errepresaliatutako emakume errepublikarrek kartzela frankistetan jasandako umiliazioen berri ematen du gordin Irungo Udaleko Memoria Historikoaren Bulegoak Oiasso Museoan antolatu duen erakusketak. Urriaren 4 honetan estreinatu dute, eta hilaren 16a arte bisita daiteke Papillons, esangabeko hitza izeneko erakusketa.
Oiasso Museoko zuzendariak, Aizpea Goenagak azaldu duenez, "barruak nahasten dituen erakusketa da, ikus daitekeen dokumentala eta guzi, baina entzun behar da, ezagutu behar dugu". Gordina izanagatik ere, gertutasun handiko erakusketa dela nabarmendu du.
Udalak antolatu duen ziklo baten aurrenekoa besterik ez da. Oroimen historikoan sakontzen jarraitzeko helburuarekin, bigarren erakusketa nazien kontzentrazio-esparruei buruzko Deportazioa, bakardadea eta isiltasuna izango da, Amical Mauthausen elkartearen eskutik, urriaren 18tik 30era.
Eta hirugarrena, hitzaldi bat izango da, urriaren 27an Amaia KZn. Carlos Hernández de Miguel kazetariak emango du, "Los campos de concentración de Franco" izenburupean. Eta bertan aipamen berezia egingo die Euskadin izan ziren kontzentrazio-esparruei.
Saturraran Elkarteak antolatuta, Oroimen Eguneko ekitaldian batu dira larunbatean 1939tik 1944 bitartean Saturrarango Emakumeen Kartzela egon zen inguruan, bertan preso egondako emakume eta umeak oroitu eta omentzeko.
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
1922tik II. Mundu Gerra artean Emakume Abertzaleen Batzak bildutako 23.000 emakumeren historia laburbiltzen duen erakusketa antolatu dute Irunen.
Eusko Jaurlaritzaren memoria arloko ordezkaritza bat Urduñako espetxean hildako presoen senideen bila ari da Extremaduran, herriko hilerritik ateratako gorpuzkien identifikazio genetikoa egiteko. Larunbatean aurkeztuko ditu orain arte egindako lanak Castueran (Badajoz).
Oraindik, ez dago zabalik, baina irailaren 13tik aurrera, erabili ahal izango da.
1936ko gerran eta lehen frankismoan Amezketan gertatutakoaren inguruan ikerketa «sakona» egin nahi du udalak, Aranzadiren laguntzaz; testigantzak bildu nahi dituzte.
2019eko urriaren 24ak, batzuentzat, agian, Franco jeneralaren biografiaren epilogoan tartea edukiko du. Beste batzuentzat espainiar demokraziaren garaipen oroitarria bezala aldarrikatuko da. Badaude ere, eta Espainian (ezta Euskal Herrian ere) ez dira gutxi, iraganeko hezurren... [+]
Zornotza (Bizkaia), 1939ko abuztua. Zornotzako Emakumeen Espetxe Zentrala jarri zuten abian egun El Carmelo ikastetxea dagoen eraikinean, eta Espainiako estatu osotik errejimen frankistarentzat “oso arriskutsuak” ziren emakumeak bertara eramaten hasi ziren.
Etxeko zerbitzuaren bilakaera aztertu du Eider de Dios historialariak doktoretza-tesian, emakume langileen nortasunaren eraikuntza ardatz hartuta. 2016ko irailean egin zuen tesiaren defentsa, eta sari bi irabazi ditu egindako lanagatik. Ondorioz, liburu bat argitaratu du, eta... [+]
Maiatzaren 5ean egingo dute Luis Alava Sautu omentzeko ekitaldia, Gasteizen. Duela 75 urte fusilatu zuten, Madrilen, Francoren kontrako erresistentziako Araba Sareko antolatzaile zena.
Larragan omendu dute frankistek bortxatu eta erail zuten bizilaguna: Maravillas Lanberto Ioldi. Kantua, musika eta antzezlana izan dituzte herrian.
Elgetako Udalak Intxorta 1937 Kultur Elkartearekin elkarlanean bi asteko egitaraua gertatu du Intxortako erresistentziaren 81. urteurrena aldarrikatzeko. Aurten, aldaketa nabarmenena da lubakietan egin izan den borrokaldien errekreazioaren ordez Elgetaren gainbehera izeneko... [+]