Emakume bertsolarien lekukotzak batu ditu Uxue Alberdik

  • Plazan topetan dituen mugak identifikau ditu Kontrako eztarritik saiakeran.

Artikulu hau lizentziari esker ekarri dugu.

2019ko martxoaren 05an - 12:41
Uxue Alberdi, liburuaren aurkezpenean (argazkia: Bertsoa.eus)
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Gaur egun plazan ibilten diran hamabost emakume bertsolari aukeratu ditu Uxue Alberdik, belaunaldi, jatorri eta estilo desbardinetakoak, eta gai beraren inguruan daukien ikuspegia azaltzeko eskatu deutse. Hau da, bertsotan dabizanean emakume izateak dakarren pisua eta ia zelan sentiduten diran hartzaileak euren bertsoak jasoteko orduan, emakume izatearen ikuspuntutik. Hamabost testigantzak batu eta pasarterik esanguratsuenak alkarregaz lotuta jaio da Kontrako eztarritik (Susa).

Honeek dira parte hartu daben hamabost bertsolariak: Amaia Agirre, Ainhoa Agirreazaldegi, Maialen Akizu, Miren Amuriza, Maider Arregi, Miren Artetxe, Maddalen Arzallus, Oihana Bartra, Onintza Enbeita, Nerea Ibarzabal, Oihana Iguaran, Ane Labaka, Alaia Martin, Eli Pagola eta Jone Uria.

Gaur egungo emakume bertsolarien ahotsa liburura ekarten ahalegindu da, eurak dira subjektua. Uxue Alberdik alkarren alboan ipini ditu lekukotzak, alkarrizketan egongo balira legez. Hortaz, narratzailea gitxi agiri da kontakizunean.

Hamabost bertsolariek kontau dituen egoeren edo sentimenduen artean, Uxue Alberdik 21 mekanismo identifikau ditu, euren bertsokerea izkutatzeko edo azpiratzeko balio dabenak. Itxureagaitik epaituak izatea, ikusezintasuna, gizonen arteko aliantzak... dira emakume bertsolariek euren jardunean topetan dituen trabak. Literaturan, musikan eta abar egindako antzeko ikerketetan oinarritu da Alberdi mekanismoak identifiketako.

Egileak onartu dau ez dala lan erosoa izan, emakumeek ia konturatu barik jasaten dituen biolentziak azaleratu egiten diralako, zelanbait ahoskatu egiten diralako. Emakumeen indarra txalotu dau Alberdik, bertsotan egiteko daukien gogoa. Kolektibo sendoa dira eta horri esker atera leiteke Kontrako eztarritik, beharbada orain dala urte batzuk ezin izango zan, egilearen ustez.

Bertsolaritzearen etorkizunaren inguruko gogoetearen erdian dator saiakera hau, izkutuan egon diran hainbat gai azaleratzeko balio izango dauelakoan dago Uxue Alberdi. Emakumeek jakin izan dabe euren burrukea erdigunera eroaten eta hori kontuan izan beharko dau bertsoaren munduak aurrera egiteko.

Albiste hau Bizkaiek argitaratu du eta gurera ekarri dugu, CC-By-SA lizentziari esker.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Emakume bertsolariak
2024-06-07 | Estitxu Eizagirre
"Emakumeen haria" ekitaldia Villabonan, ekainaren 7an
Testigantzak, murala eta bertso saioa, oihal fabriketako emakumeen lana eta bertsoarekiko lotura ezagutzeko

Oihal fabriketako emakume langileak eta bertsoa josi ditu Emakumeen haria ekimenak. Ekainaren 7an izango da Villabonan. Bertaratzen denak ezagutuko du egun Bertsozale Elkartearen egoitza den Subijana etxea iraganean oihal fabrika izan zela; entzun ahalko ditu bertan lan egin... [+]


Bertso saioetan parte hartzen duten gizon eta emakumeen proportzioa parekatzen ari da

Bertsozale Elkarteak bertso plazen eta saioen inguruan txostena argitaratu du. Bertsolari emakume eta gizonen arteko desoreka eta belaunaldiartekotasuna aztertu ditu, besteak beste.


Nerea Ibarzabal
“Bertso plaza aldatu egin da azken urteetan eta arriskua ikusten nuen finala plazako iruditik urrun geratzeko”

Irundik estomagoan zuen lantza kendu zuen Baionan markinarrak, saio borobila osatuz eta lehen postua erdietsiz.


2022-06-02 | ARGIA
Señora Sariketaren finala ekainaren 4an izango da Leitzan

Ekainaren 4an jokatuko da II. Señora Sariketako finala, Leitzan. Hauek dira kantuan arituko direnak: Amaia Iturriotz, Ane Labaka, Aner Euzkitze eta Sarai Robles sailkatu dira Hendaia eta Laudioko kanporaketetatik, eta Erika Lagoma eta Uxue Fernandez dira bigarren edizioko... [+]


2022-05-24 | ARGIA
Bizkaiko bertso munduko emakumeen* lehenengo topaketa egin dute Markina-Xemeinen

Maiatzaren 22an bertso munduko eremu eta belaunaldi ezberdinetako 60 emakume* elkartu dira Markina-Xemeinen. Bizkaiko Bertsozale Elkarteak antolatu du ekimena, "elkar ezagutu, saretu eta gozatzeko" asmoz.


Odei Barroso. Zalantzan ziur
“Mesede baino kalte handiagoa egin dit besteen onarpenaren arabera bizitzeak”

Bertsolaria eta raplaria da. Urruñarra da eta Baionan bizi da. 2zio rap taldeko partaide izana, ODEI bakarkako proiektuan dabil orain, buru-belarri.


2021-11-25 | Estitxu Eizagirre
Plazida Otaño bertsolaria plazara atera du liburu ilustratuak

Zizurkilgo otañotarren familia bertsolariko kidea zen Plazida (1867-1954). Bere bi bertso baino ez dira iritsi, ordea. Hain zuzen, gizon bertsolari entzutetsuei erantzunez kantatu zituenak. Emakume bertsolarietan ezagutzen diren bat-bateko bertsorik zaharrenak dira hauek... [+]


2021-06-08 | Bertsozale.eus
Nafarroako emakume bertsolarien ahotsak, disko batean bilduta

Nafarroako Bertsozale Elkarteak bultzatutako Gure Aldetara. Nafarroako emakume bertsolariak egitasmoak herrialdeko emakume bertsolarien sortak jaso ditu, bakarka zein taldean eginiko 14 kantetan. Bertso idatziei bultzada emateaz harago, Nafarroako emakume bertsolariei ahotsa... [+]


2020-07-21 | ARGIA
Inaxi Etxaberi emakume bertsolariek jarritako bertsoak

Inaxi Etxabe bertsolaria hil dela jakin orduko, ekimen xume honek gorputza hartu du emakume bertsolarien artean: bakoitzak bertso bana idatzi eta hedabideetan zabaltzea. Horixe baitzen Etxabek 1956. urtetik 2015era arte egin zuena, bertsoak okasiorako jarri eta plazan kantatzea... [+]


2020-07-14 | Estitxu Eizagirre
Inaxi Etxaberi esker onez kantatu diote Zarauzko Motxian bertso eskolakoek

Inaxi Etxabe bertsolaria uztailaren 11n hil da eta 13an egin diote hileta elizkizuna Zarautzen, etxekoek eta Motxian bertso eskolako kideek. Mezaren hasieran Etxaberen ibilbidea oroitu zuten eta amaieran bertsoa kantatu zion Hodei Unzuetak. Meza ostean, elizaren atarian bertso... [+]


2020-07-13 | Estitxu Eizagirre
Inaxi Etxabe bertsolaria hil da
Inaxi Etxabe bertsolariaren ibilerak laburtu ditugu albiste honetan, azken agurrak gaur, uztailaren 13an kantatuko baitzaizkio. Bertsoak idatzi eta aukera zuenetan plazan kantatu zituen 1956tik. Emakume bertsolarien historia osatzeko pieza esanguratsua, garai haietan plazan... [+]

2020-05-14
Kristina Mardaras. Bertsoa eta borroka, bizipoz
“Normaltasuna oraindik probokatu beharra dago”

Kristina Mardaras, beste gauza askoren artean, bertsolaria da. Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusian parte hartu zuen lehen emakumea izan zelako da ezagun, bertso munduan. Baina, baita hamaika bertso-saiotako antolatzaile eta entzule gisa ere. Izan ere, plaza utzi zuen,... [+]


2019-07-19 | Estitxu Eizagirre
“Ez da liburu erosoa, biolentzia ahoskatzen duelako. Baina maitasunetik egindako liburua da”

Kontrako eztarritik liburuaz hitz egiteko elkartu gara bizileku duen Getarian. Emakumeek bertsotan egin duten ibilbidean mugarri bat da liburua, honen ostean ezin esango baitugu "ez nekien" edo "ez dut ulertzen".


2019-07-01 | Kronika
Emakume bertsolarien bizipenak irakurgai

Nevadako Unibertsitateak emakume bertsolarien bizipenak bildu ditu 'Female Improvisational Poets' liburuan, eta proiektuan Iñaki Arrieta eta Maialen Lujanbio hernaniarrek hartu dute parte.


Eguneraketa berriak daude