Diskriminazioaren aurka, pazienteak erdigunean
Naziometroaren arabera herritarren %56k uste du arreta euskaraz jasotzeko aukera izatea eskubide bat izan beharko litzatekeela; eta %32,5ak uste du ezetz.
Osasun sistemari heldu dio Telesforo Monzon laborategiak Naziometroaren bosgarren neurketan. Jasotako erantzunen arabera, herritarren %56k uste dute arreta euskaraz jasotzeko aukerak eskubide bat izan beharko lukeela, eta %32,5ek uste dute ezetz. Horrez gain, zerbitzua bermatzeko unibertsitateek mediku euskaldunen kopuru minimo bat bermatu beharko luketela diote %52,6k, eta kontrakoa uste dute %31,5ek.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik. “Pazienteak entzun, eta pazienteetan zentratutako medikuntza egin behar da ez baztertzeko”, azaldu du Idoia Azkonak.
Barneko mediku egoiliarra izateko azterketa prestatzen ari da, eta unibertsitateko praktikei esker Osakidetzako ospitaletako eta lehen mailako arretako zentroetako egoera aztertu ahal izan du. Uste du arreta egokia emateko hizkuntzak eta orokorrean komunikazioak garrantzi “handia” dutela: “Tamalez ez dago bermatuta euskal hiztunentzat haiek nahiago duten hizkuntzan artatzea”.
Inkestatuen %18k adierazi du inoiz diskriminatua sentitu dela zenbait arrazoirengatik: %25 pertsona gaztea izateagatik, %14 maila sozioekonomikoarengatik, %13 euskal hiztuna izateagatik, %12 etnia edo arrazarengatik, %9 ez-gaitua izateagatik, %5 zaharra izateagatik eta %9 beste arrazoi batzuengatik
Hizkuntza, eskubide bat izateaz gain, Azkonararen ustez horrek eragina dauka arretan, pazientean zentraturiko medikuntzatik urruntzen delako; horrekin bilatzen dutelako “ahalik eta arretarik onena” eskaintzea sendatze prozesuan emaitzak “hobeak” izateko: “Ulertzen dut pazienteak baztertuta sentitzea, momentu deseroso horretan beraientzat euskara delako hizkuntzarik erosoena edo errazena deskribatzeko zer gertatzen zaien”.
Gaineratu du elkar ulertzeko zailtasunak “handitzen” direla haur eta zaharren kasuan: “Zaharren kasuan esaten dutenari garrantzi gutxiago eman, eta haien seme-alabei kasu gehiago egiten zaie; ondorioz, sendatze prozesuan jokoz kanpo geratzen dira”.
Proba osagarriei eta teknika batzuei geroz eta garrantzi gehiago eman arren, medikuntzaren oinarria elkarrizketa klinikoa eta komunikazioa direla dio: “Azkenean diagnostikora edo susmo diagnostikora hurbiltzen gaituena da pazientearekin dugun elkarrizketa”.
Horregatik, uste du nork bere hizkuntzan bermatuta izan beharko lukeela arreta: “Hego Euskal Herrian gazteleraz eta euskaraz gain, beste hizkuntza batzuk daude, eta ditugun tresna urriekin ezin ditugu behar bezala artatu”.
Hala ere, uste du ez dutela nahiko denbora pazienteak erdigunean jartzeko, “izugarrizko” lan karga dagoelako: “Argi dago zaila dela paziente bakoitzari behar duen denbora eskaintzea, ez dagoelako fisikoki denborarik”.
Ikasturte osoan inork aipatu ez dituen kontuetan aritu ondoren, aktualitatearen erdigunera eraman nau, ustez, pneumonia batek, nola definitu ez dakidan hartuemana izan baitut Osakidetzarekin. Eta lehen deitik, ai ene, esperimentu batean egotearen sentsazio zirraragarria,... [+]
Satse Euskadiko Erizainen Sindikatuak deitu du greba, eta udako murrizketek eragindako lan karga arintzeko neurririk ez hartzea leporatu dio Osakidetzari.
Bilboko magistratuak adierazi du ez dagoela froga nahikorik langileak delitu hori egin zuela egiaztatzeko eta ez dagoela “lekukorik” hori frogatu duenik. Horrelako 300 sabotaje salatu ditu anbulantzien zerbitzua esleitua duen enpresak.
Aktibista intersexa* eta DJa da Marikarmen Free (Baena, Espainia,1984). 2003. urtean sistema psikiatrikoaren kontrako borrokan hasi zen, eta gaur egun bide beretik doa Insania kolektibokoekin. Martxoan, Iruñeko Katakraken egindako “Zapalkuntza psikiatrikoa eta... [+]
Kalera atera dira salatzeko Bortziri eta Baztanen mediku eta pediatren falta, itxaron zerrenda amaigabeak eta hitzorduen atzeratzea jasaten ari direla, besteak beste. “Landa eremuan bizi garenok ere merezi dugu behar dugun bezala artatuak izatea”.
Mallorca, 1968. Joana Maria Escartin historialaria jaio zen. 1989an esklerosi anizkoitza diagnostikatu zioten eta joan den maiatzaren 30ean hil zen jaioterrian, 56 urte zituela, hain zuzen, esklerosi anizkoitzaren nazioarteko egunean.
Ikasketak UIBn (Universitat de les Illes... [+]
Istripu eta larrialdiei erantzutea eta gaitz kronikoak dituzten ikasleak artatzea lirateke, besteak beste, erizainak eskolan lituzkeen funtzioak, gaur egun gehienbat irakasleen bizkar geratzen dena. Eskoletan erizain batek egon behar duela aldarrikatzen urteak daramatza SATSE... [+]
Carmen Junyent hizkuntzalaria izan zen katalanez hil ahal izatea bere azken hatseraino aldarrikatu zuena. Hil hurren zela, osasun-langileekin izandako bizipenak idatzi, eta bera hil ondoren argitara zitzatela eskatu zuen. Hizkuntza pertsona batek beste batekiko duen trataeraren... [+]
Ginekologia zerbitzuarekin gertatu den moduan, Lekeition pediatria zerbitzua kolokan ikusi du herritar talde batek, eta berandu baino lehen, osasun zerbitzu duinak izateko aldarria atera dute kalera. Sortu berria den Lekeitioko SOS mugimenduaren sustatzaile dira Marina Entziondo... [+]
Langileen plantilla egokia osatu beharrean, Osakidetzako profesionalei aparteko orduen bitartez ordaintzea gaitzetsi dute sindikatuek. Azken urteetan errepikatu diren arazoen aurrean zuzendaritzak izandako plangintzarik eza salatu dute.
Duela bi urte, Edgard Camarós arkeologo katalanak bi giza garezur eta "Minbizia?" zioen txartel bat topatu zituen kartoizko kaxa baten barruan, Cambridgeko Unibertsitatean. Garezurrak Gizatik zetozten, Egiptotik eta berriki Frontiers in Medicine aldizkarian... [+]
Batzuentzat ikusezina eta sinesgaitza bada ere, fibromialgia existitzen da, eta berrehun sintoma baino gehiago daude gaitzari lotuta. Horietako batzuk jasaten ditu Edurne Iribarrenek (Otsagabia, Nafarroa, 1954) eta nabarmendu du eragin “handia” dutela egunerokoan:... [+]
Hemezortzi mediku beharrean hamabi daude eta sei erizainek hamabiren lana egiten dute. “Lan gainkarga eta agenda neurrigabea handitu” egin dira, sindikatuak ohartarazi duenez, eta murrizketa gehiago etor daitezke etorkizunean.
Hamar zentrok uda osoan itxiko dute eta 72 zentrok ixteko ordua aurreratuko dute. Sindikatuek salatu dute langileen lan karga "handituko" dela.