Desazkundeak ku-ku egin du Bruselan eta eskuinak EBko Itun Berdea geldotu nahi du
Joan den maiatzaren 15, 16 eta 17an Hazkundetik harago 2023 konferentzia egin zen Europako Legebiltzarrean. Hazkunde ekonomikoa herritarren ongizatea eta gizartearen jasangarritasuna neurtzeko neurgailu ona ote den aztertu zuten.
Ekonomiaren hazkundeak eta Barne Produktu Gordinaren igoerak markatzen dute gaur egun garapenaren bilakaera; ekonomia zenbat eta gehiago handitu, are eta hobeto. Horrek talka egiten du bizi dugun aldaketa klimatikoarekin eta horrek behartzen duen trantsizio energetikoarekin, baina gobernuek ez dute ereduarekin apurtzeko interesik erakusten.
Hala ere, ekonomiaren desazkundearen gaia gero eta indar handiagoa ari da hartzen, konferentzian ikusi zenez. Horren erakusle da, halaber, Europako Legebiltzarreko bost alderditako hamazortzi eurodiputatuk BPG baztertu eta ongizatea neurtzeko bestelako irizpideak sortzeko eramandako proposamena.
Konferentzian eurodiputatuak, zientzialariak, antolakunde sozialetako ordezkariak eta beste bildu ziren, eta argi ikusi zen desazkundea leku egiten ari bada ere gisa honetako konferentzietan, oraindik oso urruti dagoela gobernuek aintzat hartzetik.
"Desazkundea leku egiten ari bada ere gisa honetako konferentzietan, oraindik oso urruti dago gobernuek aintzat hartzetik"
Funtsean, garatutako herrialdeek uste dute klima aldaketari aurre egiteko ez dela gutxiago ekoiztu eta kontsumitu behar; egoera bideratzeko nahikoa dela hazkunde fosiletik hazkunde berdera iragatea, horretarako energia berriztagarriak eta bioerregaiak handituz. Europar Batasunak 2020an onartutako Itun Berdea du finkatua bide hori egiteko, eta haren ordezkari instituzional gehienek ildo hori babestu zuten konferentzian.
Itun Berdea geldotu nahi dutenak
EBk iparrorratz gisa duen hazkunde berdea, beraz, mutur batean, eta oraindik gizartean apenas indarrik duen, baina hazten ari den, desazkundearen diskurtsoa bestean. Hainbat soegilek azpimarratzen dutenez, ordea, bada ere gero eta indar handiagoa hartzen ari den hirugarren bide bat: Europako eskuina buru, EBren trantsizio berdea geldotu nahi dutenena.
EBren Itun Berdeak eskatzen dituen lege aldaketei begira bi urteko moratoria eskatzen ari diren sektoreak dira, besteak beste Emmanuel Macron Frantziako lehendakariaren gidaritzapean. Europako Alderdi Popularraren buru Manfred Weberrek ere bat egin du ahalegin horrekin. Esaterako, Europako Batzordeak 2030erako erdira murriztu nahi ditu pestizidak, eta popularrak presio egiten ari dira epe horiek malgutzeko.
"Bada gero eta indar handiagoa hartzen ari den tarteko bide bat: Europako eskuina buru, EBren trantsizio berdea geldotu nahi dutenena"
Alemania buru, autogintzaren kasuan ere oso agerikoa izan da norabide horretan egindako presioa, zeinaren ondorioz lortu duen konbustioko motorrak dituzten autoak 2035etik harago ere matrikulatu ahal izatea.
Baina ongizate ereduez gain, beldur elektoralak ere badira jarrera horretan, Andres Actis kazetariak azaltzen duen gisan, bereziki Macronen kasuan. Eskuin muturrak Herbehereetan izandako arrakasta dela eta, Frantziako lehendakaria beldur da Fronte Nazionalak berdina lortzea hexagonoan. Moratoriarekin Macronek saihestu nahiko luke desindustrializazioak eta nekazaritzako hainbat alorretako gainbeherak kolpatutako sektoreek eskuin muturrarekin bat egitea.
Moratoriaren defendatzaileen aburuz, Europak jadanik bide luzea egin du trantsizio energetikoaren bidean, etxeko-lanak eginak ei ditu eta puntan da munduan, eta bada ordua atseden apur bat hartzeko, industriak eta sektore kaltetuak berriz indartu daitezen.
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]
Ostegunean hasi da uda. Hartara, udaberriko eguraldiaren balorazioa eta udakoaren iragarpena egin du gaur AEMETek. Apirila 1961az geroztik hilabeterik lehorrena izan den arren, udaberri “arrunta” izan da eta uda ohi baino beroagoa izatea aurreikusi dute.
Elba ibaiaren arroa, 1417. Lehorteak eraginda ibaiaren mailak nabarmen egin zuen behera, eta norbaitek ur maila markatu zuen harri batean, idazkun bat zizelkatuta: “Harri hau berriro ikusten baduzu, negar egingo duzu. Ura maila honetan zegoen 1417... [+]
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Teofanes Aitorlea kronikalariak jaso zuenez, 763-764ko negua inoizko hotzenetakoa izan zen Konstantinoplan. Elurrak eta izotza hartu omen zuten bizantziar hiriburua eta Bosforon iceberg bat ere ikusi omen zuten.
Orain arte klima hoztea, besteak beste, jarduera... [+]
Frantziako Estatuaren menpe segitzen duen Indiako Ozeanoko Mayotte irlan biderkatuz doaz kolera kasuak. Uraren kudeaketa kaskarra izan ohi da eritasun horren zabalpenaren arrazoietan eta, hain justu, uraren krisi gogorrari aurre egin nahian dabiltza bertako herritarrak. Bigarren... [+]
Etiopia, Somalia eta Kenyako hainbat eskualdetan ia hiru urtez euririk gabe egon ondoren, azkenaldian urpetuak izan dira. Sasoi kontrasteak ohikoak izanik ere eskualde hartan, klima aldaketarekin larritzen dira, eta euriak hobeki baliatzeko hainbat tokiko ekimen garatzen ari... [+]
Hauteskunde-kanpainen arteko tarte gero eta estuagoan, komeni da XXI. mendeko urte erabakigarrietan sartu garela gogoraraztea. Adibide bakarra jartzearren, ozeanoen tenperatura-errekorrak etengabe gainditzeak izututa dauzka zientzialariak, eta dagoeneko ez dakite egoeraren... [+]
Munduko Meteorologia Erakundearen (MME) 2023ko txostenak erakusten du beste behin ere markak hautsi direla klimaren adierazle diren hainbat alorretan: berotegi-efektuko gasak, lurrazaleko tenperatura, ozeanoen berotzea eta azidotzea, itsasoaren mailaren igoera, Antartikako itsas... [+]
Jauzi Ekosoziala eragilea aurkeztu dute maiatzaren 4an Eibarren. Bere helburu nagusia "sistema ekozidaren aurrean, eta krisi anizkoitzen kontestu batean, Euskal Herrian justizia sozialean oinarritutako trantsizio ekosoziala bultzatzea da". Horretarako, "borroka... [+]