Azkenaldian bestelako argumentuak landu dizkigute, Euskal Herriko inguruetan makroproiektuak beharrezkoak direla konbentzitu gaitezen. Erakusgarria iruditu zitzaidan honekiko, Bizkaiko EHNEren webgunean Jauzi Ekosoziala ekimeneko partaide bati argitaraturiko artikulua: "Por las renovables a medida". Abiapuntua azkenaldian ohikoa dugun "erabateko larrialdi" egoeran dago. 2030 Agendaren oinarrietan dauden aurreikuspenak ematen dizkigu, "Europatik datozelako" zeharo fidagarriak, badakizue, hango politikariek –eta ikertzaileek– ez daukatelako kontu horren inguruko negozioetan inongo interesik, "erabat inpartzialak" dira eta. Eszenario katastrofikoak, milioika errefuxiatu klimatikorekin, nekazaritza lurren gainbehera, etab. Mundu mailako gerra, etsai ikusezinaren aurka. Eta noski, aurreikuspen hauek interesatuki manipulatuak daudela dioten ikertzaileak existitzen direnik ere ez dugu kontutan hartuko, aspaldian negoziotarako oso interesgarria den "negazionista" etiketa ipiniko diegulako.
Larrialdiek ez dute eztabaidatarako tarterik uzten, eta eztabaida publikoa bultzatu nahi duena "arduragabea" bihurtzen da. Jainkoarekin ala deabruarekin zaude, eta ez baduzu kredoa bere osotasunean onartzen, deabruarekin tratuetan zabiltzalako da. Eta hargatik, hitz egiteko eskubidea ukatua izango duzu, eta gaiztakeria kutsakorra izaki, baztertua izango zara "gizartearen onerako". Badaukagu herri honetan halako egoeren aurrekari historiko aski nabaririk.
Aurreikuspenok oinarritzat harturik, bada, 2030erako betekizun batzuk ezartzen dira, berriztagarrien ezartze masiboaren helburuarekin. Barrenean, egoeraren analisiak ezberdinak izan balitezke ere, aingeruek bezalaxe deabruok ere zilegizko helburutzat izan dezakeguna. Hau nola egin beharrekoa den; hor non daukagun eztabaida. Funtsean, Jauzi Ekosoziala ekimenekoek "jauzia" egin nahi dutela dirudi, larrialdi klimatikoak beldurturik. Zera dioskute: "Salba dezagun mundua lehenik; arduratuko gara gero demokratikoak izateaz, eta azpiegiturak, pribatuak beharrean, publikoak egiteaz". Ezen makroarazoak, ez baitira mikroerantzunekin soluzionatzen. Azken finean, makroproiektuak alde guztietatik baitauzkagu (zerbitzuen azpiegitura handiak, edo nekazaritza ustiaketa sistema nagusiak, esaterako, makroproiektuak baitira), eta energia makroproiektuak jada eraikinez betetako eremuetan baino ez egitekotan, daukagun energia kontsumoaren %10era ere ez baikinateke helduko.
Azken aldian jakin ahal izan dugu, talde politikoren batzuek zenbait makroproiektu aurrera eramateko "fronte komun" bat egiteari lehentasuna eman diotela, Lurralde Plan Sektoriala behingoagatik egin eta indarrean jartzearen aldean
Barka biezadate "adituek", kredo berriaren apezek, aurreikuspen katastrofikoak Danteren Infernuko zirkuluak bailiran aurkezten dizkiguten horiek, azken "datu" honekiko (aurreikuspenak datuak bailiran aurkezteko "joera bitxia" baitute) mesfidati azaltzen banaiz. Azken aldian jakin ahal izan dugu, talde politikoren batzuek zenbait makroproiektu aurrera eramateko "fronte komun" bat egiteari lehentasuna eman diotela, Lurralde Plan Sektoriala behingoagatik egin eta indarrean jartzearen aldean. Biztanleriaren erresistentzia gainditzeko "fronte" horrek, hasiera batean Araban planteatzen ziren hogeita piko makroproiektuetarik hiru edo lau behintzat aurrera eramatea luke helburu, gutxieneko kopuru hau "erabat beharrezkoa" dela argudiatuz.
Eta "aditu" ez naizen honi kalkulutxo xinple bat egitea otu zait. Arabako katastroan sartu, eta Gasteizeko industriaguneetako teilatuek ematen diguten azalera neurtu dut. Ggb. azaleren bi herenak kontutan hartu eta kalkulua eginez gero, 650 hektarea gainditzen dizkigute. Hori Gasteizen bakarrik, eta industriaguneetan bakarrik, aparkalekuen, eraikin publikoen, etxebizitza blokeen eta bestelakoen azalerak kontutan hartu gabe. Aurkeztu dituzten proiektuetariko bakoitzak ggb. 100 hektareako azalera izango lukeela kontutan harturik, nabaria da hiru edo lau proiektutarako soberako azalera badagoela. Baina hori hala egin ahal izan dadin, gure politikariek, Solariarekin batera pagotxa egiten saiatu beharrean, Cabanillas del Campo-ko (Guadalajara) udaletxea egitera ausartu den berbera egin beharko lukete Lurralde Plan Sektoriala egiterako orduan: etxeen eta industrien autokontsumorako instalazioak baimendu, baina energia ustiapenera bideraturiko makroproiektuak industrialtzat kalifikaturiko azaleretara mugatu, landa nahiz bizitokirako kalifikaturikoetan erabat debekatuta.
Eta azken kontutxo bat: hasieran mintzagai hartu dugun artikuluan alegeraki esaten zaigu, tira, berriztagarrien makroproiektuek ez dutela ingurunea hainbeste kaltetzen, materialen portzentaia handi bat birziklagarria dela, etab. Ikus ezazue mesedez berriki egin duten Vidas irrenovables dokumentala, Espainia aldeko landa eremuetan jada urteak martxan daramatzaten edota jada gainbeheran dauden berriztagarrien makroproiektuen ondorio lazgarriak nabari agertzen dizkiguna. Horiek bai benetako "datuak", ez "aurreikuspen europarrak", aski beldurgarriak jada.
Mikel Larrañaga Arregi, Filosofian lizentziatua eta Historian doktorea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]
Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]
Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.
Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]
Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]
Horra Libération egunkariak berriki argitaratu duen idazkia:
“Bayonne” bukatu da, Libérationek “Baiona” idatziko du
Hiri baten izenaren erabilpena ohiturazkoa delarik, egunkari batean izen horren erabilpena aldatzea zaila da. Alta, irakurleen... [+]
Eusko Jaurlaritzak eta Arabako Foru Aldundiak Datu Zentroen instalazioei ateak irekitzen dizkiete horiek arautzeko legedia sortu aurretik. Bilbao-Arasur Dantu Zentroarekin, bere lehen fasea gauzatuta, eta instalatzea amesten duen Solariaren Datu Zentroarekin, 110.000 m2... [+]
Otero jauna, garai honetan artzain honek ez du tarte handirik izaten ezertarako, justuan ibiltzen naiz, baina gaurkoan ezin utzi erantzun gabe zure azken kolaborazioa. Izan ere, sortu didan egonezinak pisua du. Haserrea ere astuna egiten zait. Ez pentsatu, ordea, dela zenbait... [+]
Duela gutxi, asteburu berean, Ertzaintzak bi salaketa jaso ditu: lehenengoa, emakume kolonbiar batena; lekukoen arabera, ertzainak kolpeka jarraitu zuen lurrera bota ondoren eta konorterik gabe zegoela; ospitalean garuneko edema eta paralisi partziala diagnostikatu zizkioten... [+]
Frantziskok "Franciscomanía" zeinuarekin hasi zuen bere Aitasantutza. Fenomeno soziologiko horri esker, Vatikanoko boterearen zirrikituak aldez aurretik ezagutzen ez zituen gaztetasunaren ikono eta Elizako aldaketa-haizeen intsuflatzaile bihurtu zen.
Era berean,... [+]
Euskal Herriko Mugimendu Feministak aurtengo Martxoak 8ko mobilizazioak "faxismoaren, erreakzionarismoaren eta zapalkuntzaren aurkako aliantzak" ehuntzean ardaztu ditu.
Kepa Kortak Naiz-en idatzitako “Musikariaren jakituria” artikuluan faxismoa definitzeko... [+]
Harea-erloju baten bidez irudikatu ohi da denboraren joana. Ospatu berri dugu Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoak 49 urte bete dituela iragan den otsailaren 27an. Urte hauetan guztietan, harearen pisuak ez du oraino estali Saharako populuaren askatasun-nahia eta... [+]
Datorren udaberrian, Stop AHT Zundaketak ekimenak bi urte beteko ditu. 2023ko maiatzean, ADIFek Itza, Sakana eta Goierriko udalei jakinarazi zien zundaketa geoteknikoak eta beste jarduketa batzuk egingo zituela AHTaren Nafarroako korridorea Euskal Y-arekin lotzeko alternatibak... [+]
UEMAk Telegram bidez banatzen duen “Euskararen Hemeroteka” kanalean honoko titularrak irakurri ditut bata bestearen atzetik: “Gipuzkoak euskararen aldeko bide-urratzaile izateko ardura hartu du”, eta jarraian “Udaltzainen hizkuntza eskakizunen... [+]
Iazko udan ere Alacant aldera hurbildu ginen eguraldi hobea aurkitu nahian eta, urtero bezala, egun batez, Benidorm erraldoian sartu ginen hango giroan murgildu, zerbait hartu eta seme-alabekin izozki edo gofre bat dastatzeko asmoz.
Hiri bitxia da, denetarik aurki dezakezu... [+]