Egunean Behin jokoaren galesezko bertsioa kalean da: Cwis Bob Dydd

Artikulu hau CC BY-SA 3.0 lizentziari esker ekarri dugu.

2022ko azaroaren 14an - 09:22
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Gales eta Euskal Herria ia berdinak dira azaleran (20.000 km2 pasatxo) eta biztanlerian (3.1 milioi biztanle pasatxo), baina haien herria egitura autonomiko bakar bat da Erresuma Batuan, nazio izen ezagutuarekin gainera. Galeserazko hiztunak 750.000 dira, euskaraz mintzo direnak baino gutxixeago estatistiken arabera, baina egoera soziolinguistiko eta diglosiko bertsuan. Ingelesetik distantzia linguistiko handia duen hizkuntza da gainera, ulermenerako opakoa, ez katalanaren eta gaztelaniaren artean gertatzen den bezala.

Kontestu horretan, euskaraz Egunean Behinek arrakasta izan duela ikusirik, amua bota genuen Gales aldera egoera bertsuan jokoak han ere arrakasta eduki dezakeelakoan. Hipotesia frogatu gabe dago, noski, baina S4C telebistaren babesa lortu du ideiak, eta hala garatu da, azken hilabeteetan, Cwis Bob Dydd joko/aplikazioa.

Duela 10 egun kaleratu zen aplikazioa eta jokoa, radarraren azpiko erdi isilpean, eta gaur atera du prentsa oharra S4C telebistak. Galeserazko telebistako eduki digitaleko arduradun Rhodri ap Dyfrigek esan du: "Espero dugu euskaraz aplikazioak izan duen arrakastatik ikastea, eta eragin bera edukitzea hemen Galesen". Jeremy Miles gobernu erregionaleko Hezkuntza eta Hizkuntza ministroak esan du, bere aldetik: "Galeseraren erabilera areagotu nahi dugun denen artean, egunero; Cwis Bob Dyff aukera atsegina da horretarako; harronago proiektu hau bultzatzearekin eta jendea gonbidatzen dut parte hartzera". Iragarpeneko txio batek Galesko lehen ministro Mark Drakeforden atsegitea ere jaso du.

Mekanika eta itxuran, Egunean Behinekin alderatuta berdina da Cwis Bob Dydd. Edukietan dagoenez muina, galdera sorta batzuk egokitzapen/lokalizazio erraz samar batekin igaro dira bertsio batetik bestera: eragiketa eta segida matematikoak, adibidez, edo munduko banderak, non estatuen izenen itzulpena egitea izan den koxka; edo kontaketa kontuak (hala nola hor goiko irudikoa, non galderen formulazioa itzuli behar izan den). Beste eduki batzuek egokitzapen gehiago eduki dute, baina parekideak dituzte euskaraz: anagramak (letra nahasietatik hitza asmatu) edo letra-zopak kasu.

Eta noski, Galesko pertsonak, bazterrak eta historiako, kulturako edo hizkuntzako datuak biltzen dituzten galdera sorta espezifikoak daude. Adibidez, asma ezazu zein den errugbilari hau:

Lokalizazio lanean, hizkuntza zeltiko honek ekarri ditu aldaketa batzuk. Euskaraz aski da galdetzea "nor da?" edo "nor da kirolari hau?" baina generoa duen hizkuntza da galesa, eta bereizketa egin behar da galderetan.

  • Pwy yw'r chwaraewr yma? (gizonezko kirolariez galdetzekotan)
  • Pwy yw'r chwaraewraig yma? (emakumezko kirolariak)
  • Pwy yw hi? (Nor da, emakumezkoa)
  • Pwy yw e? (Nor da, gizonezkoa)

Galesezko alfabetoak ere eman dizkigu buruhauste batzuk, digrafo batzuk letra bakartzat hartzen baitira eta ondorioz letra zopak pixkat bereziak... hau bezalako proposamenekin:

Gainerakoan, edukiaz gain, aplikazioaren interfazea eta azalpenak ere galesez daude.

Eta izena bera, noski, Cwis Bob Dydd, kasu honetan oso antzeko zentzarekin: Quiz bat egunean (Cwis galesez, ingelesezko Quiz da, galde-erantzunen jokoa alegia).

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hizkuntza gutxituak
Mister Spanishen ehorzketa

Marfa (AEB), 1954. Texasko basamortuko herri horretako Blackwell lehen hezkuntzako eskolan haurrak zeremonia berezi batean parte hartzera behartu zituzten. Irakasleek paper zatiak banatu zizkieten eta bertan zera idazteko eskatu: “Ez dut espainieraz hitz egingo, ez... [+]


2024-05-15 | Cira Crespo
Hizkuntza gutxiagotuetako hiztunen begiradatik
Euskararen konplizeak Gasteizen

Erreportaje honetako protagonistak Gasteizen bizi dira eta hizkuntza gutxiagotuetan hitz egiten dute: amazigeraz, galegoz, mirpuriz eta guaranieraz, hurrenez hurren. Soumia Berkani Ben Yahia, Toni Cid Armanda, Altaf Hussain, eta Sonia eta Delcy Godoy Bizzozzero dira. Euskal... [+]


Hizkuntza gutxiagotuak: sortzen ari diren diskurtsoei gainbegiratua

Soziolinguistika Klusterrak antolatuta 2024ko Euskal Soziolinguistika Jardunaldia egin berri da Gasteizen apirilaren 23an. Azken urteetan euskararen eta katalanaren alde eta aurka agertu diren diskurtsoak izan ziren ardatz. Onintza Legorburu, Xan Aire eta Mikel Peruarena aritu... [+]


Judith Bilelo Biachó
“Erakundeek ez digute lagunduko, guk geure hizkuntzan hitz egitea lortzen ez badugu”

Judith Bilelo Biachó gure artean izan zen iragan udazkenean, Garabideren Aditu programaren karietara. Ekuatore Ginean jaioa (Malabo, Bioko, 1975), bubi etniako kide da, bubiera hiztun eta hizkuntzaren aldeko militantea. Iraganaz bezainbat mintzo da orainaz, geroari... [+]


Carolina Gandulfo, doktorea eta guaraniera ikertzailea
“Haurrak ‘isilak’ ziren, gaztelaniaz, ez guaranieraz, baina hizkuntza honek ez zuen balio”

Carolina Gandulfo doktorea. Argentinan jaioa, Ipar-ekialdeko Unibertsitate Nazionaleko Humanitate Fakultateko irakaslea. Iragan udazkenean Garabidek gonbidaturik egonaldia egin zuen gure artean, eta mintzatu zitzaigun Argentinako guaranieraz. Ikastetxe bateko esperientzia... [+]


Hizkuntza gutxituen artean, euskara hirugarren erabiliena da Europako streaming plataformetan

Netflix, Amazon Prime eta Disney+en, Hizkuntza Gutxituen Europako Gutunak onartzen dituen bost hizkuntza baino ez dituzte erabiltzen. Bosten artean nagusi da, alde handiz, katalana. Ondoren datoz galiziera, euskara, luxenburgera eta Eskoziako gaelikoa. EHUko Nor Ikerketa Taldeak... [+]


2024-02-05 | Cira Crespo
EUROPAKO TXIKI(TU)AK
Marginaliak


María del Pilar Casamachin Yule eta Luis Evelio Velasco Nuskwe
Nasayuwe ekintzaileak Kolonbiako Caucan

Hizkuntzaren aldeko aktibistatzat aurkeztu dituzte bere buruak Casamachin Yulek eta Velasco Nuskwek, nasa herriko indigenak biak ere. Nasayuwea biziberritzeko taldean ari dira lanean, Kolonbian, Cauca eskualdeko Toribío udalerrian. 37.166 biztanle dira eta, horietan, %96... [+]


Carlos Santiago Moreta Cachiguango. Kitxua hiztuna
“Zer identitate da norberaren hizkuntzarik gabeko hori?”

Carlos Santiago Moreta kitxua hiztuna da gaur egun. Ekuadorreko Otavalo herrian jaio zen, Imbabura probintzian. Gaztetxo zela sartu zuen muturra Imbaburako Kitxua Gazteen Elkartean. Han jabetu zen hizkuntzaren garrantziaz. Indigena bai, baina ez zuen etxeko hizkuntza hitz... [+]


2023-11-06 | Cira Crespo
EUROPAKO TXIKI(TU)AK
Okzitania (I): kantuak eta bertso arinak

Okzitania, Europa modernoaren sorrera garaian, zulo beltz baten gisakoa iruditzen zait. Eta zalantzan izaten naiz ea ez ote garen zulo beltz horretan behera oraindik ere erortzen eta erortzen ari. Joxe Azurmendik duela gutxi argitaratu duen Europa bezain zaharra liburuan atal... [+]


Eguneraketa berriak daude