Hernaniko hilerrian heriotza eta dolu perinatalaren txokoa sortu zutenean lehenengo zartakoa jaso nuen. Orduan hasi nintzen pentsatzen galdutako ume hori non ote zegoen. Han utzi nuen beste batzuen eskuetan arduratu zitezen. Zergatik ez nuen zerbait egin? Denbora azkar doa eta egunerokotasunean murgilduta disko gogorrean geratzen da gordeta, atzeko partean, oso atzean ahal bada. Oraintsu Berria egunkarian Auri Lizundiaren liburu berriaren berri izan nuen: Madre en duelo (Ama doluan). Elkarrizketa irakurrita, beste zartako bat. Disko gogor horretan atzean gordeta neukan hori berriro azaleratu da. Horregatik uste dut doluan dagoen ama bat naizela. Zauria ez dago guztiz osatuta. Hainbat galdera eta sentipen argitu barik daude. Nire defentsa beti izan da: gure amamak nik baino egoera gogorragoak bizi izan ditu eta gure amak ere bai. Neuk ere aurrera egingo dut. Ze inozoa. Agian horrela irakatsi digute emakumezkoei.

Liburua erosi eta irakurtzen hasi naiz. Denarekin ez dut bat egiten edo ez dut bat egingo, eta hain ordenatua naizenez, pentsatu dut “irakurri behar dut liburua eta gero nire iritzia eman”. Baina ez, berdin zait gauza batzuetan ados egon ala ez. Berdin zait esperientzia desberdinak izatea. Inportantea da zartakoa bat eman didala. Eta emozioak eta pentsamenduak martxan jarri dizkidala. Lehengoan irakurri nion Xabier Amurizari eta ados nago: “Pentsatzen dut sentitzen dudalako eta pentsatzen dudanean sentitzen dut”. Biak doaz batera.

Ama izan nintzen 27 urterekin lehenengoz. Haurdunaldi zoragarria. Hasi hasieratik lau haizetara nire ilusioa. Kattalin. Jaio zen egunean, lehenengo kontrakzioak sentitu nituenean, dutxatxo bat hartu, poltsa prestatu eta Basurtora. Hara heldu nintzenean ia guztiz dilatatuta nengoen. Tratua oso gozoa izan zen. Argi neukan sentitu nahi nuela erditze hori eta postura egokia aukeratzeko arazorik ez zidaten jarri. Guztiz dilatatu arte lagun batek oparitutako liburuxka bat irakurri nuen: Matilda. Eskuarekin agurtzen zegoenean, erditze gelara joan eta braust irten zen bultzada batzuk egin eta gero. Nire gainean jarri zuten eta negar egin nuen pozaren pozaz.

Oso momentu gozoak bizi izan ditut titia ematen ere. Bi urtera arte edo. Gozatu genuen biok, uste dut, nik behintzat bai. Berriro ama izateko gogoa nuen eta haurdun geratu nintzen, erraz. Berriro pozaren pozez lau haizetara iragarri nuen. Zalantza bat nuen, ordea: posible izango nuen horrenbeste maite? Gerora ikusi dut baietz, horrela dela, baina kezka hori baneukan.

Ginekologoak esan zidan oso txikia zela, agian ez zuela aurrera egingo. Ez nintzen arduratu, aurrera nire ilusioarekin. Haurdunaldi gehiena AEBetan igaro nuen. Printzipioz arazorik ez, agian txikia zela baina beste arazorik ez. Euskal Herrira bueltatu eta dena berdin, ondo. Hamabost egun jaiotzeko zirela eta Basurtora joan nintzen gerrikoaren froga egitera. Joan aurretik min desberdina sentitu nuen, ez dakit zerikusirik izango zuen. Etzanda nengoela erizainek ez zuten taupadarik antzematen. Larritu ziren eta ginekologoari deitu zioten. Ekografia bat egin eta… umea hilda dago. Jokin zuen izena. Ezin nuen sinetsi. Hori gerta daiteke? Zer egin dut txarto? Zigorra ote da? Ama galdu nuen 15 urterekin eta pentsatu nuen hortik dagoen kalamidade santu hori zigortzen zegoela berriro ere zerbaitengatik.

Orduan mina zer den berriro sentitu nuen. Erraietatik sortzen dena. A. Lizundiaren liburuaren azalean agertzen den sua amaren sabelean. Erretzen duena, sufritu arazten duena. Estatistika hotza da. Hainbat kasu gertatzen dira eta tokatu zaizu. Eta horren berri? Ez ninduen lasaitu horrek.

Ez nuen joan nahi etxera. Atera nahi nuen nire semearen gorpuzkia. Profesionalen tratua itzela izan zen. Anestesia eman eta kontrakzioak eragin zizkidaten. Mina ez zen desagertzen, ez zegoen botikarik min hori desager arazteko. Oraindino entzuten ditut nire aieneak.

Atera zen, eta ezin nuen gehiago. Emaginak esan zidan komenigarria zela umea ikustea dolua hobeto egiteko. Ezin nuen. Orain damututa sentitzen naiz. Beste karga bat.

Non ote dago?

Gerora beste ume bi izan ditut, Ane eta Martin. Ilusioarekin beti, eta beldur pitin batekin ere bai.

Eskerrik asko, hona ailegatzera lagundu didaten ama guztiei.

Eunate Guarrotxena Arzubiaga, ama