Twitter bidez agerian utzi dute Elkanoren filmeko pertsonaia nagusiak Mexikoko konkistan girotutako El doradorako Bidea filmaren kopia direla. Euskal Herrian Elkanori buruz egindako filmak kritika gogorrak jasotzen jarraitzen du Filipinetan.
The Road to El Dorado 2000. urtean Dreamworks ekoiztetxe ezagunak egindako filma da. Egungo Mexikoko lurren konkista odoltsuan girotutako animaziozko lanak bi “espainiar abenturazaleren” historia du ardatz, Mexiko konkistatzera eta arpilatzera doan Hernan Cortesen itsasontzian polizoi doazenak.
Klitxe arrazistaz eta akats historiko-geografikoz josita dago filma. Hernan Cortesek Mexikoko konkistan eragindako basakeriak ezkutatzen ala oso gainetik erakusten ditu, eta “bi munduen arteko topaketa lasaia” saldu nahi badu ere, indigenekiko harremana era paternalistaz jorratzen du. Adibidez, indigenak aurkeztuz, onak eta txarrak dikotomiaren arabera eta denak europar gizon zuri protagonisten abenturak edertzeko atrezzo gisa, bereziki emakumeak.
2019an estreinatu den Elkanori buruzko filma ere Espainiako Inperioarekin lotutako beste espedizio armatu bati buruzkoa da. El Doradori buruzko filmaren ikuspegi eurozentrista bera errepikatzen du. Kopiatzen hasita, pertsonaia nagusien itxura ere kopiatu dituztela erakutsi dute Twitter bidez.
all of their characters are a complete rip-off from camino hacia el dorado. LMAO pic.twitter.com/BQvywD7fD8
— 𝑝𝑎𝑚 | SSKK AU 📌 (@teagogh) November 6, 2019
Mexiko eta Filipinak milaka kilometrotara badaude ere, hango herritarrak ia berdin-berdin irudikatu dituzte. Indigena gaiztoa, haserre begirada eta sudur luzearekin; konkistatzaileekin ondo moldatzen den indigena ona, irribarretsu eta potoloa; protagonistarekin maitemintzen den emakume indigena, XXI. mendeko emakumearen gorputz estereotipatua duena; eta bitxiena, protagonistak beraiek ere, Tulio eta Elkano, klonak dirudite.
Emakume bulartsu eta ipurtandiak, umeentzat
Kopiatu dituzten gizonezko pertsonaietan aldaketak oso txikiak badira ere, oso adierazgarria da europar gizon zuri protagonistarekin maitemintzen den emakume indigenaren garapena.
Emakumeen gorputz estereotipatua ezinezko proportzioetara eraman ditu Angel Alonso zuzendari pasaitarrak. Ohiko janzkera “minimalistaz”, ezpain-begi-bular handiez eta argaltasun ia anorexikoaz gain, aurpegia bezain luzea du lepoa orain eta gerriaren mehea eta ipurtaldearen zabala fisikoki ezinezkoa den mailara eraman dituzte Debulitoon eta Barton Films ekoiztetxeek.
Hauek kontuan hartuta, are larriagoa da bi filmak umeentzat sortu eta pentsatutakoak izatea.
Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.
Irailaren 6an Victoria ontzia Sanlucar de Barramedara iritsi zeneko V. mendeurrena ospatu zuten, bost mende lehenago portu hartatik abiatu eta hiru urte geroago lehen mundu bira osatu izana gogoan. Horrelako oroipen ospakizunetan ohikoa denez, urteotan zeharkaldia gogoratzeko... [+]
Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a jai-eguntzat izendatu du Euskal Autonomia Erkidegoan, Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko. Gasteizko herri ekimenak elkarretaratzea egin du General Loma enparantzan. Adierazi duenez, "aurrera eraman nahi dugun mobilizazio... [+]
Asteartean Elkanoren Lehorreratzea herri antzerki berezia egingo dute Getarian. Eusko Jaurlaritzak ezarritako jai egunarekin bat eta Elkano Cadizko Sanlúcar de Barramedara heldu zela 500 urte bete direla eta. Halere, ez da mundu bira horrek eragindako lehorreratze... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
Eusko Jaurlaritzak uztailaren 5ean egindako Gobernu Bileran erabaki zuen Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren bitartez 15.000 euroko diru-laguntza ematea Elkano Fundazioari.
Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]