Azkenaldian bestelako argumentuak landu dizkigute, Euskal Herriko inguruetan makroproiektuak beharrezkoak direla konbentzitu gaitezen. Erakusgarria iruditu zitzaidan honekiko, Bizkaiko EHNEren webgunean Jauzi Ekosoziala ekimeneko partaide bati argitaraturiko artikulua: "Por las renovables a medida". Abiapuntua azkenaldian ohikoa dugun "erabateko larrialdi" egoeran dago. 2030 Agendaren oinarrietan dauden aurreikuspenak ematen dizkigu, "Europatik datozelako" zeharo fidagarriak, badakizue, hango politikariek –eta ikertzaileek– ez daukatelako kontu horren inguruko negozioetan inongo interesik, "erabat inpartzialak" dira eta. Eszenario katastrofikoak, milioika errefuxiatu klimatikorekin, nekazaritza lurren gainbehera, etab. Mundu mailako gerra, etsai ikusezinaren aurka. Eta noski, aurreikuspen hauek interesatuki manipulatuak daudela dioten ikertzaileak existitzen direnik ere ez dugu kontutan hartuko, aspaldian negoziotarako oso interesgarria den "negazionista" etiketa ipiniko diegulako.
Larrialdiek ez dute eztabaidatarako tarterik uzten, eta eztabaida publikoa bultzatu nahi duena "arduragabea" bihurtzen da. Jainkoarekin ala deabruarekin zaude, eta ez baduzu kredoa bere osotasunean onartzen, deabruarekin tratuetan zabiltzalako da. Eta hargatik, hitz egiteko eskubidea ukatua izango duzu, eta gaiztakeria kutsakorra izaki, baztertua izango zara "gizartearen onerako". Badaukagu herri honetan halako egoeren aurrekari historiko aski nabaririk.
Aurreikuspenok oinarritzat harturik, bada, 2030erako betekizun batzuk ezartzen dira, berriztagarrien ezartze masiboaren helburuarekin. Barrenean, egoeraren analisiak ezberdinak izan balitezke ere, aingeruek bezalaxe deabruok ere zilegizko helburutzat izan dezakeguna. Hau nola egin beharrekoa den; hor non daukagun eztabaida. Funtsean, Jauzi Ekosoziala ekimenekoek "jauzia" egin nahi dutela dirudi, larrialdi klimatikoak beldurturik. Zera dioskute: "Salba dezagun mundua lehenik; arduratuko gara gero demokratikoak izateaz, eta azpiegiturak, pribatuak beharrean, publikoak egiteaz". Ezen makroarazoak, ez baitira mikroerantzunekin soluzionatzen. Azken finean, makroproiektuak alde guztietatik baitauzkagu (zerbitzuen azpiegitura handiak, edo nekazaritza ustiaketa sistema nagusiak, esaterako, makroproiektuak baitira), eta energia makroproiektuak jada eraikinez betetako eremuetan baino ez egitekotan, daukagun energia kontsumoaren %10era ere ez baikinateke helduko.
Azken aldian jakin ahal izan dugu, talde politikoren batzuek zenbait makroproiektu aurrera eramateko "fronte komun" bat egiteari lehentasuna eman diotela, Lurralde Plan Sektoriala behingoagatik egin eta indarrean jartzearen aldean
Barka biezadate "adituek", kredo berriaren apezek, aurreikuspen katastrofikoak Danteren Infernuko zirkuluak bailiran aurkezten dizkiguten horiek, azken "datu" honekiko (aurreikuspenak datuak bailiran aurkezteko "joera bitxia" baitute) mesfidati azaltzen banaiz. Azken aldian jakin ahal izan dugu, talde politikoren batzuek zenbait makroproiektu aurrera eramateko "fronte komun" bat egiteari lehentasuna eman diotela, Lurralde Plan Sektoriala behingoagatik egin eta indarrean jartzearen aldean. Biztanleriaren erresistentzia gainditzeko "fronte" horrek, hasiera batean Araban planteatzen ziren hogeita piko makroproiektuetarik hiru edo lau behintzat aurrera eramatea luke helburu, gutxieneko kopuru hau "erabat beharrezkoa" dela argudiatuz.
Eta "aditu" ez naizen honi kalkulutxo xinple bat egitea otu zait. Arabako katastroan sartu, eta Gasteizeko industriaguneetako teilatuek ematen diguten azalera neurtu dut. Ggb. azaleren bi herenak kontutan hartu eta kalkulua eginez gero, 650 hektarea gainditzen dizkigute. Hori Gasteizen bakarrik, eta industriaguneetan bakarrik, aparkalekuen, eraikin publikoen, etxebizitza blokeen eta bestelakoen azalerak kontutan hartu gabe. Aurkeztu dituzten proiektuetariko bakoitzak ggb. 100 hektareako azalera izango lukeela kontutan harturik, nabaria da hiru edo lau proiektutarako soberako azalera badagoela. Baina hori hala egin ahal izan dadin, gure politikariek, Solariarekin batera pagotxa egiten saiatu beharrean, Cabanillas del Campo-ko (Guadalajara) udaletxea egitera ausartu den berbera egin beharko lukete Lurralde Plan Sektoriala egiterako orduan: etxeen eta industrien autokontsumorako instalazioak baimendu, baina energia ustiapenera bideraturiko makroproiektuak industrialtzat kalifikaturiko azaleretara mugatu, landa nahiz bizitokirako kalifikaturikoetan erabat debekatuta.
Eta azken kontutxo bat: hasieran mintzagai hartu dugun artikuluan alegeraki esaten zaigu, tira, berriztagarrien makroproiektuek ez dutela ingurunea hainbeste kaltetzen, materialen portzentaia handi bat birziklagarria dela, etab. Ikus ezazue mesedez berriki egin duten Vidas irrenovables dokumentala, Espainia aldeko landa eremuetan jada urteak martxan daramatzaten edota jada gainbeheran dauden berriztagarrien makroproiektuen ondorio lazgarriak nabari agertzen dizkiguna. Horiek bai benetako "datuak", ez "aurreikuspen europarrak", aski beldurgarriak jada.
Mikel Larrañaga Arregi, Filosofian lizentziatua eta Historian doktorea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Hezkuntza publikoko irakasleok hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]
Badira bi aste beste behin makroproiektuei kaleetan oposizio argi bat erakutsi geniela. Milaka eta milaka pertsona atera ginen kalera dinamika suntsitzaile honek amaitu behar duela aldarrikatzera. Bada, dirudienez horrek ez du lurraren suntsiketaren aldeko politikarietan inolako... [+]
Duela aste batzuk, Diputazio kalean, Gasteizko erdigunean, bi gizonek etxerik gabeko pertsona bat bota zuten lo egiten zuen lokalaren kanpoaldeko eskailera-buru txikitik. Bota ez ezik, berehala metalezko baranda bat ere jarri zuten lonjaren aurrean. Lokala luzaroan hutsik egon... [+]
Hizkuntzakeriatik edo glotofobiatik eta, zer esanik ez, euskararen aurkako gorrototik, askotan ikusi izan dugu gure euskara makila guztien zahagi bihurturik. Azkena, Anton Arriola Kutxabankeko presidentea ibili zaigu makilakari lanetan gure hizkuntzari astindu eta makilakada... [+]
Ez dezazuela lotura hau Ezkiotik bilatu, ez eta Altsasutik ere, are gutxiago Ebro ibaia Castejonetik zeharkatuz. Euskal Yaren eta Nafarroako AHTaren arteko lotura, edo hobeto esanda, loturak, dagoeneko errealitate bat dira. Pluralean dauden lotura horiexek dira kezkatu beharko... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Aurten "Israel Premier Tech" txirrindularitza talde israeldarra ez da Lizarraldeko Miguel Indurain Sari Nagusia lasterketara etorriko. Berri ona da hori Palestinaren askapenaren alde gaudenontzat eta munstro sionistarekin harreman oro etetea nahi dugunontzat, izan... [+]
Intsumituek denbora luzez egindako borroka gogorra eta mingarria izan zen, baina irabazi zuten, eta garaipen hura behin betikoa izango zela uste genuen, atzera bueltarik gabea. Baina badirudi, politikari batzuen ahotik aterata, eskalada militaristari gorazarre egin eta berriz... [+]
Punto Bobo liburuaren irakurketan murgilduta, Itxaso Martin Zapirain egilearen Eromena, Azpimemoria eta Isiltasunak Idazten ikerketa lanean sentitu nuen egiazkotasun eta maila etikoarekin egin dut berriz ere topo. Eta hortaz, hara bueltatu. “Oihu izateko jaio zen isiltasun... [+]
Dirudienez, Euskal Herrian migrazioa arazo bilakatu da azken bi hamarkadetan. Atzerritarrez josi omen dira gure lurrak. Gure kultura arriskuan omen dago fenomeno “berri” horren ondorio. Lapurretak, bortxaketak, liskarrak… Bizikidetza arazo horiek guztiak... [+]
Azken hamarkadetan euskararen biziberritzeak duen erronka handienetakoa, euskararen ezagutzaren unibertsalizazioarekin batera, erabilerarena da. Askotan, gazteen euskararen erabileran jarri ohi dugu fokua, baita euskararen erabilerak izan duen eta izan dezakeen bilakaeraren... [+]
Goizean jaiki orduko hasten dira desegokitasunak. Beharbada lotarako erabili duzun lastaira ere ez zen egokiena. Baina, ezin ba idatzi desegoki sentiarazten nauten guztiez. Horregatik, udaberriko ekinozioa –egunaren eta gauaren arteko oreka– dela eta, oraindik ere,... [+]
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]