Durangoko bonbardaketa simulatu eta 1937ko biktimak omendu dituzte
1937ko martxoaren 31n faxistek Durango bonbardatu zutela 85. urteurrenean, egun hartan gertatutakoa birtualki simulatu du Durangoko Udalak. Ostegun arratsaldean omenaldia egin diete bonbardaketan hil eta hobi komunetan ehortzi zituzten 84 pertsonari.
Durangoko Udalak duela 85 urte herria bonben azpian nola jazarri zuten irudikatzen duen simulazio birtuala paratu du bere webgunean. Hegazkinak ageri dira urrunetik hurbiltzen eta egungo Durangon jaurtitzen dituzte bonbak.
Nolabait, orduko sufrimendua eta sarraskia nolakoa izan zen gogorarazteko modua da hori. Webgunean, suntsitutako toki esanguratsuenen berri ematen da eta 1936ko Gerraren nondik norakoak ere azaltzen dira.
Urtero bezala, Durangon bonbardaketa gogorarazi zuten martxoaren 31n herritar zein erakundeek. Gerediaga Elkarteak bonbardaketari buruzko Jon Irazabalen liburua plazaratu du, azken hogei urteetan gertakizun haiei buruzko ikerketetan izandako aurrerapenak biltzen dituena.
Durangoko alkate Ima Garrastatxuk eta Julian Rios alkateordeak ostegun goizean piztu zuten bonbardaketa gogoratzen duen sugarra, eta ohi bezala, kanpai eta sirena hotsak entzun ziren, 1937an bezala. Ekitaldi nagusia arratsaldean izan zen, Andra Mariko elizpean –bonbek guztiz txikitua geratu zen eraikina eta makina bat lagun hil zen bertan–.
??? MARTXOAK 31 DE MARZO
? Andra Mari elizpeko sua piztu dugu 1937ko #Martxoak31|ko bonbardaketaren biktima guztien omenez.
? Hemos encendido el pebetero del pórtico de Santa Maria por todas las víctimas del bombardeo del 31 de Marzo de 1937.#MemoriaHistorikoa#GarenaEginez pic.twitter.com/AcpwFt5o0c
— Durangoko Udala (@DurangokoUdala) March 31, 2022
51 biktima identifikaturik
Aurten Durangoko bonbardaketan hil eta hobi komunetan ehortzitako biktimak omendu nahi izan dituzte. Gerdiagak eta Durango 1936 Kultur Elkarteak ikerketa abiatu zuten 84 biktima horiek identifikatzeko eta denera 51 lagunen izenak bildu eta 31ren senitartekoekin harremanetan jarri ahal izan dira.
Aranzadik hobian indusketak egin ditu udalaren aginduz, baina ez dute arrastorik topatu, seguruenik aurretik egindako esku hartzeetan beste panteoietara edo hezurtegira eraman zirelako gorputzak. Nolanahi ere, haien oinordekoek jaso dute ostegun honetan euren senideentzako aitortza hori.
Faxismoaren inguruko hausnarketa
Durangoko bonbardaketaren harira Ernai gazte antolakundeak hainbat ekitaldi antolatu ditu asteburuan. Larunbatean, arratsaldeko 17:00etan hasita Faxismoa 2022. urtean berbaldia izango da Iñigo Etxazarreta, Iratxe Delgado eta Andoni Olariagaren eskutik.
Horren ondoren mobilizazioa antolatu dute Andra Mari elizatik abiatuta, eta egunaren amaieran kontzertuak izango dira.
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]
Erorien Monumentua eraisteko eskatzen duten memoria elkarteen ustez ezin da eraikin frankista horren etorkizuna utzi herritarren esku: “Faxismoa omentzen duen eraikinarekin zer egin frankismoaren oinordekoek ere parte hartzen ahal duten galdeketa batek ezin du... [+]