Emakume bertsolariak boteretze gunea eraikitzen
Historikoki zailtasunak eta isiltasuna izan dituzte parez pare emakume bertsolariek. Hala ere, boteretze gunea eraiki eta aurrera egiten ari dira. “Emakume bertsolariak. Ahanzturatik diskurtso propiora” ikerketan 35 bertsolari elkarrizketatu dituzte.
Emakundek urtero eskaintzen duen bekari esker egin dute ikerketa lana. EHUko Gema Lasarte irakaslea izan da gidari eta Amaia Alvarez Uria, Ana Isabel Ugalde, Pablo Lekue eta Judit Martínezek kolaboratu dute.
35 bertsolari emakumerekin elkarrizketa sakonak egin dituzte eta gaur egun bertsotan 200 bat ari direla kalkulatu dute.
Plazan gizonen pare ikusi eta entzun ez bada ere, mendeak daramatza emakumeak bertsotan. Gaur egun ikusgarritasun eta parte-hartze maila handiagoa lortu du eta ikerketak egoera horretara iristeko bost faktore aipatzen ditu: bertsolaritza modernizatu izana; bertso eskolak sortu izana (emakumeak eta gizonak paretsu dabiltza); erreferenteak edukitzea (elkarrizketatu guztiek aipatu dute Maialen Lujanbio); genero nortasuna eraiki izana; eta hegemonia maskulinoa daukan munduan emakumeek beraiek ekimena eduki izana.
Ez datoz bat bertso eskoletako emakume bertsolari kopurua eta plazan dabiltzanena. Ikerketak ondorioztatu duenez, plazara ateratzeko emozioak landu behar dira, izan ere jendaurrean aritzeko autoestima eta ziurtasuna faktore oso garrantzitsuak dira.
Emakume bertsolariek jabetze edo boteretzea indartzeko lan handia egin dute, eta adibidez, lan horren emaitzetako bat da 2009an, Bertsozaleen Elkartean, Genero Batzordea sortu izana.
“Emakume bertsolariak. Ahanzturatik diskurtso propiora” ikerketa lana lotura honetan daukazue irakurtzeko moduan.
Oihal fabriketako emakume langileak eta bertsoa josi ditu Emakumeen haria ekimenak. Ekainaren 7an izango da Villabonan. Bertaratzen denak ezagutuko du egun Bertsozale Elkartearen egoitza den Subijana etxea iraganean oihal fabrika izan zela; entzun ahalko ditu bertan lan egin... [+]
Bertsozale Elkarteak bertso plazen eta saioen inguruan txostena argitaratu du. Bertsolari emakume eta gizonen arteko desoreka eta belaunaldiartekotasuna aztertu ditu, besteak beste.
Irundik estomagoan zuen lantza kendu zuen Baionan markinarrak, saio borobila osatuz eta lehen postua erdietsiz.
Ekainaren 4an jokatuko da II. Señora Sariketako finala, Leitzan. Hauek dira kantuan arituko direnak: Amaia Iturriotz, Ane Labaka, Aner Euzkitze eta Sarai Robles sailkatu dira Hendaia eta Laudioko kanporaketetatik, eta Erika Lagoma eta Uxue Fernandez dira bigarren edizioko... [+]
Maiatzaren 22an bertso munduko eremu eta belaunaldi ezberdinetako 60 emakume* elkartu dira Markina-Xemeinen. Bizkaiko Bertsozale Elkarteak antolatu du ekimena, "elkar ezagutu, saretu eta gozatzeko" asmoz.
Bertsolaria eta raplaria da. Urruñarra da eta Baionan bizi da. 2zio rap taldeko partaide izana, ODEI bakarkako proiektuan dabil orain, buru-belarri.
Zizurkilgo otañotarren familia bertsolariko kidea zen Plazida (1867-1954). Bere bi bertso baino ez dira iritsi, ordea. Hain zuzen, gizon bertsolari entzutetsuei erantzunez kantatu zituenak. Emakume bertsolarietan ezagutzen diren bat-bateko bertsorik zaharrenak dira hauek... [+]
Nafarroako Bertsozale Elkarteak bultzatutako Gure Aldetara. Nafarroako emakume bertsolariak egitasmoak herrialdeko emakume bertsolarien sortak jaso ditu, bakarka zein taldean eginiko 14 kantetan. Bertso idatziei bultzada emateaz harago, Nafarroako emakume bertsolariei ahotsa... [+]
Inaxi Etxabe bertsolaria hil dela jakin orduko, ekimen xume honek gorputza hartu du emakume bertsolarien artean: bakoitzak bertso bana idatzi eta hedabideetan zabaltzea. Horixe baitzen Etxabek 1956. urtetik 2015era arte egin zuena, bertsoak okasiorako jarri eta plazan kantatzea... [+]
Inaxi Etxabe bertsolaria uztailaren 11n hil da eta 13an egin diote hileta elizkizuna Zarautzen, etxekoek eta Motxian bertso eskolako kideek. Mezaren hasieran Etxaberen ibilbidea oroitu zuten eta amaieran bertsoa kantatu zion Hodei Unzuetak. Meza ostean, elizaren atarian bertso... [+]
Kristina Mardaras, beste gauza askoren artean, bertsolaria da. Euskal Herriko Bertsolari Txapelketa Nagusian parte hartu zuen lehen emakumea izan zelako da ezagun, bertso munduan. Baina, baita hamaika bertso-saiotako antolatzaile eta entzule gisa ere. Izan ere, plaza utzi zuen,... [+]
Kontrako eztarritik liburuaz hitz egiteko elkartu gara bizileku duen Getarian. Emakumeek bertsotan egin duten ibilbidean mugarri bat da liburua, honen ostean ezin esango baitugu "ez nekien" edo "ez dut ulertzen".
Nevadako Unibertsitateak emakume bertsolarien bizipenak bildu ditu 'Female Improvisational Poets' liburuan, eta proiektuan Iñaki Arrieta eta Maialen Lujanbio hernaniarrek hartu dute parte.