Tasa turistikoak ez du lurraldeen eta hirien turistifikazioaren arazoa konpontzen. Ez da hala izan neurri hau, bere molde desberdinetan, ezarri izan duten tokietan eta ez da hala izango EAEn, Gipuzkoan eta Donostian.

Katalunia eta Balear Uharteak dira tasa turistikoa duten Estatuko lurralde bakarrak. Euro bat eta lau euro arteko tasa ordaintzen dute turistek ostatu gau bakoitzeko. Bistan da lurralde hauen turistifikazio arazoak ez direla konpondu neurriarekin. Europan, 21 herrialdetako hiri eta lurralde desberdinetan daude ezarrita antzeko neurriak. Batzuetan gauko zenbateko finko bat ordaintzen da; beste batzuetan, ostatuko fakturaren portzentaje bat. Erroman, gauko zazpi euroko tasa dago indarrean, gaur egun.

Hilabete askotan ari dira administrazio desberdinetatik tasa turistikoaren gaia lantzen eta publikoki hedabideetan asmoak, borondateak eta zurrumurruak hedatzen. Hala ere, ez zaie erraza egiten ari ustezko adostasuna praktikan gauzatzea. Izan ere, administrazioen artean desadostasunak bi puntutan daude: nork bildu eta kudeatu behar duen tasa turistikoaren bidez jasotako dirua (1) eta zein helburutara bideratu behar den diru-sarrera hori. Beste hitz batzuetan: zergatik eta zertarako ezarri nahi den tasa turistikoa (2).

Lanketa hau “sektorearekin” egiten ari direla jakin dugu hedabideen bitartez, beti bezala. “Sektorea” deitzen diotena, turismoan interes ekonomikoa duten enpresa eta inbertsiogileak dira. Ez dute parte hartzen turismo eredu orojale honen kalteak jasaten dituztenek. Ez dute parte hartzen auzo elkarteek, sindikatuek edo gaia jorratzen duten gizarte mugimenduek. Elkarlanean dihardute bai, turismoaren hazkunde mugagabea eta lurralde osoaren turistifikaziorako borondatea partekatzen dutenen arteko elkarlana da, ordea.

Donostiak ezin du gaur egun jasotzen duena baino turismo gehiago jaso. Donostiarren bizimoduan eta bizi-baldintzetan kalte nabarmenak eragiten ari da indarrean dagoen turismo- eta hiri-eredua. Etxebizitzaren prezioen gorakada hiritik kanporatze masiboa eragiten ari da, bereziki gazteena. Hiriaren egitura ekonomikoa aldatzen ari da, turismoari lotutako sektoreen pisua handituz; hain zuzen ere prekarietatea handikoak diren sektoreak (ostalaritza, ostatuak, merkataritza eta garbiketa). Hiri espazioaren pribatizazioak eta kultur ekimenen merkantilizazioa komunitate sareak eta auzo-bizitza arriskuan jartzen ari dira. Turismo gehiago erakartzea ez da donostiarren lehentasunezko beharra. Baliabide publikoekin gutxi batzuen interes pribatuarentzat lan egitea da. Tasa turistikoa turismoa sustatzeko erabili ohi da, eta horrexegatik, ez dugu nahi tasarik, xede horretara diru-publiko gehiago bideratzeko bada. Arazoa handitzeko neurri bat litzateke, arazoa konpontzekoa baino.

Tasa turistikoei ematen zaien beste funtzioa, turisten erakargarri diren toki eta guneak “zaintzea” da. Ingurune naturalak, ondare arkitektonikoko elementuak, alde zaharrak, portuak eta abar, turisten joan-etorriek, hondakinek eta bestelako desgasteak sufritzen dituztenez, horien “konponketa” egiteko baliatzen omen da. Praktikan, erakargarri hauen inguruan azpiegiturak (parkinak, pasarelak...) edo zuzenean turistei zuzendutako zerbitzuak eskaintzeko (informazio guneak, panelak...). Turismo masiboaren kalte larrienak, bertako biztanleriarengan sortzen direnak, ikutu ere ez. Azken finean helburua turistaren esperientzia ona ziurtatzea eta turismoaren hazkunde bidea sustatzea izaten jarraitzen du, ez bertakoen egoeran eragitea.

Beraz, Bizilagunekin plataformaren irakurketa garbia da. Tasa turistikoak, planteatuta dagoen bezala, ez du arazoa konpontzen. Are gehiago, arazoa okerragotzeko eragin dezake. Gure hiriaren turistifikazioari bidea zabaltzen diote indar politikoen artean adostasuna sortzen du, hain zuzen ere beren orain arteko jardunari bete-betean erantzuten diolako. Turistifikazioari neurria hartzeko tresna bezala saltzen dute herritarren aurrean, baina bitartean hazkunde turistikoaren aldeko lanean jarraitzen dute; besteon bizi-baldintzen kontura aberasten ari diren gutxi horien alde. Hazkunde turistikoaren paradigma legitimatzeko tresna bat da, nagusiki.

Tasaren ezarpena ezagutuko dugula susmatzen dugunez, proposamen bat mahai gaineratu nahi genuke, hala ere. Ezarriko bada, Fiturrera hamarnaka politikari eta lagun eramateko, atzerriko hedabideei publi-erreportajeak ordaintzeko edo urteroko marketing kanpainak ordaintzeko erabili ordez, erabil dezagun diru-sarrera politika sozialetarako. Inbertitu dezagun donostiarren kanporatzea gelditzeko politiketan, etxebizitza larrialdia gelditzeko, lan-baldintza duinak ziurtatzen, balio ekologikoko inguruneak babesten, auzo-bizitza sustatzen, behetik gorako kultur egitasmoetan... Horiek dira Donostian bizi garen eta bertan bizi nahi dugunon kezkak eta beharrak. Eta turismo gehiago erakartzeak ez du horien hobekuntzarik ekartzen azken urteetan ikusi dugun bezala. Desazkunde turistikorantz neurriak hartzeko ordua heldu da eta ikusi nahi ez duten agintarien aurrean indarrak metatzen ari den herritar multzo gero eta handiagoa dago.  

BiziLagunEkin, turismo ereduarekin kezkatutako donostiarren plataforma.

Donostiako Bizilagunekin plataforma-ko kidea.