Diskriminazioaren aurka, pazienteak erdigunean
Naziometroaren arabera herritarren %56k uste du arreta euskaraz jasotzeko aukera izatea eskubide bat izan beharko litzatekeela; eta %32,5ak uste du ezetz.
Osasun sistemari heldu dio Telesforo Monzon laborategiak Naziometroaren bosgarren neurketan. Jasotako erantzunen arabera, herritarren %56k uste dute arreta euskaraz jasotzeko aukerak eskubide bat izan beharko lukeela, eta %32,5ek uste dute ezetz. Horrez gain, zerbitzua bermatzeko unibertsitateek mediku euskaldunen kopuru minimo bat bermatu beharko luketela diote %52,6k, eta kontrakoa uste dute %31,5ek.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik. “Pazienteak entzun, eta pazienteetan zentratutako medikuntza egin behar da ez baztertzeko”, azaldu du Idoia Azkonak.
Barneko mediku egoiliarra izateko azterketa prestatzen ari da, eta unibertsitateko praktikei esker Osakidetzako ospitaletako eta lehen mailako arretako zentroetako egoera aztertu ahal izan du. Uste du arreta egokia emateko hizkuntzak eta orokorrean komunikazioak garrantzi “handia” dutela: “Tamalez ez dago bermatuta euskal hiztunentzat haiek nahiago duten hizkuntzan artatzea”.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik
Hizkuntza, eskubide bat izateaz gain, Azkonararen ustez horrek eragina dauka arretan, pazientean zentraturiko medikuntzatik urruntzen delako; horrekin bilatzen dutelako “ahalik eta arretarik onena” eskaintzea sendatze prozesuan emaitzak “hobeak” izateko: “Ulertzen dut pazienteak baztertuta sentitzea, momentu deseroso horretan beraientzat euskara delako hizkuntzarik erosoena edo errazena deskribatzeko zer gertatzen zaien”.
Gaineratu du elkar ulertzeko zailtasunak “handitzen” direla haur eta zaharren kasuan: “Zaharren kasuan esaten dutenari garrantzi gutxiago eman, eta haien seme-alabei kasu gehiago egiten zaie; ondorioz, sendatze prozesuan jokoz kanpo geratzen dira”.
Proba osagarriei eta teknika batzuei geroz eta garrantzi gehiago eman arren, medikuntzaren oinarria elkarrizketa klinikoa eta komunikazioa direla dio: “Azkenean diagnostikora edo susmo diagnostikora hurbiltzen gaituena da pazientearekin dugun elkarrizketa”.
Horregatik, uste du nork bere hizkuntzan bermatuta izan beharko lukeela arreta: “Hego Euskal Herrian gazteleraz eta euskaraz gain, beste hizkuntza batzuk daude, eta ditugun tresna urriekin ezin ditugu behar bezala artatu”.
Hala ere, uste du ez dutela nahiko denbora pazienteak erdigunean jartzeko, “izugarrizko” lan karga dagoelako: “Argi dago zaila dela paziente bakoitzari behar duen denbora eskaintzea, ez dagoelako fisikoki denborarik”.
EAEko biztanleen %23,9k osasun asegurua zeukan kontratatuta 2023an, Eustaten datuen arabera. 2021eko datuekin alderatuta, %4,1 gehiagok. Batez ere traumatologia, oftalmologia, ginekologia eta dermatologia kontsultak egin ziren. Aseguruen %61,3 enpresentzakoak edo bestelako... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
.jpg)
Blanca Ester Díaz Pulido epaileak Osakidetzako 2018ko oposizioen filtrazioen inguruko ikerketari amaiera eman dio, sei urte eta erdi igaro ondoren. Akusatu guztiak absolbitu dituzte, 22 guztira, nahiz eta bi kasu behin-behingoz artxibatu dituzten.
Osasun Legea aldatzea beharrezkoa dela adierazi du Nafarroako Osasun kontseilariak, hala nola Osasunbidea enpresa-erakunde publiko bihurtzea, bestela “luze gabe sistemak porrot” egingo duela argudiatuta. Sindikatuak ez daude formula horrekin ados.
Kutsatze gutxiago egon ez dadin diagnostiko horiek lehenago egitea zein garrantzitsua den azpimarratu du Nafarroako Osasun zuzendari nagusiak. “Osasun-sistemara heltzeko zailtasun handiagoak dituztenengan” jarri du fokua aurtengo hiesaren Eguneko kanpainak.Nafarroak... [+]
Atun latatan aurkitu diren merkurio kopuruekin asaldatuta dabiltza herritarrak. Bloom erakundeak Europan egindako ikerketa baten arabera, Carrefour, Intermarché, Mercadona, Aldi... supermerkatu guztiek merkaturatzen dute atuna kutsaturik. Arrantza industrialak berehala... [+]
Haurdunaldiaren zazpigarren hilabetean hil zen Aduna, Amets Etxeberriaren alaba. Halakoetan, erru sentimendua da bizkar gainean emakume askok hartzen duen zama, dolua ere oztopatzen duena. Profesionalengandik jasotzen duzun tratua funtsezkoa dela dio Etxeberriak, horri aurre... [+]
Hego Euskal Herriko gazteen osasun mentalaren egoera “kezkagarria” da, Gurea Geroa atari digitalak egindako txosten batek agerian utzi duenez. Inkestaren arabera, gazteen erdiek ondoez emozionala pairatzen dute, eta hamarretik seik pentsamendu suizidak izan dituzte... [+]
Petronorreko langileek borrokarako eguna izan dute osteguna. Enpresa batzordeak deituta, lanuztea egin dute eta Barakaldoko BECen elkarretaratu dira, konpainia urteko batzarra egiten ari zen tokian. Salatu dute diru publikoa jaso arren "enplegua suntsitu" besterik ez... [+]
Azala ez da azaleko gaia, kanpoarekiko muga eta gure buruaren babesa baizik. Ordea, kosmetiko industrialak erabiliz gero, toxiko kimikoak barneratzen ditu gure gorputzak azaletik, eta dutxako zulotik behera joaten direnean, ura eta Lurra ere kutsatzen ditugu egunero. Eredu... [+]
Kexak eta esker onak paretsu mantendu dira, baina erreklamazioetan bada aldea. Esaterako, aurtengo ekaina iazkoarekin alderatuta, ia %30 igo dira erreklamazioak.
Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.