Duela 500 urte Nafarroako Estatu Nagusiak bildu zirela oroituko dute Donapaleun
Larunbat honetan egun osoko egitaraua antolatu dute Zabalik elkarteak, Nabarraldek eta Hernani Errotzenek, gogorarazteko 1523an Nafarroako Erresumak Donapaleun ezarri zuela hiriburua eta bere egiturak mantendu zituela.
Donapaleuko Jondoni Paulo elizan, duela 500 urte Nafarroako Estatu Nagusiak bildu ziren Henrike II.a erregearen deiari erantzunda. Erresumaren zati handiena armada espainiarrak konkistatu eta okupaturik zuen, baina Nafarroa Behereko lurralde txikian mantendu zituen bere egiturak: auzitegia, moneta etxea, presondegia... hala iraun zuen ia beste mende batez bederen.
Hori gogoratzeko beste eguna antolatu dute Amikuzen euskara sustatzeko lanean dabilen Zabalik elkarteak, Nabarraldek eta Hernani Errotzenek. Nafarroa Bizirik 1523-2023 deitu diote bestari, eta irailaren 9an izango da, Donapaleun bertan.
Goizean konferentziak izango dira Bideak kultur gunean. Alvaro Adot, Beñi Agirre eta Peio Monteano historialari eta Nafarroako konkistari buruzko adituek hitz egingo dute. Ondoren, eguerdi partean Zabalik-ek eta Donapaleuko Herriko Etxeak plaka bat jarriko dute, 1523ko abuztuaren 28an egindako biltzar hura gogoratzeko.
Arratsaldean, 15:00etatik aurrera Amikuzeko bertsolariek giroturiko bisita gidatua prestatu dute Touzaa etxetik hasita, Donapaleuko kaleetan barrena.
.jpg)
'Nafarroa Bizirik' ikusgarrian, 170 lagun
Eguneko zita garrantzitsuenetakoa merkatu estalian izango da, 17:00etan. Nafarroa Bizirik ikusgarriaz gozatu ahal izango dute bertaratuek. 170 lagun baino gehiagok hartuko du parte bertan oren eta erdiz, dantza eta musika bidez: "Ez-historia bilakatu diguten gure historiaren interpretazioa eskainiz", azaldu dute antolatzaileek.
Ikusgarrian Iruñeko, Antzuolako eta Arizkungo dantzariak, Kanboko eta Amikuzeko erraldoi edo ziganteak, joaldunak, Baigorriko eta Gaitamikeko gaiteroak eta espreski ekitaldirako entseatzen aritu diren Amikuzeko 40 kantari ariko dira, besteak beste.
Txarangak, dantzaldia, jatekoak eta beste ere izango dira gaualdera arte Donapaleun, Nafarroako hiriburu bilakaturik berriz ere.
.jpg)
Nafarroako Erresuma gutxienez 1620ko Paueko bateratze ediktura arte mantendu zen bizirik bere egitura guztiekin, eta askoz gerora arte ez zen desagertu. Baina Nafarroako konkistaren pasarteak orain arte ezezagunak izan bazaizkigu, are ezezagunagoak dira bere iraupenari buruzkoak Pirinioen magalean.
"Nafarroa Baxenabarre zen ordukotz, gure erresumak hego partea galdua baitzuen, eta horrela iraunen zuen oraino bi mendez, gure subiranotasunak Frantziako Iraultzarekin azken kolpea hartu arte", diote Zabalik-eko kideek. Larunbatekoa kultura, hizkuntza eta memoria batuko dituen besta izango da hortaz.
Poloniako Maszycka kobazuloan duela 18.000 urteko arrastoak topatu zituzten XIX. mendearen amaieran. Baina berriki giza hezurrak teknologia berriak erabiliz aztertu eta kanibalismo zantzu garbiak aurkitu dituzte.
Ez da ikerlan bat ondorio horretara iristen den lehen... [+]
Porzheim (Alemania), 1945eko otsailaren 23a. Iluntzeko zortziak jotzear zirela, hegazkin aliatuak hiria bonbardatzen hasi ziren bonba su-eragileekin. Erasoak sarraski izugarria eragin zuen denbora gutxian. Baina Pforzheimen gertatutakoa itzalean geratu zen, egun batzuk lehenago,... [+]
ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]
Irungo tren geltokian, Aduanaren eraikinaren atzealdean dagoen Pequeña Velocidad pabiloiak zutik jarraituko du, 1936ko gerraosteko giltzapetze-sistema beldurgarriaren lekuko gisa, talde memorialisten borrrokaren ondorioz. Pabiloia frankistek erabili zuten 1936tik 1942ra,... [+]
Poloniar ikerlari talde batek Sevillako Italica aztarnategiko Txorien Etxea aztertu du, eta eraikinaren zoruko mosaikoak erromatar garaiko hegazti-bilduma xeheena dela ondorioztatu du.
Txorien etxean 33 hegazti daude mosaikoetan xehetasun handiz irudikatuta. Beste... [+]
Judea, K.o II. mendea. Erromatar probintziako giro nahasi betean, Gadalias eta Saulosen kontrako epaiketa egin zuten, iruzurra eta zerga-saihestea leporatuta. Epaiketaren berri grekeraz idatzitako 133 lerroko papiro batean jaso zuten (argazkian). Dokumentu nabateoa zela... [+]
PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.
Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Gurera ekarri dugu Achille Mbenbe politologo kamerundarraren "nekropolitika" terminoa. Heriotzaren prismatik begiratzen die herritartasunari eta botereari, eta argi uzten digu pertsona multzo batzuen biziak gutxietsiak, balio gabekoak eta beraz, lasai asko desagertu... [+]
Vietnam, 1965eko otsailaren 7a. AEBetako aire-armadak lehenengoz napalma erabili zuen biztanleria zibilaren kontra. Ez zen gasolina gelatinatsua erabiltzen zen lehen aldia. Bigarren Mundu Gerran hasi ziren bonbekin batera jaurtitzen eta, Vietnamen bertan, Indotxinako... [+]
Danimarkako Vasagård aztarnategian 600dik gora harri grabatu aurkitu dituzte arkeologoek. Datazioen emaitzen arabera, duela 4.900 urtekoak dira, eta garai hartan Alaskan sumendi baten erupzio bortitza gertatu zela ere jakina da. Erupzio horren ondorioek Europa iparraldeko... [+]
Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.