Hego Euskal Herriko biztanle gehienek aire kutsatua arnasten dute Ekologistak Martxanen arabera
Ekologistak Martxanek jakinarazi duenez, EAEko milioi eta erdi pertsonak aire kutsatua arnastu dute 2018an: biztanleriaren %70ak, lurraldearen %47an. Nafarroari dagokionez, lurraldearen bi heren ari dira kutsadura maila altua jasaten.
Ekologistak Martxan taldeak urtero osatzen duen Espainiako Estatuko Aire Kalitatearen Txostena aurkeztu du. EAEn kutsadura neurtzeko dauden 55 estazio ofizialetako datuak aztertu dituzte, baita Nafarroako Erkidegoko 12ak ere; eta Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatzen dituen kutsadura mailak hartu dituzte erreferentziatzat.
2018an suspentsio partikulen (PM10 eta PM2,5) nitrogeno dioxidoaren (NO2) eta sufre dioxidoaren (SO2) kutsadura mailek behera egin dute txostenaren arabera. Horren arrazoi nagusiak prezipitazio ugariak eta ezegonkortasun atmosferikoa izan dira, airearen kalitatea hobetzen lagundu baitute. Energia elektrikoaren produkzioak behera egiteak ere eragina izan du. Aldiz, erregai fosilen erabilerak gora egin du, bereziki garraioan eta industrian.
Ozonoaren kutsadura ere altu mantendu da. Ozono troposferikoa da eragin handieneko kutsatzailea, eta horren indizeak mantendu edo igo egin dira. Aldaketa klimatikoaren ondorioak daude horren atzean, Ekologistak Martxanen iritziz: batez besteko tenperaturen igoera eta bero-oldeen ugaritzea, besteak beste.
Hiriburuak, errepideak eta industria
Talde ekologistak gogoratu du EAEko aireak duen ozono kontzentrazio maila arriskutsua dela bai gizakientzat bai naturarentzat oro har. Kutsaduraren foku eta sortzaile nagusiak EAEko hiru hiriburuak, autopistak, autobideak eta Nerbioi Behera eskualdeko industriak dira, txostenaren arabera. Gune horietan sortutako kutsadura inguruneetara zabaltzen da ozono troposferikoaren bitartez.
Ekologistak Martxanek Eusko Jaurlaritza kritikatu du Nerbioi Behera eskualdeko eta Barne Arroetako planak aprobatu ez izanagatik: “Zonalde horietako milioi bat pertsonaren osasuna arriskuan jartzen duen arduragabekeria”. Hiriburuetan trafikoa gutxitzearen garrantzia azpimarratu du, garraio publikoa, bizikleta eta oinez mugitzea sustatuz. Aurrezte energetikoa sustatzea ere beharrezko jo du.
Nafarroari dagokionez, hiriguneen arazoaz gain, problema puntual batean jarri du fokua talde ekologistak: Zubiriko Magnesitas de Navarra enpresaren inguruan iaz 11 aldiz gainditu ziren Osasunaren Mundu Erakundeak gomendatzen dituen SO2 mailak. Bi kutsadura ardatz garrantzitsu dauzka Nafarroak txostenaren arabera: Ebro bailaran bata, ziklo konbinatuko zentral termikoen eraginez (Castejongoa eta Errioxako Arrubalgoa), baita Tuterako Guardian Glass eta Faureciaren eta AP-15 eta AP-68 errepidearen eraginez. Bestea berriz, erkidegoaren iparraldean dago eta kutsaduran eragiten duten faktoreen artean Portland fabrika, Torraspapel, Iruñeko Volkswagen eta Hiri Buruzagiaren inguruko trafiko handia daude, besteak beste-
Ostiralean herritar batek detektatu zuen ura ez zegoela garbi, baina ezin da jakin noiztik dagoen horrela. ARGIAk jakin duenez, URA agentziako kideak bertaratu dira Arkaitzerrekara. Aspalditik salatzen ari dira erraustegiaren isuriak eta kutsadura.
Adimen artifiziala denen eskueran jartzearekin, multinazional teknologikoek cloud datu zentro erraldoiak eraikitzeko planak ugaritu dituzte. Ekipamendu informatikoz betetako mega-fabrikon aztarna ekologikoa ikaragarria da: elektrizitateaz gain, milioika litro ur behar dute euren... [+]
Erakunde ekologistatik kezkatuta ikusten dute Barakaldo eta Erandio arteko zubia eraikitzeko itsasadarraren hondoko 87.000 metro kubiko; dragatzearen iragarpena. Diru publikoaren xahutzea, arduragabekeria eta agintarien planifikazio falta salatu ditu, baita obrak... [+]
Porlanezko patio txikiegiak batetik, errepidez eta autoz jositako eskola-inguruak bestetik, Bilbon ikastetxe askok jasaten duen panorama salatu eta esku hartzeko eskatuz udalera jo du hiriko guraso elkarte andanak, indarrak batuta: “Gurasoak jo eta su ari gara eskoletan... [+]
Gipuzkoako erraustegiaren emisioen bost urteko jarraipenaren emaitzak aurkeztu ditu ToxicoWatch fundazioak. Emaitza kezkagarriak, bizidunei eta zehazki gizakiei osasun kalte larriak eragin diezazkieketen kutsatzaileez ari garelako. Emaitza nabarmenak, erraustegi berria eta ustez... [+]
Pertsonen eta txakurren testikuluetan mikroplastikoak topatu dituzte maila esanguratsuetan. Eta ikertzaileek ohartarazi dute litekeena dela horrek eragina izatea ugalkortasunaren jaitsieran. Toxicological Sciences aldizkarian argitaratu dute ikerketa.
Bost urtez aritu da laginak hartzen Toxicowatch erakundea erraustegiaren inguruko oiloen arrautzetan, goroldioan, zuhaitzetan, sedimenduetan eta ama esnean, besteak beste. 2019tik dioxina maila asko handitu da, baita metal astunak, PFASak eta beste gai oso kutsagarri batzuk ere... [+]
Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.
Astelehenean egindako inspekzioaren ostean hartu da erabakia, azken asteetan izan diren istripuen harira.
Aixa Barbarin López urpeko arkeologoa da, eta, aitortu duenez, txiki-txikitatik izan nahi izan zuen arkeologoa. Hortaz, unibertsitatera joateko garaia iritsi zitzaionean, historia ikastea hautatu zuen, EHUn, eta arkeologian murgildu zen. Urpeko arkeologian aritzea, ordea,... [+]
Zubietako erraustegi inguruan laginak biltzen bost urte daramatza ToxicoWatch fundazioak, metal astunen, dioxinen, PCBen eta PFASen bila. Horiek guztiak ageri dira laginetan eta gainera kutsaduraren “igoera kezkagarria” aurkitu dutela jakinarazi du Errausketaren... [+]
Euskal Herrian 28 ikastetxe-ingurune aztertu dituzte: 28ek Osasunaren Mundu Erakundeak segurutzat duen kutsadura maila baino kutsadura handiagoa dute eta %75ak ez du lortzen Europako Batzordeak berak onargarritzat duen kutsadura maila. Maiatzaren 10ean kalera aterako dira... [+]
York (Ingalaterra), K.o. II. mendea. Eboracum erromatar hirian hainbat egitura eta etxe eraiki zituzten. Besteak beste, egungo Wellington Rowen harrizko eraikin bat egin zuten eta Queen’s Hotela dagoen tokitik igarotzen zen harresian arku bat jarri zuten. Bi aztarnategiak... [+]
2023an, karbono dioxido isuriek %5,3 egin dute behera Espainiako Estatuan. Gehien isurtzen duten hamar enpresen artean, bakarrak egin du gora, Iberia hegazkin konpainiak, %10,7ko igoerarekin. Kutsatzaileen zerrendan aurrena Repsol dago.
AEBetako ikertzaile-talde batek 62 giza karena edo plazenta analizatu ditu, gas-kromatografia eta masa-espektrometria baliatuta, eta frogatu du lagin guztietan mikroplastikoak zeudela. Toxicological Sciences aldizkariak argitaratu du ikerketa. Haren arabera, karen batzuetatik... [+]