Derrigorrezko nekazaritza zerbitzua
Sergi Caballerok Espainiako Gobernuari eskaera hau egin dio: 20 urtera iritsi ondoren, 9-12 hilabete eman ditzagula denok lurrarekin eta animaliekin hartu-emanean, tokiko komunitateko nekazaritza ustiategietan lankidetzan.
Atzo etorri zait eskura Sergi Caballero González nekazari katalanaren idatzi bat. Sergi oso ezaguna da nekazaritza iraunkorraren alde egiten duen etengabeko lanagatik. Bere izena askotan ikusten da hitzaldi, batzar, eskola eta batez ere sareetan. Batez ere permakultura deritzonaren sustatzailea da. Permakultura aspaldiko nekazaritza eredu bat da. Etengabekoa edo iraunkorra den kultura adierazi nahi du. Kultura, noski, lurraren kultura, nekazaritza alegia.
Nekazaritza iraunkorraren oinarriak hiru dira. Lehenik, lurra zaindu behar dugu: lur bizia lur osasuntsua da eta gure bizitza eta osasuna zaintzeko era bakarra da. Bigarrenik, pertsona jendeak bizitzeko beharrezko dituen baliabidetara heltzeko aukera. Hirugarrenik, biztanleriari eta kontsumoari mugak ezartzea; gure beharrak gobernatuz, zenbait baliabide alde batera utz ditzakegu aurreko biak sustatzeko.
Gutako bakoitzak ikusi behar du bere burua non dagoen, iraunkortasunaren benetako ikuspegi horretatik zeinen hurbil edo urrun dagoen. Iraunkortasuna negozio bihurtua dute askok, tartean administrazio gehienek; eta ez dute ez lurra eta ez pertsonak jagoteko inolako asmorik ere; patrika besterik ez dute zaintzen. Berde eta iraunkor agertzen dute bere burua, gure egunerokoa, gure ingurua eta ingurumena kutsatuz. Eta gu galdu-gordean, nora gabean.
Nora gabe horri buelta eman eta etorkizunerako bidea, norabidea, geure esku hartzeko eta nolabidea atzemateko bide polita azaldu du Sergik. Espainiako Gobernuari egin dio eskaera, lege proposamen baten bidez ezar dezala Derrigorrezko Nekazaritza Zerbitzua. Eta honela argitu du: 20 urtera iritsi ondoren, 9-12 hilabete eman behar ditugu denok lurrarekin eta animaliekin eman-hartuan, tokiko komunitateko nekazaritza ustiategietan lankidetzan. Helburua da bizitzako oinarrizko prozesuetan parte hartzea eta ikastea eta oinarrizko elikagaien beharrak asetzea. Agian, modu honetan kalitatezko janari ekologikoen balioa ezagutu, eta bere prezioaz kexatzeari lagako diogu. Aldi berean, alokairuen eta hipoteken prezioa normalizatzeari utziko diogu, osasun sistemaren kontsumoa murrizten eta “kakak” jaten ditugun bitartean. Garai bateko derrigorrezko soldaduska bezala, baina eraginkorra, herriaren aldekoa, geroaren aldekoa. Alde onekoa, alde ederrekoa.
Ulertzea eta jabetzea bezalakorik ez da. Badakigu. Jakin badakigu. Jakin, ba al dakigu? Nola elikatzen duzu zeure burua, edo gauza bera dena, zeure alabarena?
Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]
Nekazaritzaz eta abeltzaintzaz askotan entzuten da lanbide "oso lotua" dela, jai egunik edo oporrik ez dela existitzen. Ipar Euskal Herriko Onetik eta Etxaldia gasnategiek, Berria eta Aldudeko Esne Kooperatibekin elkarlanean, laborariei bakantzak bermatzeko egitasmoa... [+]
2022an Nafarroako Liburutegien Sareak martxan jarritako proiektu berezia da hazien liburutegia. Clara Flamarique Goñi da Nafarroako Gobernuaren liburutegi zerbitzuko proiektuen arduraduna, eta honela gogoratu ditu hastapenak: “Zaragozako liburutegian martxan zuten... [+]
Joxe Blanco Gomez laudioarra Lamuzanaturgunea blog-aren bultzatzaile eta Laudiokolore ekimeneko kidea da. Urteak daramatzate Laudion basa landareen inguruko sentsibilizazioa eta formazioa egiten, eta maiatzean, Arraño mendiko baso orkideen inguruko jardunaldiak egin... [+]
Urteak daramatza Cederna Garalur landa garapenerako elkarteak elikaduraren eta lehen sektorearen inguruko lanketa egiten Nafarroako Mendialdean. Elikadura osasuntsurako eta kontsumo jasangarriago baterako bidea egitea da asmoa, eta bide luze horretan, egitasmo berria gauzatu du:... [+]
Oiartzunen nekazaritza bultzatzeko eta elikadura burujabetzarako bidean pausoak emateko sortu zen Lurbizi egitasmoa, 2016 urte inguruan. “Herritar talde batek denbora zeraman herrian nekazaritzaren eta lehen sektorearen egoera kaxkarraz hausnartzen”, adierazi du Ibon... [+]
Sarako Nicolas Chretien dago Hiru Xilo baratzegintza proiektuaren atzean. Urtarrilean hasi zen baratzea lantzen, eta martxoaren hasieran ekin zion ekoitzitako produktuak merkaturatzeari. “Banuen formazioa baratzegintzan, baina orain arte honekin zerikusirik ez zuten... [+]
Arabako Bionekazaritza elkartearen eta Euskadiko Hazien Sarearen arteko lankidetzatik sortu zen duela urte pare bat Agroekoop kolektiboa. “Arabako agroekologiaren bueltako elkarteak lotzeko eta indartzeko, eta sinergiak sustatzeko asmoz sortu genuen”, adierazi du... [+]
Lehen begi kolpean, ohiko artaldea dirudi argazkikoak, ezta? Bada, ez… ardi horiek suhiltzaile ere badira eta. Nafarroako Zunbeltz Nekazaritzako Test Guneak zerbitzu berria eta berritzailea jarri du martxan Lizarraldean: Arsue, edo artalde suhiltzaile estentsiboa... [+]
Urteak daramatzate Atxondoko Biezko baserrian bizitzen eta lanean Aner Garitaonandiak eta Oihane Lekunberrik. “Kaletarrak ginen gu, nik enpresa eta turismo ikasketak egin nituen, baina mundu hori ez zitzaidan gustatzen…”, azaldu du ekoizleak. Lekunberrik,... [+]
2009an sortu zen Ja(ki)tea elkartea zenbait jatetxe, sukaldari eta gastronomia kritikariren arteko elkarlanetik. “Hasiera hartan, Gipuzkoako 14 bat jatetxe elkartu ginen, baina pixkanaka hazten joan da proiektua, eta gaur egun 37 gara”, azaldu du Xabier Zabaletak,... [+]
Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Duela hamabi urte pasatxo ezagutu zuten elkar Izaskun Urbaneta Ocejok eta Ainara Baguer Gonzalezek, ingurumen hezkuntzako programa batean lanean ari zirela. Garaian, lurretik hurbilago egoteko gogoa zuten biek, teoriatik praktikara pasa eta proiektu bat martxan jartzekoa... [+]
Zergatik doa mundu guztia Iruñera erosketak egitera, gure eskualdean elikagai asko ekoizten bada? Zergatik da hain zaila bailara hauetako produktuak bailara hauetako dendetan topatzea?”, galdera horiei eta beste zenbaiti tiraka hasi ziren lanean Zangoza aldean duela... [+]