Elefanteak gelan
Isilpean haziko da mamua, ziur, baina, gezurra badirudi ere, Gazako sarraskiaren ondorio iraunkorrena eta sakonena –eta makurrena– izan daiteke: Ekialde Ertainaren nuklearizazioa.
Ez dezagun kanpai-jole baboaren juzgu egin. Amichay Eliyahu, Israelgo Ondare ministro ultraeskuindarrak, duela hamabost egun, Gazan bonba nuklear bat botatzea “aukera bat” zela esan zuenean irrati-elkarrizketa batean, sekulako okerra egin zion bere gobernuari eta, hedaduraz, Israelen segurtasun-estrategiari. Eta, seguruenera, falta zitzaien delibero-koska oparitu zien haren arerioei. Baina arazo guztiaren oinarri den egoera ez da Eliyahuk sortua ez kudeatua eta, beraz, bolborategian zuziarekin sartu den burugabea besterik ez da hura.
"Aise asmatuko genuke azken gertaera hauek zein aldetara bultzatuko zuten Irango agintea bere programa nuklearrari dagokionez"
Israelek arma nuklearrak badituela egitate ziurra da aspalditik. Mordechai Vanunu-ren salaketaren ondoren, inolako zalantzarik gabea. Eta potentzia nagusiek “gela erdian dagoen elefantearen” moduan kudeatu dute, Israelek beti ukatu egin duelako, aho txiki-txikiarekin. Eliyahu agertu den arte. Baina ez lehen, ez orain, inork ez dio ezarri Israeli askoz gutxiagogatik Ipar Koreari do Irani (eta iraganean beste batzuei) ezarri zaien zigor-zaparrada, ezta gutxiagorik ere.
Gazako sarraskiaren erdian Eliyahuk “elefanteari” eman dion sastada ez datza, ordea, inorentzat sekretua ez zena agerian jarri izanean, baizik Israelek arma nuklearrak erabiltzeko eduki dezakeen “eskuzabaltasunean”. Eta batez ere, erakustean eduki, erabiltzekotan dauzkala arma nuklearrak. Potentzia nuklear guztiek bezala, esango du sandiak; bai, baina haietako bakoitzak, beste potentzia nuklear baten aurka erabili beharko lituzke... paretsuko erantzuna sutuz. Ez da Israelen kasua. Oraingoz. Baina, adibidez, aise asmatuko genuke azken gertaera hauek zein aldetara bultzatuko zuten Irango agintea bere programa nuklearrari dagokionez.
Ekialde Ertaineko gorabeheretan gero eta proaktiboago ageri den Erdoganek bakarrik jarri du ozen gaia mahai gainean. Ez da nornahi NATOkidea ez balitz bezala dabilena; eta gogoan izan behar da, oso gutxitan aipatzen den arren, dirudienez, bere horretan jarraitzen duela Incirlikeko base estatubatuarren dauden bonba nuklearren arazo zahar-zaharrak. Beste elefante bat beste gela batean.
Ez da azkena. Esamesa baino gehiago da Saudi Arabia litzatekeela Pakistanen arma nuklearren eta misilen jabekidea, haiek lantzeko eta lortzeko dirua ipini zuelako bere garaian. Eskubideduna litzatekeela beraz. Orain arte, Iranen kontura aipatu ohi zen “mailegu” berezi hori, baina hemendik aurrera, batek daki. Eta gainera, gero eta argiago ari da MBS herrialdean bertan azpiegitura nuklearrak landu nahian. Beste elefante bat.
Arrazoi pedagogiko edo metodologikoengatik, historialariok joera dugu iraganeko aldi historikoak zatikatzeko eta epetan banatzeko. Badira den-denok ezagutzen ditugun aro tradizionalak (Historiaurrea, Antzinaroa, Erdia Aroa, Aro Modernoa eta Garaikidea); baina baita horien... [+]
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
"Sedizioa bultzatzen duelako" hartu du Al-Jazeeraren zabalpena eta lana "aldi baterako" debekatzeko erabakia Palestinako Aginte Nazionalak. PAN "Israelekin lerrokatu izana" deitoratu du komunikabideak, argi utzirik "mehatxuen eta intimidazioen... [+]
Gazpromekin zuen kontratua ez du berritu Volodymyr Zelenskyren gobernuak eta, asteazken goizean, Europa ekialdea hornitzeko gasaren fluxua eten du errusiar konpainiak.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Hondakinen artean oraindik identifikatu gabe dauden Palestinarrak ere ikusarazteko helburupean egin dute. Israelek Gazan 18.000 adingabe hil ditu urriaren 7az geroztik. BDZko Elisa Huarteren arabera, “zerrendetan oraindik ezezagunak diren izenak irudikatzen dituzten marra... [+]
.jpg)
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
Gutxienez 201 dira 2023ko urriaz geroztik Israelek Gazan hildako kazetariak. Abenduaren 26 honetan hildako azken bostak Al-Quds telebista katean zebiltzan lanean.