Yasuni natur erreserban petrolioa ustiatzearen aurka agertu dira ekuadortarrak
“Ekuadorreko amazonas” bezala ere ezaguna da parke nazionala –2.000 zuhaitz, 204 ugaztun, 610 hegazti, 121 narrasti eta 250 arrain espezie aurkitu dituzte bertan–. Yasunidos eragilea izan da galdeketa egitearen alde eta zonalde natural hori ustiatzearen aurka agertu dena. Ekuadorko Gobernuaren kalkuluen arabera, 1.200 milioi dolar gutxiagoko etekinak izango ditu herrialdeak urtean, baina kontrara, natur ondare hori mantenduko du.
Yasuni Parke Nazionalean (Ekuadorren) petrolioa ustiatzearen aurkako botoa eman dute hango biztanleek. Yasunidos eragileak galdeketaren alde egindako kanpaina gakoa izan da, erreferendum ofiziala lehendakaritzako hauteskundeen lehen itzuliarekin batera egin ahal izateko.
Ingurunea oso zaugarria da eta ondorioz lur isurketak gertatzeko probabilitate handia dago, Naiz.eus-ek gogorarazi duen moduan. Hori dela eta, bertan bizi diren indigenentzat toki arriskutsu bihurtu daiteke. Parke Nazionalean 2.000 zuhaitz, 204 ugaztun, 610 hegazti, 121 narrasti eta 250 arrain espezie aurkitu dituzte, eta tagaero, taromenane eta dugakaeri dira herri indigena nagusiak bertan.
Emaitzak ikusita Ekuadorko Gobernuaren esku dago orain aldaketak egitea. Orain arte 55.000 petrolio upel ekoizten ziren bertan; herrialdearen oinarri ekonomiko handi bat, %11 hain justu. Gobernuaren kalkuluen arabera, 1.200 milioi dolar gutxituko dira etekinak, eta 500 milioi dolarreko gastua egin beharko du instalazioa eraisteko.
Besteentzat eredua
“Aurrekari oso garrantzitsua da, eta ondorengoentzat edo beste herrialde batzuentzat eredua eta itxaropen izpia izan daiteke”, azaldu du Helena Gualinga ekintzaile ekuadortarrak. La Mare-ak zabaldu ditu Entre Pueblos elkartearen hitzak: “Ustiaketa eredu guztiak ezgai izan dira Ekuadorreko herritarren oparotasuna bermatzeko, lortu dutena desoreka soziala handitzea, pobrezia sustatzea eta migratzaileak baztertzea izan da”.
Ikerketa baten arabera, Frantziako Estatuan 6,3 milioi tona CO² isuriko dituzte herritarrek Gabonetan, eta opariak dira horren erantzule nagusiak: %57. Oparien artean, gehien kutsatzen dutenak aparatu elektronikoak eta bitxiak dira, metal eta mineralen erauzketaren... [+]
Garraio publikoaren prezioa handitzea eta deskontuak kentzea “onartezina” dela kritikatu dute dozenaka pertsonak, Jauzi Ekosozialak eta Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartak deituta. Langile klasearentzako “zama gehigarri bat” izango litzatekeela eta... [+]
Sare sozialik opakoena da TikTok: ez du bere isurketei buruzko daturik argitaratzen. Gainontzeko sare sozialek baino gehiago kutsatzen du. 2030erako "karbono neutral" bilakatzeko konpromisoa hartu duela esana du.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
Frantziako Gobernuak Espainiakoari baieztatu dionez, Abiadura Handiko Trena ez da Hego Euskal Herrira iritsiko (Irungo loturara) gutxienez 2042 urtera arte. Ez dago Parisen lehentasunen artean.
Urriaren 19an, Xiberoko Batzorde Sindikalak bozketa egin eta adostu zuen lurraldea "babesteko zaila den eremu gisa" (ZBD) izendatzeko eskaera abiatzea, otsoaren "arriskuari" aurre egitea helburu. Artaldeei eraso egin ez badie ere, artzainek otsoari tiro... [+]
Eusko Jaurlaritzaren esku geratu dira beste bi eskumen: Itsasertzaren Antolaketa eta Kudeaketa, eta Zinematografia eta Ikus-entzunezko Jarduera. Astelehenean bildu da Transferentzien Batzorde Mistoa, Madrilen, eta han adostu dute bi eskumen horiek EAEra eskualdatzea.
220km/h baino abiadura handiagoko haize-boladek astindu dute Frantziako kolonia den Mayotte uhartea. Funtsezko azpiegiturak suntsitu, eta irlaren zati handi bat inkomunikaturik utzi du; biktimen zenbaketa zaildu du horrek. “Premiazko neurriak” hartuko dituela iragarri... [+]
Ezkeltzun eraikitzekoa zuten parke eolikoaren egitasmoa, momentuz ez dute gauzatuko. 2022ko otsailean jakin zen Ezkeltzun parke eolikoa eraikitzeko zegoen asmoa. Hortik aurrera, ibilbide bat egin du gaiak, baina badirudi, momentuz, proiektuak ez duela aurrera egingo. Hala... [+]
Euskal Sagardoa Jatorri Deiturak erronka ezarria dio bere buruari: Euskal Herri osoko sagar eta sagardogileak biltzea. “Sagardoaren kultura lurralde osoan dago, eta lurralde osoan mantendu dira sagardotarako sagarrak”, esan digu Unai Agirrek, sor-markaren... [+]
“Aterako dut sagar zuku bat?”. Galdera horrekin hasi da Barrundiako Ekonomatoko kide Koldo Lopez Borobia, Susana Lopez de Ullibarri eta Santi Txintxurretarekin izandako elkarrizketa. Sagar zukuaren bueltan eta sagarrondoz inguratutako lorategian elkartu gara. Hau ez... [+]
Ekaitz-erauntsia emana zegoen eta "hondamendia jazo da", Errusiako Gobernuak jakinarazi duenez. Ukrainak arduragabekeria egotzi dio.
Herritarrak elkarren artean saretzea eta bizitza sozialerako espazioak bultzatzea da Xiberoko Kolektiboa elkartearen lan ildoetako bat. Bide horretan, baratze kolektiboa sortzeko aukera suertatu zitzaien 2020an Maulen, eta zalantzarik gabe, proiektuari ekitea erabaki zuten... [+]