Doñana arrisku larrian dagoela ohartarazi dute zientzialariek
Doñanako Estazio Biologikoak argitaratu duen azken ikerketaren arabera, Doñanako urmael-sistemaren % 59,2 galdu da, 1985-2018 urteen artean. Neurri batean, euri-gabeziaren eta tenperaturaren igoeraren ondorioz desagertu dira, baina giza jarduerak ere eragin zuzena izan duela frogatu dute: landaketak, eraikuntza, golf-zelaia, ur-erauzketak…
Eloy Revilla Sanchez estazio biologikoaren zuzendaria ikerketa horretan oinarritu da, egoeraren berri emateko Doñanako parte-hartze kontseiluan. Hain zuzen, bilera berezia egin dute, Andaluziako parlamentuan aurkeztu den ureztatze-planak Doñanan izango duen eragina aztertzeko. Revillak gogorarazi du Europako Justizia Epaitegiak Espainia zigortu duela, Doñana babesteko araudiak ez errespetatzeagatik eta ura erauzteagatik, landaketak ureztatzeko eta eremu urbanizatua urez hornitzeko.
Datuek ez dute zalantzarako tarterik uzten: Doñana egoera kritikoan dago. Horren adierazgarri, udan lehortzen ez ziren hiru urmael handi bakarrak jada ez dira iraunkorrak; adibidez, El Sopetón eta La Dulce orain sarri lehortzen dira. Handiena ere, Santa Olalla, egoera kritikoan dago 2012tik.
Urmaelen bilakerari jarraipena egiteko, Landsat sateliteak hartutako 442 irudi aztertu dituzte, eta animalietan eta landareetan bilakaera horrek dituen ondorioak ere ikertu dituzte. Esate baterako, ikusi dute anfibioen dibertsitatea ia erdira jaitsi dela 2003tik 2021era: kilometro karratuko 4,3 espeziekoa izatetik, 2,5ekoa izatera igaro da. Bestalde, Iberiar penintsulako bi galapago-espezie autoktonoak (biak ere Europako espezie mehatxatuen zerrenda gorrian daude) egoera kezkagarrian daude, baita sorgin-orratzak eta txitxi-burruntziak ere. Arrainak eta aingirak ere hiltzen ari dira; eta landare akuatiko batzuk ere desagertzeko arriskuan daude.
Bestelako habitatei ere nabaritzen zaie ur-falta. Babestutako eremuaren barruan, ehunka urte dituzten artelatzen % 8,3 hil da 2010etik, eta % 10 oso gaizki daude.
Aurrera begira, ohikoa zena baino euri gutxiago egingo duela aurreikusten dute. Hala eta guztiz ere, ur-eskaera handizen ari da, urtez urte. Argi hitz egin du Revillak: “Akuiferoaren egungo ustiapena ez da jasangarria. Prezipitazioa aldakorra da, eta txikitzen ari da, eta haren bidez berritzen dena baino ur gehiago ari da ateratzen. Beraz, baliabide natural hori agortzen ari da”. Ureztatzea eta ur-erauzketak kontrolatzeko borondate politikoa falta dela ere salatu du.
Egoerari aurre egiteko, zenbait proposamen egin ditu; hasteko, hainbeste ur erauzteari uztea, Doñanako ekosistemak bere onera etorri ahal izateko. Egoeraren ebaluazio-sistema eta gobernantza-eredua berritzea ere iradoki du, eta inguruko jarduera sozioekonomikoaren azterketa egitea, bestelako irtenbide ekonomikoak aurkitzeko. Espainiako Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiak berak eta beste erakunde eta zentroetako zientzialari ugarik bat egin dute Revillaren ikuspegiarekin.
Biologian doktorea, CESIC Zientzia Ikerketen Kontseilu Nagusiko ikerlaria eta Madrilgo Rey Juan Carlos unibertsitateko irakaslea, Fernando Valladares (Mar del Plata, 1965) klima aldaketa eta ingurumen gaietan Espainiako Estatuko ahots kritiko ezagunenetako bat da. Urteak... [+]
Nola azaldu 10-12 urteko ikasleei bioaniztasunaren galerak eta klima aldaketaren ondorioek duten larritasuna, “ez dago ezer egiterik” ideia alboratu eta planetaren alde elkarrekin zer egin dezakegun gogoetatzeko? Fernando Valladares biologoak hainbat gako eman dizkie... [+]
2022an galeperra galzorian izendatzea proposatu zuen Espainiako Zientzialarien Batzordeak, bere ehiza debekatzea ekarriko lukeena. Espainiako Gobernuak orain erabaki du ez ematea babes hori espezieari, eta ehiztarien lobbyak eskainitako informazioa erabili du horretarako.
Munduko landa eremu periferikoetan 4 milioi kilometro koadro laborantza lur abandonatu dira azken 75 urteotan. Orain arte arrazoi ekonomikoengatik uzten baldin baziren nagusiki, gerora, klima aldaketak ere horretara bideratuko ditu geroz eta gehiago. Bioaniztasuna babesteko xede... [+]
Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]
Lagun txiletar batek bere herriko istorio bat kontatu dit, eta ahoa bete inplante utzi nau. Han “quintral” esaten dioten landare batena da, Tristerix corimbosus. Txile eta Argentina hegoaldeko baso epeletan bizi da, eta gure lurralde epeletan hazten den mihuraren... [+]
Copernicus ingurumen behategiaren arabera 2024ak errekorra hautsiko du Lurreko tenperaturari dagokionez, eta hori bakarrik ez, industria aurreko garaiko batez bestekoa baino 1,5ºC altuagoa izango da lehen aldiz.
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
Jakoba Errekondok Ilargia eta landareak 2025eko agenda eskutan, ilargiaren arabera baratzeko lanak nola antolatu azalduko du eta entzuleen galderak zuzenean erantzungo ditu. Antton Olariagak argitalpen horretarako egin dituen hamabi piztiren ilustrazioak erakutsiko ditu eta... [+]
Beste hainbat intsekturen kasuen modura, hau ere “tigre” hitzaren itzalpean izendatzen dute herrialde batzuetan. Jakina, halako izena jarriz gero espero zitekeen ehizarako trebetasuna ezin falta! Eta halaxe da, bai.
Badira sei urte nire lehen erlezaintzako ikastaroa egin nuela. Gaur gaurkoz erlezaintza da nire ogibidea.
Lehen erleak erosi nituenean ez nekien arraza ezberdineko erleak zeudenik ere, auskalo zer erosiko nuen bakarren batek "erle beltza izango da, ezta?" galdetu zidan... [+]
"Irudia zuritzeko" estrategiak erabiltzen dituzte energia arloko enpresa nagusiek. Ekintza positiboak azpimarratu eta inpaktu negatiboa "estaltzen" dutela ondorioztatu du ikerketan parte hartu duen EHUko doktoregai Goizeder Blancok.
Azken lau hamarkadetan itsasoaren gainazalaren tenperatura-igoerak makroalgen komunitateetan izan duen eragina aztertu du EHUko ikerketa-talde batek. Bizkaiko kostaldeko eremu batean sakonera-puntu desberdinak ikertu dituzte eta ikusi dute egituratzaileak diren afinitate hotzeko... [+]