“Ekologikoen ziurtapenean ateak pribatuei zabaltzea arriskutsua da”
Nekazaritzaren eta agroekologiaren bueltako mugimenduak, sindikatuak, erakunde ekologistak eta beste hamaika taldek mobilizazioa egin zuten abendu bukaeran Nafarroako Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuaren aurrean. “Dekretu honi ez” lelopean, ekoizpen ekologikoaren ziurtapen publikoaren defentsa egin zuten, eta guztira 50 erakunde eta pertsona eragilek baino gehiagok babestu dute adierazpena. Mirian Otxotorena Nafarroako Nekazaritzako Produkzio Ekologikoaren Kontseiluko (NNPEK) lehendakariarekin hitz egin dugu gaiaz.
Zeintzuk dira dekretu berriak dakartzan aldaketa nagusiak?
Aldaketa oso potenteak dakartza. Batetik, orain arte NNPEK zen Nafarroan ekologikoen ziurtapenean kontrol-agintaritza zuen autoritate bakarra, eredu publikoa genuen. Argitaratu duten dekretu berri horretan, berriz, ez gara autoritate bakartzat agertzen, beste entitate batzuei, publiko zein pribatu, marko juridikoa eman diete kontrol ekologikoan jarduteko.
Ziurtapena pribatizatzeko arriskua dakar dekretuak, beraz?
Bai, hori da egiten diogun kritika eta salaketetako bat. NNPEK entitate publikoa da, eta dekretu berriak kontseilua autoritate bakartzat ez hartuta, pribatuei ere ziurtapenerako ateak irekiko lizkieke, eta horrek bere arriskuak ditu. Beste zenbait lekutan justu kontrako norabidean ari dira: Aragoin, esaterako, pribatuei ateak ixteko dekretua atera berri dute, ziurtapenean eredu publikoaren eta pribatuaren bizikidetza ez delako batere positiboa izan.
Nola funtzionatu du orain arte Nafarroan ekologikoen ziurtapenak?
Edozein soro, elikagai edo produktu, dena NNPEKtik pasatzen zen, eta hori ziurtatzen zuen bakarrak ginen. Garrantzitsua da aipatzea kontseilua nekazarien esku dagoen organoa dela, organo demokratikoa, eta, aldi berean, administrazioaren kontrolak izaten dituela: ziurtapenerako arauak jarraitu behar ditu. Orain arte kudeaketa guk egiten genuen, eta ez ginen ziurtapenaren alorrean bakarrik aritzen, beste atal batzuk ere lantzen ditugu: promozioa, proiektuak…
Beste alor horietan ere eskumena murriztuko lioke NNPEKri dekretu berriak, ezta?
Hori da, promozio lanera –eta baldintza batzuk betez gero, ziurtapenera– mugatuko litzateke kontseiluaren lana dekretu berriaren arabera. Orain arte, baina, NNPEK bezala ahalmena genuen formakuzioak eta aholkularitza emateko, sektore ekologikoari laguntza emateko, eta horri esker sortu dira Nafarroako proiektu garrantzitsu asko: Iruñeko Geltoki, Ekoalde, Hazialdeko… proiektu horiek guztiak ere estrategikoak dira guretzat.
Zer eskatzen diozue Nafarroako Gobernuari?
Dekretua gelditzeko eskatzen diogu, prozesuarekin aurrera ez jarraitzeko. Dekretu berria planteatu daiteke, baina elkarlanean egina eta adostua izan behar du, nekazaritza ekologikoa bultzatzeko zein behar ditugun ongi aztertuta. Azaroan egin zuen publiko gobernuak dekretu berria, prozesua hortik Nafarroako Kontseilura doa, eta handik bueltatzean, dagoen bezala aurrera egin dezake edo aldaketak egin ditzakete.
Borondaterik baldin badago, aldaketak egiteko garaiz da oraindik.
Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]
Euskal literaturaren eta kulturaren topaleku garrantzitsuenetakoa da abenduaren 5etik 8ra egingo den Durangoko Azoka, eta 59. edizio honetan ere, Bizi Baratzeak bere postua izanen du, ARGIAkoaren ondoan.
Garbiñe Larreak Kosmetikoak sendabelarrekin liburua argitaratu berri du ARGIArekin. "Egin ezazu zuk zeuk" filosofia kosmetikoen mundura ekarrita, egunerokoan behar diren produktuak egiteko liburu teoriko-praktikoa da. Eskuragarri dago azoka.argia.eus webgunean.
Naturopatiaren eta iridiologiaren mundutik iritsi zen Eztizen Agirresarobe Pineda ezkiotarra kosmetika naturalaren mundura: “Hirugarren urtea dut naturopatia eta iridiologia ikasketetan, baina lehenagotik ere egiten nituen ukenduak, kakaoak, eta antzekoak”, azaldu... [+]
Umetatik baserrian bizi izan dira Gillen eta Bittor Abrego Arlegi anaiak, Lizarraldean, Iguzkitza herrian. Familia abeltzaina izan da haiena baina baserria eta lursailak haien esku gelditu zirenean, proiektuari buelta bat ematea erabaki zuten bi anaiek: “Lur zatia eta... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
EAEko ekoizpen ekologikoaren kontseilua da ENEEK-Ekolurra, eta zertifikazioaz gain, eredu ekologikoaren aldeko sustapen lana ere egiten du elkarteak. “Gaur egun, argi ikusten dugu etorkizuneko eredua dela ekoizpen ekologikoa, eta badagoela honi buruzko informazioa emateko... [+]
Urteak dira Bergaran kontsumoaz eta lehen sektoreaz lanketa zabala egiten hasi zirela. Ereindajan kooperatibaren eta Elikadura Mahaiaren sorrerak bultzada izan ziren lanketa orokor horretan. Azken urteotan, azoka plazaren inguruko hausnarketa prozesuan buru-belarri aritu dira... [+]
2014an sortu zuten Birika Permakultura proiektua Leioako lursail okupatu batean. Jurgi Uriarte Idiazabalek eta beste bi kidek jarri zuten martxan egitasmoa. “Lursail hartatik bota egin gintuzten gerora, aparkalekua egin behar zutelako, eta, etenaldi baten ondoren, bakarrik... [+]
Nekazaritzarekin harreman estua izan du betidanik Barazki Bizidunak proiektuko Iñaki Garcia Grijalbo Mapik. Bizitzaren paradoxak, gaur egun saltoki handi baten aparkalekua den lursailean zuten baratzea garai batean etxekoek Donostiako Intxaurrondo auzoan... [+]
Nafarroako Hazialdekoren, Ipar Euskal Herriko Biharko Lurraren Elkartearen (BLE) eta Gipuzkoako Biolurren arteko elkarlanetik sortu berri da HoBBea, mugaz gaindiko proiektua. “Garien bueltan bagenuen aspalditik harremana gure artean, baina, nolabait, harreman horiek... [+]
Bigarren urtez segidan hartu du Habelarte baserritarren elkarteak Leitzako festetan, Gaztetxean, afariak emateko ardura. Nafarroako Mendialdeko ekoizle agroekologikoen produktuekin osatu dute eguneroko eskaintza, eta ehunka lagun pasatu dira abuztuaren 10etik 14ra haien... [+]
Aurreko urte bukaeran Elizondoko zahar-etxearen kudeaketa publifikatzeko jauzia eman zuen Baztango Udalak, eta geroztik, haren esku gelditu da egoitzaren antolaketa. Eskualdaketa horrekin batera, elikaduraren alorrean eraldaketa sustatzea izan da udalaren erabakietako bat... [+]
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]