El Procès, ikuspegi libertario bat
“Prozesua” dela-ta, badira, Kataluniako libertarioen artean, nazio-arazorik badenik ukatu eta borroka hau beraiena ez dela esaten dutenak; badira mugitzen den edozeri jarraitzeko prest egon eta independentziaren aldeko oldearekin era oportunistan eta akritikoan bat egin dutenak; eta badira, azkenik, prozesuan modu kritikoan eta aktiboan parte hartzen dutenak ere.
Azkenok CDR-etan [Comitès de Defensa de la República] zentratzen dute beren aktibitatea, besterik baino, herri-organizazioa indartzea eta tokiko autonomia zabaltzea begi-miran dituztela.
Talde libertario hauek (haien aurrekaririk ezagunentzat No a l’Estat, sí a la Independència agiria ematen ahal da) nazio-estatua saihestuko luketen herri-organizazio erak ari dira saiatzen: saihestu, bai, jakina, Espainiako Estatua, baina bai Kataluniakoa ere, nahiz eta azken hau gaitz erditzat jotzen dute askok.
Prozesua –haien ustez– herri-iniziatiba batetik heldu bazen ere, funtsean, herri-proiektu moduan, porrot egin du. Oraindik ere pentsa liteke, elite politikoek markatutako bideetatik irten litekeela, dagoeneko egundoko ustekabea izango litzateke baina: prozesua, eduki, eliteok oso beren eskutik hartuta daukate.
Azken hilabeteetan gertatu denak, herritarren ekimenekin elite hauek daukaten konfiantzarik eza erakusten du. Urrian, efektiboa izan zedin asmo handirik gabe aldarrikatu zuten independentzia. Ez zuten 155.ari desobeditzeko estrategiarik landu edo keinurik egin... Azkenik, Espainiako presidenteak hauteskundeak konbokatu zituenean, makurtu ziren; hori dela-eta, katalan asko, boto ematea beste zereginik ez daukatela ikusita, arrunt lur jota edo etsita daude.
Independentziaren aldeko ahalegina, “ongi-izate” eta “demokrazia” parametroetan inskribitzea lortu zuten elite katalantzaleek. Libertarioek, beste hainbat lagunek ere, haratago eraman nahi dute: nazio-gatazkaz hara ere, sistema estatal-kapitalistak bera ere ustelduta dagoela erakutsiz.
Independentziaren aldeko herri-mugimenduak balio handiak azaleratu ditu: lurrarekiko eta bizi-tokiarekiko atxikimendua; deszentralizazio, autonomia eta demokrazia zuzeneko xedea; hizkuntzaren eta kulturaren estima... Madrilek erabili duen mespretxua eta errepresioaren aurrean, injustizia sentimendu batek ere bilarazi ditu borrokan ari diren sektore ezberdinak.
“Bateko eta besteko eliteei aurre eginez –esaten digu Laia Vidal, Grup de Reflexió per a l’Autonomia-koak– Katalunia popularra birsortzen gure alea eman nahi dugu. Beharbada honenbestean dinamika destruktiboak azkarregiak dira ezer egiteko, baina ez gara saiatu gabe egongo. Bitartean, ez gara zain egongo instituzioek independentzia sinbolikoa aldarrika dezaten. Autonomia erreala eraikitzen jarraituko dugu”.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
EHBaik Autonomia estatutu baterako proposamena prestatu du, gure nazioaren burujabetza osorako bidean etapa gisa.
Uharteko artzain egunean azaldu zuten Euskal Herriak nazioarteko ardi mozketa txapelketatan aritzeko onarpena lortu duela. Ofizialtasuna Eskoziako 2023ko munduko txapelketan etorri zen, euskal moztaileek aurkeztutako dosierra eta bertan egindako defentsa bikainaren ondorioz... [+]
Segur aski, gutariko gehienek jada erosiak dituzte, han eta hemen, Eguberrikari banatzeko opariak. Olentzeroren bisita gautar hori hitzordu handia baita, bereziki haurrentzat. Denak prestatzen dira urteko garai emankor horretarako: Bilbo sutan agertzen da, Gasteiz, Iruña... [+]
Zerk harritu zintuen gehien kartzelatik atera zinenean? Galdetu didate maiz azken urte eta erdian.
Bilboko kaleak turista eta bi hankadun txakurrez lepo daudela ikusteak, adibidez? Edo egoera politikoaren aldaketak? Lehenengoak akitu eta amorratu nau, badago zer borrokatzen... [+]
Benetan nahasia da euskara ikasteko dirulaguntzen kontu hori. Euskara ikasi nahi duen herritarrak leihatila bat baino gehiagotara jo beharko du egin nahi duen ikastaroa zenbat kostatuko zaion eta dirulaguntzak nondik, nola eta noiz lortuko dituen jakiteko. Oraindik ere dirua... [+]
Hizkuntza matematikoa ondo ulertu eta interpretatzeak badu garrantzia ikasketa prozesuan; horixe esan ohi diegu guk geure ikasleei, bederen. Matematiken lengoaia unibertsala da, eta oro har, interpretaziorako errore marjina txikia izan ohi da. Nekez marraztuko genuke hiruki bat... [+]
Beharbada gizakion ahultasunetariko bat gehiengoari entzuteko eta kasu egiteko dugun joera da. Ziur gure espeziearen garapenaren ezaugarri garrantzitsua izan dela, eta beharrezkoa biziraupenerako. Baina digitalizazioarekin, dugun ezaugarri horrek zaurgarriagoak bilakatu... [+]
Bileretan denetarik elkartzen gara, eta bilerek berek nolakotzen gaituzte unean, bakoitzak bere rola izaten baitu, bere boteretxoa (edo haren falta), adina, bizitzako momentua. Baina beti-beti daude isiltzen direnak. Letek kantatzen zigun handitzean ikasiko genuela isilik... [+]
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Tabernan zaude, barran, eskatu nahian. Mostradorean beste pertsona batzuk ere berdin. Laster izango da zure txanda, baina zuri tokatu arren, zerbitzariak ez dizu galdetu ea zer nahi duzun, salto egin dizu eta zure atzean etorri den gizona atenditu du. Ergel aurpegia geratu... [+]
Barruan dudan zera honi idatzi nahiko nioke. Pandemiatik ia bost urte beteko dira, eta garai hartan gazteak ginenak hasi gara, gazte izaten jarraitzen badugu ere, bestelako espazio batzuetan orbitatzen. Etxebizitza, bizi proiektua, amatasuna, lana, osasuna... elkarrizketetako... [+]
Gogoratzen al duzue? Legebiltzarreko %90ak onartu zuen Hezkuntza Akordioa duela bi mende –barkatu, bi urte–. Ezkerraren biltzarkideen erreakzioa euforiaren eta neurriko gogobetetasunaren artean mugitu zen. Onarturiko dokumentuaren arabera, zentro pribatuek diru... [+]
Egotea egitea da. Hala dio aurten Durangoko Azokak, eta egia da, azokaren beraren kasuan behintzat eta Euskal Herria aintzat hartuta. Dagoeneko 59. azoka da aurtengoa, eta urtero egote hutsak frogatzen du euskara, euskal kultura, euskal nazioa egiteko modua dela Durangoko... [+]