Desiogintza
Egun bizi dugun lurralde globalaren nagusitasun eraginak osoki blaitzen gaitu jada. Munduera horrek sortzen dituen norberatasunak, bakarzale eta nartzisistak izateko joeran sortzen ditu, nortasun zatituak eta aletuak dira egungoak. Naufragioaren erdian, “ahal duenak ahal duena egin beza”, agindu nagusiaren meneko bizi gara honezkero. Begira nola, gizarte-herritartasunerako eskubideen ahultze progresiboak, lan baldintzen prekarizazio hedakorrak edota herrien subiranotasun eta burujabetzaren aldarrikatzeko nahia itotzeko grinak, munduera berdindua amesten duen eredu neoliberalean ezaugarrietan zein erraz txertatzen diren. Diruaren goseak bultzatuta mugitzen den munduan, oinarrizko eskubideen desegitea, deslotura soziala, merkatuaren nagusikeria, edota eliteen pribatizazio nahiak, harrapaturik gaituen sistema batetako ondorioak dira.
Haatik da hain beharrezkoa gaur egun norbanakoen ekoizpena zein baldintzetan sortzen den ondo ulertzea, eta beregaintasunez jokatzea ekoizpen horren arduran, norberak egin ezean beste batek eginez diharduelako. Bakarrik horrela ahalbidetu liteke taldetasun bermean, hots, burujabetzatik, desiogintza biziberritzea, bestelako eraikuntza soziokultural urratzailearen desiogintza birsortzea.
Giza identitatearen gaur egungo desjabetzea “identitate neoliberala” deritzonak ordezten du. Eta ondorioetan zibilizazio-mehatxua argi ikusi dugu sistema globalak eragin duen krisi ekologikoan eta planetarioan: krisi klimatikoaren ondorenak saiestezinak bihurtu dira dagoeneko.
Arriskuaren gizarteak (U.Beck) etengabeko mehatxu berriak sortzen ditu, gero eta zaurgarritasun eta zatiketa sozial handiagoa eraginez bai herrietan eta pertsonengan. Krisi ekologiko planetarioa, finantza-espekulazioak, kapitalen porrot-arrisku etengabeak, merkatuaren prekarietate biderkatzaileak, pentsamendu bakarraren inposaketa mediatikoak, subjektu desjabetuaren sakabanaketa areagotzen dute, herritarron mendekotasuna eragin eta gizarte eragiletza oztopatu eta geldotuz.
Haatik, mendekotasun eta mehatxuaren esparrua gainditzeko prest egongo den hiritargo berri baten arkitektura behar-beharrezkoa dugu. Hezkuntzan zer esanik ez, gizabanakoaren oinarrizko nortasunaren garapena, funtsezko langaia beharko du izan.
Izan ere, jokoan dagoena, gizarte ereduaren errotiko eraldaketa da. Neoliberalismoaren doktrina ideologikoaz gain, bere baitan, gizabanakoaren eraikuntza eredu jakin bat dagoelako, merkantilizatzeko erraza zaion norbanakoa zer-gauza bihurtzen duena. Horregatik, kapitalismo neoliberalak, eragin erabakigarria dauka egungo subjektibotasun moldaeratan, gaur, gizaki mota hori, bere agindu hiperkontsumistan harrapaturik bizi da.
Irabaziek eta diruak, gure ortzi-mugaren desira-objektu nagusi izaten jarraitzen duten bitartean, ezingo da desiogintza berri baten ernamuinik aurkitu, giza taldearen desiogintzaren eraikuntza soziokulturalik erdietsi. Hain zuzen, ortzi-muga hori, talde kultura berri batean datza, benetako mutazio antropologikoa ekarriko duen eraldaketa. Ezbairik gabe, guztientzako biziera duinaren baldintzak ekoizteko ongarri soziala, desira-objektu nagusiaren norabide aldaketan datza, bestelako uztartze sozialaren onura ekarriko duen hitzarmen bateratzaile zabal eta berrian.
Desiogintzaren norabide aldaketa, norbanakoa erreskatatzeko premiatik sortzen den arren, giza taldean du bere jomuga eta burujabetza du xede. Emantzizipazio borrroka guztien zeruertzari begira dago, herrigintza euskaltzale eta feminista batek zurtoitzen du ondoen.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Barkatu hariztiak, artadiak, zumardiak, lertxundiak, lizardiak, haltzadiak, gaztainadiak, urkidiak, gorostidiak, sagastiak, pinudiak eta zuhaitzen elkarte guztiak, baina, gaur, pagadiak du hitzordua negu-mugako ospakizunak direla eta.
Errazagoa egiten zait negu-mugako... [+]
Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.
Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]
Ildo beretik dator Eusko Jaurlaritza berriaren politika. Hitzak bai, baina ekintzak ez dira argi ikusten Pradalesen gobernuak aurkeztutako aurrekontuan.
Nobedadea izan ohi da Durangoko Azokari lotzen zaion hitz entzunenetako bat. Nobedadea han, eta nobedadea hemen. Zenbaitetan, ordea, lehengokoari beste itxura ematea aski izaten da etiketa hori itsasteko. Talentu berriztagarriz birmasterizatutako CDek eta berrargitalpenek badute... [+]
Euskara txikitasunean handia den ur emaria dugu. Bertako tanta bakoitzak gure kultura ureztatzen eta biziberritzen du. Egarri den hari itsaso bete ur eskaini. Euskara putzu sakon eta ilun batetik etorri izan bada ere, guztiok atera dugu gure ur-gazi lagina, eta guztiok bilakatu... [+]
Gazteak gero eta lehenago hasten dira pornografia kontsumitzen; izan ere, bere sexu heziketa bakarra da pornoa. Nola demontre heldu gara honaino?
Gaur egun, onartu behar da Interneti esker pornografia ikustea askoz errazagoa dela. Tamalez, klik baten bidez 7-9 urte arteko... [+]
Joan den abenduaren 5ean, PPk lege proposamen bat aurkeztu zuen Nafarroako Parlamentuan, Nafarroako toki entitateetako Idazkaritza eta Kontu-hartzailetza lanpostuetan funtzionarizazioa lortzeko prozesuak bereizteko. Hori gertatuko balitz, 30 pertsona inguruk merezitako... [+]
Nazio Batuek abenduaren 10ean Giza Eskubideen Nazioarteko Eguna aldarrikatu zutenetik 51. urteurrena bete da aurten. Data horrek garrantzia hartu du Euskal Herrian eta Euskal Herriko Giza Eskubideen Behatokitik gogoetarako zenbait elementu eskaini nahi ditugu.
Nazioarteko... [+]
Bazen behin kulturaren gordailu bilakatu zen herria. Denboraren poderioz, munduko agintariek kultura adierazpide ororen aurka hartutako neurri murriztaileen erruz, herrien garra, sormena eta irudimena amatatuz joan ziren, emeki-emeki kandela bat bailitzan. Hala ere, herrialde... [+]
Elon Musken presentzia hedabideetan gora doa, suziri baten moduan, Etxe Zuriko lorategian lurreratu ostean. Lortzen ari den botereaz eta influentziaz asaldatuta omen daude beste botere batzuk eta, bere eragina gutxitzeko asmoz, X sarearen kontra kargatu dute. Azken asteetan The... [+]
Gure eskubideak, gure etorkizuna, orain! lelopean, Giza Eskubideen Nazioarteko Egunak 76 urteetako ondarea ospatzen du. Egunak mundu baketsuagoa, berdinzaleagoa eta jasangarriagoa eraikitzearen alde egitea du xede. Hala ere, aurrerapenak ospatzen diren bitartean, babesturik... [+]
Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]
Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]
Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]