Egun denak ez dira berdin
Hau bai da historikoa. Historia liburuetan azalduko da. Errealitateak fikzioa gainditzen du. Jada ez dakigu zer ezkutatzen duen jasotzen ari garen datu uholdeak. Kutsatuak, ospitalizatuak, hildakoak. Kurba exponentzialez betetako grafika horietaz haratago, zer kontatuko dute etorkizunean?
Mundua. “Birus txinatarra” vs. “AEBetako militarrek Wuhanen zabaldu zuten birusa”. Huawei, 5G, gerra komertziala. Irani enbargoa, Oman golkoko gertaerak, Ali Jameneiren hilketa. Petrolio prezioaren amiltzea, AEB-Saudi Arabia vs. Errusia. Siriako gerra.
Europar Batasuna. Egonkortasun itun ez hain ukiezina. Koronabonoak, jai-jai. Brexita, lehena, zein da hurrena? Batasuna, bai, migranteei mugak ixteko.
Espainiar estatua. Birusak ez du lurralderik, diote, baina espainiar batasuna indartzeko erabiliko dute, monarkia salbatzeko, PSOE-PP koalizio handia, azkenean, agintean jartzeko.
Ekonomia. Birusak ez du ideologiarik diote, baina bankuak salbatzen dituzte pertsonen kaltetan. Pribatizazio eta murrizketak langileen dedikazioarekin eta balkoietako txaloekin estaltzen dituzte. “Bai, momentu batean bazirudien neurri neoliberalak baztertuko zituztela, baina zor publikoa ordaindu egin behar zenez…”.
Lana. Shocka. Beldurra. Arriskua, ekonomia koman ez sartzeko aitzakian. Zahar etxeak, etxez etxeko laguntza, garbitzaileak, ostalaritza, telemarketing, etxeko langileak… ERTE. Langabezia. Prekaritatea, izan zaitez autonomo/ekintzaile, enpresa kultura berria, outsourcing. Emakumeen doako zaintza lan ikusezina.
Demokrazia. Autoritarismoa hemen da. Alarma egoera. Militarrak kalean, bizilagunak polizia lanetan. Etxean sartuta, aste bat, bi aste, hilabete. Bakarrik. Kolektiboa lantzeko klandestinitate garaia.
Digitalizazioa. Auzolana diote, baina denda txikiak itxi eta Amazon, Glovo, Apple… garaile. Telelana, aplikazioak, datuak… zelatatuak. Anaia Handia. Google hezkuntza eta osasungintzaren jabe.
Gerra. “Hau gerra bat da, koronabirusaren kontrako gerra”. III. mundu gerra. Bitartean, gu denak etxean gaudela, AEBetako 30.000 soldadu etorri dira Europara. Zertara? apirilean
Nola egin dezakegu kolektiboki antolatu eta bizitza erdigunean jartzeko?
NATOren Europe Defender 20 ariketa militarra egitera. Europa konfinatua dagoenean soldadu estatubatuarrak kaletik lasai ibil daitezke “osasuntsu daudelako”.
Ziurgabetasun aroa. Kezkak, galderak. Fokoa zabaltzeko garaia da, argi luzeak jartzekoa. Hatzak ez dezala ilargia estali, zuhaitzak basoa ere ez. Historia ez dago idatzia, guk egiten dugu. Nola egin dezakegu, bizi dugun egoera honetan, datorren erasoaren aurrean, kolektiboki antolatu eta bizitza erdigunean jartzeko?
Itxaropena zaindu eta inoiz ez galdu.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Abenduaren 26an, aireko eraso batean, Israelgo armadak bost kazetari palestinar hil zituen. Haiekin 130 kazetari palestinar hil zituzten. Albiste horrek gauza pare bat gogorarazi dizkit, lehenengoa, benetako kazetariek jasaten duten jazarpena munduko edozein lekutan, adibidez,... [+]
Azken hilabete hauetan hainbat institututan lan egitea egokitu zait eta, uneren batean edo bestean, ikasleekin lan merkatuak eskaintzen dituen aukerez hitz egin behar izan dut. Ikasleen tipologia askotarikoa da eta hiri berean asko aldatzen da auzo batetik aldamenekora,... [+]
Historikotzat nekez har daitekeen argazkiaren erdian agertzen den neskatoa idazten ari da, zer eta izenorde zerrenda bat: ni, zu, hura, gu, zuek, haiek. Beherantz begira egonik, neskatoaren begirada nolakoa den antzeman ezinik gelditu naiz ni.
Argazkilariaren lanari soraio,... [+]
Pertsona nagusiekin edo aniztasun fisiko eta neuronalak dituzten pertsonekin lanean zaudenean, dugun gizartean gaitasunaren ideiak espezie bezala asko mugatzen gaituela ohartzen zara. Hau da, dugun sistemak gauzak modu espezifiko batean egiteagatik jartzen zaitu balioan, eta... [+]
Idatzi nahi nuen gabonetako argien alde, eta urteroko ohitura bilakatu aldarrikatzea, kaleak argitzen dituzten aro honetan, espazio publiko apain, alai eta gozagarri bat, klase ikuspegitik. Baina, noski, espazio publiko epelak ere bai, zenbait gazte liburutegietan liburuak... [+]
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Sistema kolonial kapitalista heteropatriarkala auzitan jartzen eta borrokatzen denean, gupidarik gabe erasotzen du bueltan. Eskura dituen tresna guztiak erabiliz, instituzioak, medioak, justizia, hizkuntza, kultura, indarkeria... boterea berrindartzeko, sendotzeko eta... [+]
Ez dakit zuek ere pertzepzio bera ote duzuen –aitor dut: modu azientifikoan hasi naiz idazten hemen–. Pereza hitzaren hedatze naturalaz ari naiz. Gero eta gehiago aditzen baitut Hego Euskal Herriko bazterretan: euskaraz, espainolez eta, jakina, euskañolez... [+]
Askok, Gabonetan, ilusioa baino alferkeria handiagoa sentitzen dugu familia-otordu eta -topaketetan pentsatzean. Baina aurreratzen dizuegu ez dela otordua bera kolektiboki deseroso sentiarazten gaituena, familia tradizionala definitzen duen normatibitatea baizik. Are gehiago,... [+]
Betidanik begitandu zait esanguratsuagoa han-hemenka topa daitezkeen guruztokiei gazteleraz esaten zaien modua: humilladero. Ez al da guruztoki edo santutxo izen nahiko light, zuri edo haragoko konnotaziorik gabekoa? Azken batez, bertatik pasatzen zen oro umiliatu behar zen... [+]
Siriako Arabiar Errepublikaren amaierak harridura handia sortu du, gertatu den moduagatik: azkar eta ia erresistentziarik gabe. Halere, ez da hain arraroa herrialdea suntsituta, pobretuta eta zatitua zegoela kontutan hartzen badugu. Aspalditik siriar gehienen ardura ez zen nor... [+]