Nekazarien traktore uholdeek hartu dituzte Europako errepideak. Protestan dira. Diru kontuaz gain –sektoreko prekarietatearen adierazgarri betierekoa–, Frantziako Estatuko bi sindikatuk –FNSEA eta Laborari Gazteak– badituzte bestelako eskaerak.
Osasuna eta ingurumena babesteko Europar Batasunak eta estatu frantsesak ezarritako arauak zalantzan ezartzen dituzte. Biren berri eman dute komunikabideek: pestizidak erabiltzeko baimenaren luzamendua eta ur kontsumoari muga ez ezartzeko eskatzen dute.
Paris inguruko protestetako iritzien bilduma jasotzen duen artikuluari kazetariak hurrengo izenburua eman dio: “Ekologiak nekazaritza hiltzen du”. Halaxe dio frutagintzan aritzen den batek.
Izan ere, nekazaritza –hortaz, janaria izango dugun ziurtasuna– azkenetan badago, ez da garapen eredu honek ekarri digun klima aldaketagatik eta kutsaduragatik izango, ezta horrek lurrarekin eta animaliekin egiten den lanari ezartzen dizkion zailtasun gehigarriengatik ere –lehorteengatik, bioaniztasun galeragatik, uholdeengatik, suteengatik, izurriteengatik gertatzen diren uzten galeragatik–.
Baserria kinkan bada, ez da haragi eta esne industriek ur eta lur kontsumo desproportzionatua dutelako edota sistema industrial horrek ura eta lurraren kutsadura berezko duelako. Hori ere ez.
Nekazaritza eta abeltzaintza ez daude zenbaki gorritan erregai fosilekiko menpekoak direlako; izan gasolioaren kontsumo zuzenagatik, izan ongarri eta pestiziden erabileragatik.
Baserri mundua krisi sakonean bada, horrek ez du zerikusirik merkatuaren sistemak ezarritako lan-moldeekin, inondik inora. Ezta lurra, animaliak eta pertsonak ustiatzearekin ere. Ezta janariarekin negozioa egiteko eta espekulatzeko batzuek antolatuta duten mekanismoekin ere. Ezta planeta eta pertsonen osasunaren gainetik errentagarritasuna jartzearekin ere.
Nekazaritza eta abeltzaintza ez daude desagertzear haziak, lurra, ura, ekoizpena eta jakien banaketa gutxiren eskuetan daudelako. Ezta politika publikoek eredu globalizatu eta oligarka hori bultzatzen dutelako ere. Are gutxiago, erakunde publikoetatik diru-laguntzen banaketan eredu industriala eta intentsiboak babesten direlako, edota latifundismoa bultzatzen delako. Horregatik ere ez.
Baserritarrak ez gaude hilzorian administraziotik burokraziaz, betebeharrez eta apartako zailtasunez itotzen gaituztelako. Ezta politika publikoek tamaina handiko ustiategiak bultzatzen dituztelako ere. Lurrarekin aspaldi batean dagoen espekulazioak ez du inongo eraginik gazteak baserrian instalatzeko ezinarekin, ezta zorpetze mailarekin ere.
Baserrien desagerpenak ez du inongo loturarik nekazarien lurren okupazio industrial edo turistikoarekin. Nekazarien lurrak bestelako azpiegiturez –errepideak, zentral eoliko edota fotovoltaikoak, meategiak, AHT...– betetzeak ez du kalterik egiten. Merkataritza guneei eta hipermerkatuei ematen zaizkien era guztietako abantailekin ere, arazorik ez.
Tira, azkenean, ekologisten erruz desagertuko da baserri mundua. Eta anbiziorik ez duten baserritar txiki horien erruz. Ahaztu gabe herrietako azokek eta denda txikiek suntsiketari egindako ekarpena. Eta eredu agroekologikoa babesten duten herritar eta baserritarrak.
Argi dago, ekologiak hil du baserria.
56 urteko langile bat hil da Lizarran, Agralco (Agrupacion Alcoholera de Bodegas Cooperativas) biltegian lanean ari zela. 10:00ak aldera gertatu da ezbeharra, Lizarran la alcoholera moduan ezagutzen den nekazaritza hondakinen biltegian.
“Araba ez dago salgai” eta “Makroproiekturik ez” lelopean egin dute deialdia. Urriaren 26an elkartuko dira 18:00etan “etekin pribatuak bermatzera” bideratuta dagoen eredu energetikoa eta “instituzioek jokatzen duten papera”... [+]
Eusko Jaurlaritzak epe mugarik gabe gelditu du Muruetan egitekoa zen oinezkoentzako egurrezko pasabide baten exekuzioa, Guggenheim Urdaibai Stop plataformak helegitea jarri ondoren. Museoaren sarbideetako bat izan liteke bide hori eta biosferaren erreserba barruan legoke.
Liburua da Txomin Peillenena, Animismua Zuberoan (Haranburu, 1983). Hango istorioek ekarri gaituzte Urdatx edo Santa Grazira. Besteak beste, azkena hildako hartzaren historiak, kasu honetan ez baita istorioa. Herriko ostatuan galdezka hasi, hartzaren historia lekukotzen duen... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Ikastetxetako patioen eraldaketak ugaritzen ari diren arren, oraindik eraikin zaharkituak eta azpiegitura zurrunak dira nagusi hezkuntzan (barruko nahiz kanpoko espazioetan), gustura ikasi, mugitu eta harremanak izateko, pedagogia hezitzaileak garatzeko behar diren espazio,... [+]
Arroka plazako Udalinfo bulegoan herritarrentzako informazio gune bat jarriko du azaroan.
Aixeindar enpresak haizea neurtzeko 82,5 metroko dorre meteorologikoa instalatua du 2023tik Analamendin. Dorrearen egonkortasuna eta segurtasuna bermatzeko, lurrera altzairuzko hainbat kablerekin ainguratu zuen enpresak. Arabako Mendiak Aske elkarteak salatu du hegaztiek... [+]
Hondakinak tratatzeko Artaxoako plantara Zubietako erraustegitik milaka tona lixibiatu modu ilegalean eraman izanaz galdetu dio EH Bilduko parlamentari Mikel Oterok, Eusko Jaurlaritzako Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasun sailburu Mikel Jauregiri. Iragan... [+]
Lehen sektorea bultzatzeko eta indartzeko lanean dihardute Nafarroako Pirinioetan azken urteotan, eta lanketa horren baitan sortu zuten Pirinioetako Mahaia. Diagnostikoa ondu dute azken urteotan, eskualdean lehen sektoreari lotuta dituzten hutsuneak identifikatzeko, eta ondorio... [+]
Datorren negua gozatuko digute zainzuri kimuek (Asparagus officinalis). Baratzeko nire kuttuna da, baita nire baratzekoa ere.
Bi argazki aterako dizkiogu gure memoriari: batak Nafarroako Bardeetara eramango gaitu. Bertan, hautsez beteriko pista baten aldamenean, belar luzez osaturiko zelaitxo bat aurkituko dugu. Argazkiak erakutsiko du herpetologo gazte bat bertan barneratzen: begiak erne, zer ikusiko... [+]
Hau irakurtzen duzunerako, ez dakit zenbat herri izango ditudan bihotzean eta zenbat gogoeta buruan. Idatzi hau bidali baino lehen, izan naiz Arantzan, Tolosan, Elgoibarren eta Ondarroan, Hausnarrean liburua aurkezten.
Pertsona batzuek kapitalismoa "besarkatzen" dute, konturatu gabe arazoa sistema berean dagoela; planeta mugatu batean hazkundea etengabe bilatzean. Energia intentsiboak ekoizteko modu guztiak mundua irensten ari dira.