“Faxismoa bizi dugu Egipton; giza eskubideak etengabe urratzen dira”

Mohamed Zaraa Kairoko Giza Eskubideen Institutuko kidearen hitzetan, 2011ko otsailaz geroztik egoerak berdinean jarraitzen du. (Argazkia: Washington Post)

2013ko urriaren 28an - 00:00
Azken eguneraketa: 2014-03-25 09:12:03

Javier Barredak egin dio elkarrizketa Giza Eskubideen Institutuko kideari. 2011ko otsailetik –Hosni Mubarak diktadorea bota zutenetik–  herrialdeak sufritu dituen gertaera latz ugari zerrendatu ditu kronologikoki Zaraak, egoerak berdinean jarraitzen duela erakusteko. 2013ko uztailaren 3az geroztik ere –kolpe militarrak Mohamed Mursi bota zuenetik– giza eskubideak etenik gabe urratzen direla esan du.

Zaraaren adierazpen esanguratsuenak jarraian:

"2011ko otsailaz geroztik, bereziki herritar korrontea dei dezakegunak sufritzen zuen jazarpena, baita liberalek, sekularistek eta giza eskubideen aldeko erakundeek ere. Anaia Musulmanek aliantza osatzen zuten Indar Armatuen Kontseilu Gorenarekin, eta ez zuten aurka egin. Alderantziz. 2011ko azaroan, adibidez, hiru egunetako protestaldietan  45 lagun hil zirenean, Anaia Musulmanek pentsatzen zuten prozesu demokratikoa oztopatzea xede zuen konspirazio baten fruitu zirela mobilizazio horiek, eta manifestaziorik ez zela egin behar. Esan dezakegu gertaera horien konplize izan zirela Anaia Musulmanak, haien isiltasunarekin behintzat".

"2012ko urtarrilean, parlamenturako hauteskundeen ostean, gazte talde batzuek boterea Parlamentuak hartzea eskatu eta eraikineko ateraino manifestazio sinbolikoa egin zuten. Bada, Anaia Musulmanek eta euren aliatuek aurre egin zieten, beraiek ziren arren Parlamentua kontrolatzen zutenak. Anaien jarraitzaileek gazteak jipoitu zituzten; botere exekutiboa eman nahi zietenak jo zituzten".

"2012ko uztailean, Mursik boterea hartu zuenean, Anaia Musulmanak hasi ziren biolentzia erabili eta giza eskubideak urratzen. Armada eta polizia guztiz kontrolatzen ez zituztenez, ez zeukaten Estatu aparatua erabiltzerik oposizioa zapaltzeko, eta zuzenean beraiek egitea erabaki zuten, jarraitzaile eta aliatuen bitartez. 2012ko abenduan, Ittihadiyya jauregiko protestaldietan 10 lagun hil zituzten, Anaietako eta euren alderdiko –Askatasunaren eta Justiziaren Alderdiko– goi karguek hauspotuta.

"Mursiren mandatupean, Estatuak ere urratu zituen giza eskubideak. 2013ko urtarrilaren 26an poliziak 41 lagun hil zituen tiroz Port Said-en. Mursi presidenteak Barne Ministerioa txalotu zuen, eta segurtasun ezaren kontra borrokan jarraitzeko eskatu. Ministroa gaur egungo bera zen: Mohamed Ibrahim. Estatuko instituzio bakar batek ere ez zuen haren jokabidea zalantzan jarri".

"Karguan jarraitzen du ministro ahula delako, aginduko dioten edozer egingo duelako. Horregatik hautatu zuen Mursik, eta horregatik hautatu dute militarrek. Aurreko ministroa ere, Ahmad Gamal Eddin, krudela zen, baina ez zuen Anaia Musulmanek eskatzen zioten guztia egiten, ministerioaren interesak babestu nahi zituelako guztiaren gainetik".

"Port Said-ekoaren ostean ez zen ikerketarik egin, ez zen erantzukizunik eskatu, ez zen ezer gertatu. Anaia Musulmanak Mubarak bezalakoak izan ziren, Indar Armatuen Kontseilu gorena bezalakoak, eta gaur egungo Indar Armatuen buru Abdel Fatah al-Sisi bezalakoak. Korronte faxistak dira guztiak. Anaia Musulmanak ez dira indar demokratikoa".

"2013ko uztailaren 3tik aurrera, sarri urratu dira giza eskubideak. Uztailaren 8an 52 manifestari hil zituzten tiroz Kairon, Errepublikoako Goardiaren kuartelen atarian –hasiera batean han zegoen atxilotua Mursi–. Manifestazioa disolbatu nahi bazuten, aurrez bestelako bitartekoak erabili behar zituzten, zuzenean tiroka hasi beharrean. Hiru aste geroago, 80 lagun baino gehiago hil zituzten. Poliziak hil zituen batzuk, eta kalez jantzitako herritarrek besteak".

"Lazgarriagoak izan ziren ondorengo gertaerak, Rabia Al-Adawiyya eta Al-Nahda plazako elkarretaratzeak disolbatu zituztenekoak. Hazem Biblawi lehen ministroak esan zuen 1.000 lagun inguru hil zirela; giza eskubideen aldeko zeinbat erakunderen hitzetan 1.600 inguru izan daitezke. Barne ministroak, Mursiren mandatupean ere karguan zegoenak, esan zuen 10 arma aurkitu zituztela elkarretaratzea egin zen lekuan, eta han zeuden batzuek tiro egin zutela. Hortik elkarretaratze biolentoa zela eta gehienek armak zituztela esatea... Horrez gain, arma horiek elkarretaratzera nola sartu ziren jakitea ere interesgarria litzateke".

"Esan beharra dago ondorengo egunetan elizak erre zituztela islamista taldeek, haien agintariek parte hartu ez zuten arren".

“Poliziak torturatu egiten du orain ere”

"Poliziak berdin jarraitzen du, torturak daude… Poliziak ez du inor babesten. Eliza bat erretzen badute, ez da hara joaten, beranduegi heltzen da… Ez da ezer aldatu. Horretarako, aldaketa nahi eta horretan sinesten duen jendea egon beharko litzateke. Baina jende horrek ez du gobernatzeko nahikoa indar politikorik, ez dagoelako antolaturik, edo barne gatazketan murgiltzen delako, edo armadarekin aliatzen delako, edo anaia Musulmanekin, demokraziatik urrutien dauden taldeekin, alegia".

“Ez naiz Al Jazeeraz fio”

"Ez dut konfiantzarik Al-Jazeerak emititzen duen horretan, CBC edo ONTV kateetan konfiantzarik ez dudan moduan. [Kate pribatuak dira bi horiek, kolpe militarraren aldekoak]. Al Jazeera guztiz alienaturik dago".


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Egipto
AEBek diote Israelek onartu duela “trantsizio proposamena”, baina Hamasek kritikatu du baldintzak aldatu dituztela

Hamasek salatu du talde islamistak aurretik onartutako akordio proposamenetan Israelgo lehen ministro Netanyahuk baldintza berriak jarri dituela. Iran su-etenaren alde agertu da, baina Israel “zigortzeko eskubidea” aipatu dute, uztailaren 31n Hamaseko buruzagi Ismail... [+]


2024-06-11 | Gedar
Gaza eta Egipto arteko muga osoa militarki hartu dute jadanik sionistek

Rafahtik gertu dagoen muga-lerroa osorik kontrolatzen dute, antza. Lau bahitu askatzearen aitzakiapean, ia 300 palestinar erail dituzte sionistek Nuseiraten. Azken zortzi hilabeteetan, ia 37.000 palestinar hil dituzte jada.


Egiptok eta Libiak bat egin dute Hegoafrikaren genozidio salaketarekin

Egiptok Camp David-eko akordioa haustearekin mehatxatu du Israel, Rafah-ko operazioarekin aurrera egiten badu. Hegoafrikak Nazioarteko Justizia Auzitegiari eskatu dio agindu dezala Israel Rafah-tik ateratzeko.


Mizerinok eztabaida piztu du

Mostafa Waziri Egiptoko Antzinaroko Kontseilu Goreneko idazkari nagusiak Mizerinoren piramidea zaharberritzeko proiektu erraldoia aurkeztu du berriki: Gizako piramiderik txikiena granitozko blokez estaliko dute, jatorrizko itxura berreskuratu dezan. Wazirik proiektua gogo biziz... [+]


Sei Egunetako Gerra: ezpata esku batean, gezurra bestean

Gerra eta gezurra bat doaz eta oso gaitza da jakitea gerra batean nor zertan dabilen kazetariak edo bestelako iturriak tartean ez badira. Israelek historikoki erakutsi du ezpata dantzatzeko indarra eta gezurra maneatzeko abilezia. Orain Gaza bonbardatzen ari denean, ospitaleei... [+]


Esfingea haizeak zizelkatu zuen

New Yorkeko Unibertsitateko ikerlari talde batek esperimentu bat egin  berri du, Gizako esfingearen materialak eta eraiki zuten garaiko baldintza klimatikoak imitatuz.


Gazan garbiketa etnikoa egiteko plana baztertu behar izan du Bidenek

Joe Bidenen agindupean, AEBetako gobernuak Gazan garbiketa etnikoa gauzatzeko planak egin zituen 2,3 milioi palestinar Egiptora bidaltzen saiatuta. "Biden presidentea beste herrialde batzuekin batera plana lantzen ari da, zibilek Gaza utzi eta Egiptorako muga segurtasunez... [+]


Esklabo, sultan eta gurutzaden garaile

Kairo, 1250eko maiatzaren 2a. Shajar Al-Durr Egiptoko sultan izendatu zuten. Ez zen emakumezko lehen sultana izan; urte batzuk lehenago, 1236an, Raziak Delhiko sultan kargua hartu zuen. Baina esklabo izatetik agintari gorena izatea lortu zuen lehena izan zen.


Sei herrialde gehiago Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzan

Brasil, Errusia, India, Txina eta Hegoafrikak osatutako aliantzak Johannesburgon egin duten azken goi-bilerako eztabaidagai nagusia izan da partaide gehiago onartzea. Saudi Arabia, Arabiar Emirerri Batuak, Iran, Egipto, Argentina eta Etiopia gonbidatu dituzte.


Buda Egipton

Egiptoko Berenize aztarnategian Budaren estatua bat aurkitu berri dute, K.a. II. mendekoa.


Egiptok Hisham Abdel Aziz Al Jazeerako kazetaria askatu du lau urtez espetxean eduki ostean

2019an atxilotu zuten, talde terrorista bateko kide izatea egotzita. Telebista kate bereko beste bi kazetari oraindik Egipton daude espetxeratuta.


Maria bainuaren jatorria

K.o. II. mende inguruan, Maria izeneko alkimista judutar bat bizi izan zen Alexandrian. Lehen emakume alkimistatzat jotzen da eta, haren idatzirik iritsi ez bazaigu ere, beste egile klasiko batzuek eman zuten bere lanaren berri.


2022-12-06 | Nicolas Goñi
COP27-ak klima kudeatzeko eredu falta eta legedia ekonomikoen indarra agerian utzi ditu

Aurten Egipton iragan den COP27 gailurrak emaitza gazi-gozo bat eman du: klima aldaketaren aurrean estatu zaurgarrienen galerak eta kalteak konpentsatzeko funts baten sorrera. Garaipen historikoa izanik ere, funts hori oraindik mekanismo ahula da, eta zehaztu gabeko osagai asko... [+]


2022-11-21 | Leire Artola Arin
COP27 klima goi-bilera
Akordio esanguratsurik ez, klima larrialdiari aurre egiteko

Egiptoko NBEren goi-bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik lortu, baina klima larrialdiaren ondorioen aurrean “herrialde zaurgarrienek” dituzten kalteak ordaintzeko funts bat eratzea adostu dute, eragile sozialen urteetako eskariari erantzunez. Ez dituzte hitzartu... [+]


2022-11-11 | Leire Artola Arin
Olga Rodríguez, Ekialde Ertainean aditua
“Matxismoa Egiptoko estatuaren muina da, eta armadak beti aplikatu du”

Egiptoko matxinadetan emakumeei egin zizkieten sexu erasoak ditu abiapuntu As I Want (Neuk nahi bezala) 2021eko dokumentalak. Samaher Alqadi zuzendariak lehen pertsonatik eta gordin erakusten ditu 2011 eta 2013 artean bizitakoak, besteak beste, Kairon piztu ziren emakumeen... [+]


Eguneraketa berriak daude