Euskadiko espetxeetan, aisialdirako gizarte- eta kultura- jardueretan tratamendu-helburua eta delituen biktimen duintasuna eta sentimenduak errespetatzeko konpromisoa. Horrela izena du EAEko espetxeetan emanaldiak eman ahal izateko kulturgileek sinatu behar duten dokumentuak. Honela dio dokumentu osoak:

"Zinpean adierazten dut ezen ordezkatzen dudan entitateak eta goian adierazitako jardueran parte hartzen dugun kide guztiok konpromisoa hartzen dugula:

1.- Jarduna eta haren edukiak, betiere, askatasunaz gabetutako pertsonak gizarteratzeko prozesuaren eta espetxe tratamenduaren xede den jokabide prosozial egokiaren aldekoak izango direla. Ildo horretan, funtsean eta forman, saihestu egingo dira giza eskubideen, ordenamendu juridikoaren eta espetxeetako tratamendu psikosozialaren aurkako balioak eta jarrerak babestea, justifikatzea eta goratzea ekar dezaketen adierazpenak.

2.- Era berean, jarduerak eta edukiek ezin izango dute inola ere iraindu edo kaltetu inolako delituren biktimen duintasuna eta sentimenduak, edozein dela ere babestutako ondasun juridikoa.

Ildo horretan, delituak edo jokabide antijuridikoak egitearen aldeko edozein adierazpen saihestuko da, bai eta justiziaren ekintzaren kontrakoak, edo LGTBI+ taldeak, emakumeak, terrorismoaren biktimak, desgaitasuna duten pertsonak, atzerritarrak edo bestelako indarkerien biktimak bezalako kolektiboekiko mespretxua edo gorrotoa erakusten dutenak.

Eta hala jasota gera dadin, dagokion lekuan, konpromiso hau publiko egiteko berariazko baimena emanez, hemen sinatzen dut:"

Manifestua sinatu dutenek adierazten dute ez dutela sinatuko dokumentua, argudiatuta ez dutela nahi estatuen, enpresen, espetxeen eta abarren inguruko "kritika oro zentsuratuko dituen kulturgintza bat". Gainera, azaldu dute "mingarria" dela "kolektibo batzuen zapalkuntza historikoa erabiltzea" espetxearen irudi garbiketarako, euren ustez espetxea bera "zapalkuntza tresna bat" baita.

Dokumentu horrekin Eusko Jaurlaritzak sortzaileek euren burua "autozentsuratzea" xede duela adierazi dute manifestuan, espetxeari onargarria dena edo ez dena erabakitzeko eskubidea "modu arbitrarioan" ematen baitio. Horrez gain, salatu dute sakonean Eusko Jaurlaritza "inkisizioaren eta frankismoaren teknika berdinak" baliatzen ari dela, "hitz modernoagoak" erabili arren.

Komunikabideetara bidali duten mezuan, honako hau ohartarazi dute sinatzaileek: "Eusko Jaurlaritzak ataka txarrean jarri gaitu: beren dokumentua sinatu ala ez gara sartuko, eta inor sartu ezean preso dauden pertsonak kultur ekintzarik gabe geratuko lirateke. Horren aurrean jarrera ezberdinak daude barruan eta kanpoan eta inondik ere ez dugu elikatu nahi jarrera ezberdin horien artean ika-mikarik edo jarrera txarrik. Denok ados gaude, ordea, Eusko Jaurlaritzak atera duen dokumentuaren kontrako jarreran, beraz kontra egin dezagun, bakoitzak egokien ikusten duen moduan, hau bide bat da, baina bide gehiago egon daitezke. Denak izango dira ongi etorriak. Zentzu horretan animatu nahi zaituztegu kultur mundutik arloz arlo eta herriz herri salatu dezagun Eusko Jaurlaritza. Azkenik, gogora ekarri nahi dugu orain arte hainbat talde eta pertsonari ukatu zaiela espetxera kultur emanaldiak egitera sartzea inongo arrazoirik eman gabe, baliatu nahi ditugu lerrook hori ere salatzeko."

Euskal kulturgintzako esparru guztietako taldek eta norbanakoek sinatu dute manifestua

Sinatzaileen artean, euskal kulturgintzaren esparru guztietan nabarmendu diren norbanakoak aurki ditzakegu: bertsolaritzan, antzerkian, euskalgintzan, musikan edota literaturan, besteak beste. Hau da orain arte dokumentua sinatu dutenen zerrenda osoa:

Irekita dago sinadura bilketa, helbide honen bitartez.

Sarri Sarri

Hain zuzen, sinatzaile horietako bat Fermin Muguruza artista ezaguna da: Martuteneko espetxean (Gipuzkoa) eskaini zuen emanaldi bat iazko azaroan, eta bertan abestu zuen Sarri Sarri kantua, kartzela beretik Iñaki Pikabea 'Piti' eta Joseba Sarrionandia ETAko kideek ihes egin eta 39 urtera.

Emanaldi horren ondoren, Eusko Jaurlaritzaren Justizia Sailak espetxeetan kultur emanaldiak antolatu ahal izateko baldintzak aldatuko zituela hitzeman zuen. María Jesús San José sozialista buru duen sailak adierazi zuenez, hemendik aurrera kultur emanaldi orok "balioak errespetatzeko konpromisoa" agertu beharko du, eta euren arabera Sarri Sarri abestiak ez du betetzen baldintza hori. Erabakia "sorpresa eta etsipen handiz" hartu zuela adierazi zuen Muguruzak Instagram bidez zabaldutako mezuan.