Egiptoko militarrak eta oposizioaren memoria laburra
Mohamed Morsi Egiptoko presidenteak uko egin dio armadak astelehenean egindako ultimatumari eta ura eztarrian gora doakio. Militarren berragertzeak zalantza ugari sortu ditu herrialdean bertan eta nazioartean. Horiek argitzeko, ez da txarra Alain Greshek Le Monde Diplomatiquen webgunean daukan blogean idatzi duen “Egipto, armada eta herria bat eginda?” artikulua irakurtzea.
Greshek memoria freskatzeko ariketa egin du, esanez ez dagoela soberan gogoratzea militarrak izan direla Mubarak erori osteko trantsizio kaotikoaren arduradun nagusiak.
2011ko iraultzan eta ondoren egin dituzten sarraskiak nabarmendu ditu: errepresioa, pertsonak desagerraraztea, ehunka lagunen tortura… “Baldintza horietan, urduritzeko arrazoiak ematen ditu Tamarod mugimenduaren, Morsi botatzeko sinadura-kanpainaren sustatzailearen, adierazpenak: ‘Armada herriaren alde jarri da’. Batez ere, oposizioak ideia hori hartu duelako. Memoria motza dute”.
Morsik gauzak gaizki egin dituela azpimarratu arren, Greshen ustez oposizioa Anaia Musulmanen gobernuaren kontra itsutu da, Mubaraken erregimeneko kideei berriz ere botere guneetako ateak zabalduz. Erakusgarri argiena, ordezkari gisa Mohamed El Baradei hautatu dutela, kontuan izanda 2005eko Nobel Sariaren irabazlea prest agertu dela Hosni Mubaraken Alderdi Nazional Demokratikoko kideak onartzeko.
Siriak haserretu du armada?
Egypt Independent webgunean irakur daitekeenez, herriarekin bat-egite espontaneotik harago, Egiptoko ejerzitoko kideek badituzte bestelako motiboak Morsi boteretik kendu nahi izateko. Eta motibo horien artean bat, handia, Siria da. Anaia Musulmanen alderdiko presidenteak ekainaren 15ean Assaden aurkako interbentzioaren aldeko jarrera erakutsi zuen.
Atzerriko gerretan sartzearen aldeko keinu horrekin "segurtasun nazionaleko marra gorria" gainditu zuen Morsik, izenik ematen ez duen armadako iturri baten arabera. Egipton yihadista belaunaldi berri bat sortzeko arriskua ikusi dute zenbait militarrek Egypt Independenteko artikuluaren arabera.
Morsiren osteko Egipto diseinatzen
Gaur arratsaldean bukatuko da militarrek astelehenean emandako 48 orduko tartea. Ahram Online webgune egiptoarrean irakur daitekeenez, atzo tentsio handiko bilera-eguna izan zen. Morsiren ondoren estatua nola antolatu eztabaidatu zuten militarrek, oposizioko kideek, inteligentzia zerbitzuek, poliziak eta epaileek, egoera bideratzeko formula ia-konstituzionalen xerka.
Militarrek estatu kolpe bigun bat nahi dutela dirudi, Morsik telebista bidez boterea lehen ministro berri baten esku uztea espero baitute.
Luxorren, Erregeen Haranetik gertu, hilobi garrantzitsu baten sarrera eta pasabide nagusia aurkitu zituzten 2022an. Orain, alabastrozko objektu batean Tutmosis II.aren kartutxoa topatu dute (irudian). Horrek esan nahi du hilobi hori XVIII. dinastiako faraoiarena... [+]
Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]
Rafahtik gertu dagoen muga-lerroa osorik kontrolatzen dute, antza. Lau bahitu askatzearen aitzakiapean, ia 300 palestinar erail dituzte sionistek Nuseiraten. Azken zortzi hilabeteetan, ia 37.000 palestinar hil dituzte jada.
Egiptok Camp David-eko akordioa haustearekin mehatxatu du Israel, Rafah-ko operazioarekin aurrera egiten badu. Hegoafrikak Nazioarteko Justizia Auzitegiari eskatu dio agindu dezala Israel Rafah-tik ateratzeko.
Mostafa Waziri Egiptoko Antzinaroko Kontseilu Goreneko idazkari nagusiak Mizerinoren piramidea zaharberritzeko proiektu erraldoia aurkeztu du berriki: Gizako piramiderik txikiena granitozko blokez estaliko dute, jatorrizko itxura berreskuratu dezan. Wazirik proiektua gogo biziz... [+]
Gerra eta gezurra bat doaz eta oso gaitza da jakitea gerra batean nor zertan dabilen kazetariak edo bestelako iturriak tartean ez badira. Israelek historikoki erakutsi du ezpata dantzatzeko indarra eta gezurra maneatzeko abilezia. Orain Gaza bonbardatzen ari denean, ospitaleei... [+]
New Yorkeko Unibertsitateko ikerlari talde batek esperimentu bat egin berri du, Gizako esfingearen materialak eta eraiki zuten garaiko baldintza klimatikoak imitatuz.
Joe Bidenen agindupean, AEBetako gobernuak Gazan garbiketa etnikoa gauzatzeko planak egin zituen 2,3 milioi palestinar Egiptora bidaltzen saiatuta. "Biden presidentea beste herrialde batzuekin batera plana lantzen ari da, zibilek Gaza utzi eta Egiptorako muga segurtasunez... [+]
Kairo, 1250eko maiatzaren 2a. Shajar Al-Durr Egiptoko sultan izendatu zuten. Ez zen emakumezko lehen sultana izan; urte batzuk lehenago, 1236an, Raziak Delhiko sultan kargua hartu zuen. Baina esklabo izatetik agintari gorena izatea lortu zuen lehena izan zen.
Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.
Egiptoko Berenize aztarnategian Budaren estatua bat aurkitu berri dute, K.a. II. mendekoa.
2019an atxilotu zuten, talde terrorista bateko kide izatea egotzita. Telebista kate bereko beste bi kazetari oraindik Egipton daude espetxeratuta.
K.o. II. mende inguruan, Maria izeneko alkimista judutar bat bizi izan zen Alexandrian. Lehen emakume alkimistatzat jotzen da eta, haren idatzirik iritsi ez bazaigu ere, beste egile klasiko batzuek eman zuten bere lanaren berri.
Aurten Egipton iragan den COP27 gailurrak emaitza gazi-gozo bat eman du: klima aldaketaren aurrean estatu zaurgarrienen galerak eta kalteak konpentsatzeko funts baten sorrera. Garaipen historikoa izanik ere, funts hori oraindik mekanismo ahula da, eta zehaztu gabeko osagai asko... [+]
Egiptoko NBEren goi-bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik lortu, baina klima larrialdiaren ondorioen aurrean “herrialde zaurgarrienek” dituzten kalteak ordaintzeko funts bat eratzea adostu dute, eragile sozialen urteetako eskariari erantzunez. Ez dituzte hitzartu... [+]