Elkanori buruzko euskal filmari kritika gogorrak Filipinetan, konkistatzaileak zuritzeagatik
Eusko Jaurlaritzak, Gipuzkoako Aldundiak, EiTBk eta Espainiako Gobernuak diruz lagundutako Elkanoren mundu birari buruzko filma Filipinetan ez dela ongi etorria salatzen ari dira milaka lagun. Elkano eta Magallaesen espedizio armatuak Espainiako kolonialismoaren lehen mugarria ezarri zuen Filipinetan. Hango herritarrek ez dute ahaztu, umeentzako animaziozko filmaz mozorrotu badute ere.
Angel Alonso pasaitarraren zuzendaritzapean, Debulitoon eta Barton Films ekoiztetxeen eskutik sortutako filmak lehorreratze ezin okerragoa izan du Filipinetan. Sarean eragindako zalapartak hango hedabide nagusietara egin du salto. Kritikaren oinarria hauxe da: Espainiako Inperioaren kolonialismoaren lehen protagonistak –Elkano eta Magallaesen espedizioko kideak– heroi gisa aurkezten ditu umeentzako animaziozko filmak.
Joan Sebastian Elkano getariarra omendu eta berak egindakoa ospatzeko eta gogoratzeko EAEn eratu duten Elkano Fundazioa izan da film honen sustatzaile nagusia Euskal Herrian. Euskal Herriko eta Espainiako Estatuko hainbat zinematan eskaini ondoren, orain beste zenbait herrialdetan ere ematen hasiko dira. Filma Europako zirkuitotik ateratzen den lehen unean piztu dira kritikak.
Orain 500 urte, Magallaes-Elkanoren espedizio armatuak Espainiako Inperiora indarrez anexionatzeko lehen mugarria ezarri zuen, urte batzuen buruan Manuel Lopez de Legazpi zumarragarrak amaituko zuena. Bada, inbasioaren 500. urteurrenaren testuinguruan, Crystalsky Media banatzailearen eskutik, 2020ko urtarrilean Filipinetako zinema aretoetan eskaini nahi dute filma. Edukia eta pertsonaien karakterizazioak ezagutzean, sare sozialetan kritika uholdea eragin du filipinar askok.
"Mesedez, ez babestu, edonola ere, Elkano eta Magallaesen filma. Kolonizatzaileak zuritu eta heroi gisa aurkezten ditu; Magallaesek sufrimendua baino ez zuen ekarri Filipinetara", zioen Twiterreko erabiltze batek.
Beste askok bereziki azpimarratzen dute nola filmak Lapulapu buruzagi filipinarra gaiztotzat aurkezten duen, europar gizon txurien soslai abenturazalearekin kontrajarriz. Lapulapu izan zen lehena filipinetan Elkano eta Magallaes espedizioko konkistatzaileei aurre egiten. Kolonialismoaren aurkako ikurra da Filipinetan, espainiarren aurkako lehen garaipena lortu baitzuen Mactan irlan. Han, Elkanoren espedizioko hainbat kide hil zuten, tartean Magallaes buruzagia bera.
Filmari boikota egiteko deiak ugaltzen ari dira historia manipulatu eta filipinarrekiko errespetu faltagatik. Hona Elkanori buruzko euskal filmak Filipinetan eragin dituen kritiken adibide batzuk ingelesez:
There's an animated movie about Magellan and just... YIKESSSS.
Stop depicting colonizers as good guys. pic.twitter.com/Q68s4uxOY9
— 𝔟𝔯𝔲𝔥𝔞 (@satvrncat) November 6, 2019
Okay, let's try this again.
Please do not, under any circumstances, support the Elcano and Magellan movie. It protrays colonizers in a good light, like they're the heroes when Magellan brought suffering to the native Filipinos. And it also portrays the natives (especially + pic.twitter.com/OyhO1Z8JJW
— LINHARDT DAY 🎂🎉 (@jamaisryuu) November 6, 2019
Naknamputa DID ANY OF Y'ALL EVEN DO YOUR RESEARCH? HOW DID A NATIVE ALREADY HAVE A SPANISH NAME BEFORE THE FUCKING COLONIZERS CAME, HUH? WHY IS HE CAUCASIAN? ELCANO??? HHUH?? https://t.co/2Pk3jKQOQI
— 🎄Merry KURIsumasu🎄 (@creatorivm) November 6, 2019
y'all really wasted years animating a movie that makes colonizers as the hero and someone protecting his home and country as the villain????
you didn't "discover" nor you "found"us. we were already here before you. we didn't need you in our islands tbfh. pic.twitter.com/BzCJezWUCH
— Name cannot be blank (@somitaeny) November 6, 2019
imagine depicting 70-year old chieftain lapu-lapu as the villain when all he did was defend his homeland, the philippines, from colonizers such as elcano and magellan? this isn't some dora and diego circumnavigation shit clearly this movie lacked historical research https://t.co/Wiq3GtnfnW
— jazzy, #1 acads hater (@slaysnsd) November 6, 2019
Oh great so there's a Spanish movie of colonization making colonizators the good guys. 20 bucks the director is conservative. Come kill me already I'm so tired of my people's bullshit.
— Boonny🥕 (@Stardustbunbun) November 6, 2019
What Filipinos say about Spanish-produced film on 'hero' Magellan https://t.co/PFVE9tUl0N
— ABS-CBN News (@ABSCBNNews) November 7, 2019
Elkano, lehen mundu birak historiaz egiten duen irakurketa eurozentristaz artikulu mamitsua argitaratu genuen aldizkariaren 2656 zenbakian : Doktrinamendu inperiala marrazki bizidunetan, Gustau Nerinen eskutik.
Euskal Herrian, Elkano izar bilakatu nahian
Bien bitartean, Euskal Herrian, Elkanori buruzko diskurtso eta ekimen ofizialak guztiz bestelako norabide batean ari dira garatzen. Elkano Fundazioak sustatutako azken ekimena izar bati "Elcano" izena jartzeko saiakera da. Iruñeko Planetarioa eta Aranzadi Zientzia Elkartearekin batera, Fundazioak izar bati eta haren exoplanetari "Elcano" eta "Victoria" izenak jarri nahi dizkie. Elkano Fundazioko proiektuen koordinatzaile Rafa Zulaikaren hitzetan, Elkano eta Magallaesek egindakoa “gizateriarentzat garrantzi handikoa izan zenez. hunkigarria litzateke Elkanok zeruan haren tokia topatzea”.
Asteazkenean mobilizazioa egingo dute bigarren urtez jarraian, "ipar global eta zuriaren menderatze historikoa" salatzeko.
Irailaren 6an Victoria ontzia Sanlucar de Barramedara iritsi zeneko V. mendeurrena ospatu zuten, bost mende lehenago portu hartatik abiatu eta hiru urte geroago lehen mundu bira osatu izana gogoan. Horrelako oroipen ospakizunetan ohikoa denez, urteotan zeharkaldia gogoratzeko... [+]
Eusko Jaurlaritzak irailaren 6a jai-eguntzat izendatu du Euskal Autonomia Erkidegoan, Juan Sebastian Elkanok munduari emandako bira ospatzeko. Gasteizko herri ekimenak elkarretaratzea egin du General Loma enparantzan. Adierazi duenez, "aurrera eraman nahi dugun mobilizazio... [+]
Asteartean Elkanoren Lehorreratzea herri antzerki berezia egingo dute Getarian. Eusko Jaurlaritzak ezarritako jai egunarekin bat eta Elkano Cadizko Sanlúcar de Barramedara heldu zela 500 urte bete direla eta. Halere, ez da mundu bira horrek eragindako lehorreratze... [+]
Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaien presentzia aztertu du ARGIAko kazetari Axier Lopezek Gure heroiak liburuan, nazioartean sinbolo horien inguruan dagoen eztabaida Euskal Herriratzearen garrantziak mugituta. Liburua ARGIAren... [+]
Eguneroko ariketa inkontzientea gai bilakatu da Euskal Herriko egonaldian. Ez daramazkit egun asko eta jada arnasa estutu zait behin baino gehiagotan... Begirale moduan nabil ene herria bilatu eta berrezagutu nahian. Lehen ez ote nituen gauzak ikusi nahi edo atzerapauso galanta... [+]
Eusko Jaurlaritzak uztailaren 5ean egindako Gobernu Bileran erabaki zuen Kultura eta Hizkuntza Politika sailaren bitartez 15.000 euroko diru-laguntza ematea Elkano Fundazioari.
Gure heroiak liburua idatzi du Lopezek Elkanoren mundu biraren bosgarren mendeurrenaren aitzakian, eta ARGIAk argitaratuko du, irailean. Euskal Herriko kaleetan kolonialismoarekin eta esklabotzarekin lotura duten pertsonaiek duten presentzia aztertu du, nazioartean sinbolo... [+]