Denon Bizitzak Erdigunean-en lehen balorazioa: greba “jarraipen zabala” jasotzen ari da

  • Indartsu hasi du eguna Denon Bizitzak Erdigunean plataformak eta Euskal Herriko errepide, enpresa eta zerbitzu ezberdinetan sentitzen ari da greba feminista orokorraren eragina. Herri eta auzoetako greba komiteetatik antolatutako dozenaka mobilizazio burutu dituzte goizean goiz, errepideak hartuta, bideak itxita, gosariak prestatuz eta pikete informatiboak eginez.

Goizean goiz burutu dituzte pikete feministak. Argazkia: Dani Blanco

2023ko azaroaren 30ean - 08:38
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Greba feminista orokorrak "jarraipen zabala" izaten ari duela dio Denon Bizitzak Erdigunean plataformak. Hala eta guztiz ere, "lanuzteetatik harago doan deialdia" dela ohartaraztea garrantzitsua zaio. Ondokoa dio goizean bidalitako lehen agirian: "Zaintza lanak ezinbestekoak dira bizitza sostengatzeko, baina ez dute dagokien aitortzarik, ez politikoki, ez ekonomikoki ezta sozialki ere. Grebak izango duen eraginari ikuspegi zabalagoarekin begiratuko diogu gaur, bizitza sostengatzeko lanetan ari diren guzti horietan arreta jarriz. Hemen paradoxa batekin aurkitzen gara, zaintza lanetan ari direlako, greba eskubiderik ez dutelako edo gehiegizko zerbitzuak inposatu zaizkielako, greba egin ezin duten emakume horiek ez direla greba egin dutenen datuetan kontabilizatuko". Hori horrela, grebaz gain beste motatako ekimenak egonen dira egunean zehar leku ezberdinetan.

Horra grebaren jarraipenari buruz Denon Bizitzak Erdigunean-ek zabalduriko lehen datuak:

Sektore publikoan jarraipena "esanguratsua" izaten ari da. Adibide batzuk jarraian: Eusko Tren eta Metron adibidez jarraipena oso zabala izaten ari da, zerbitzu minimoak bakarrik lan egiten ari direlarik; hezkuntza publikoan dauden 600 ikastetxeetan du lan uzteak eragina; sukalde eta garbiketan jarraipena "oso zabala" dela dirudi eta sukalde asko itxita egongo dira; haurreskoletan, unibertsitateetan zein ikastoletan oro har, jarraipena zabala izaten ari da.

Gipuzkoan, ia udal guztiek oso modu orokortuan bat egin dute grebarekin, bai zuzenean kontratatutako langileek, baita azpikontratatutako langileek ere. Aurreko egunetan egindako bozketetan grebarekin bat egin baitute besteak beste Irura, Anoeta, Mutriku, Aretxabaleta, Azpeitia, Ordizia, Oñati , Arrasate , Orio, Urretxu, Tolosa, Bergara eta Beasingo udaleko langileek. Bizkaia eta Arabarako datu zehatzik ez eman arren, plataformak segipen zabala espero du.

EITB taldean grebaren jarraipena zabala izaten ari da, eta honela irrati eta telebista publikoan gutxienezko zerbitzuak ezarritakoa dago martxan. Horrez gain, beste komunikabide anitzetan ere dira greban –ARGIA, Berria, Hala Bedi, Pikara ala beste–.

Zerbitzu minimoek greba oztopaturik

Zerbitzu minimoak direla eta, Gizarte Ongizate zerbitzuetan eta osasungintzan grebaren jarraipena "guztiz baldintzatua" izaten ari dela salatu du plataformak. Zerbitzu batzuk aipatzearren, gaueko txandetan ia langile bakar batek ere ez du greba egin ahal izan: "Milaka langileri greba eskubidea ukatu egin zaie, zerbitzu askotan, zerbitzu minimoak %100ekoak direlarik". Zahar egoitza eta eguneko zentroetan ere errealitate bera izaten ari da.

Industria ere greban, batez ere Gipuzkoan

Gipuzkoako enpresetako langile askok greba egitea erabaki dute, batzarretan bozkatu ondoren. Erabat geldirik dago ekoizpena honako hauetan: Indar (Beasain), Arcelor Mittal (Bergara), CIE Automotive, GKN edo Bellota (hirurak Legazpikoak), Polmetasa (Arrasate), Mondragon Assembly (Arrasate), Natra Zahor (Oñati), SNA Europe (Irun), Sammic (Azpeitia), Jose Maria Mendiola (Andoain), Kelsen (Zizurkil), IAT (Urnieta) eta Niessen (Oiartzun), besteak beste. Jarraipena "oso handia" izaten ari da Beasaingo eta Irungo CAF enpresetan. Horrez gain, metroaren eta AHTren lanak geldirik daude. Zerbitzu minimoak ere eragin du sektorean, tartean, errepideen mantentze lanetan.

Bizkaian, grebak eragin berezia du Lea Artibaiko eta Durangaldeko industrian. Microdeco edo AKT Plásticos bezalako enpresek jarduera eten dute. Intzidentzia Bizkaia osoan ere nabaritu da, Kadaguako Lucart taldekoak bezalako enpresekin eta Cementos Lemonarekin. Arabari dagokionez, Gasteizen, DHL eta Ferrovial bezalako enpresetan izandako eragina nabarmendu behar dugu, geldialdi handiak izanik industria-ingurune osoan. Aiaraldean, grebaren eragina berezia izaten ari da, Amurrio Ferrocarriles, JEZ Sistemas edo Artiach bezalako enpresetan. Nafarroan, industria-sektoreko grebaren jarraipena "desberdina" izan da, eta "eragin handiagoa izan du Iruñeko industria-ingurabideko enpresetan". Izan ere, piketeak egin dira Arazuri Orkoien industrialdean eta Berrikuntzaren Hirian. Iparraldean eta Sakanan jarraipena garrantzitsuagoa izan da, Magotteaux eta Torraspapel bezalako enpresak nabarmenduz.

Pribatuan, batez ere azpikontratazioetan

Zerbitzu pribatuetan greba feminista orokorrak jarraipen desberdina izan du, eta eragina, batez ere, administrazioaren azpikontratazioetan nabaritzen ari da. Besteak beste, kiroldegietan (Bilboko, Erandioko edo Barakaldoko kiroldegiak), eskola-jantokietan (Berangoko ikastetxea, Atxuriko ikastetxea, Ermuko Anaitasuna, Algortako Zabala ikastetxea, etab.), lorezaintzan (Basauriko lorezaintza), garbiketan (Basauriko udala, Sarrikokoa edo Bilboko Artxandarte ikastola) eta abar. Intzidentzia handiagoa du Gipuzkoan eta Bizkaian.

Nafarroan, grebak jarraipen handia du sektore feminizatuetan, hala nola garbiketan eta eskola-jantokietan. Bertan, Ausolagun enpresan izandako eragina nabarmendu dute –Ausolagun sektoreko enpresa handiena da Nafarroan–. Greban daude mmerkataritzaren sektorean ere, ehungintzan eta oinetakoetan bereziki, Tendamen eta H & M-ren jarraipena nabarmendu da. Elikagaien merkataritzaren arloari dagokionez, Eroskin eragin nabarmena izan du. Batez bestekotik gorako jarraipena duten beste sektore batzuk kirol- eta kultura-kudeaketakoak eta Iruñeko Udaleko berdeguneak mantentzeko azpikontratatutako enpresak dira.

Azken sektore baten aipamena egiterakoan, azalera handietako zentroena  (Alcampo eta abar) nabarmendu du plataformak. Gipuzkoan, halaber, grebaren jarraipena altua izaten ari da hotel esanguratsu batzuetan, azpikontratatutako garbikuntzan (Elgoibarreko Meka Lanbide eskolako garbitzaileak, Bergarako Ipintza BHI ikastetxekoak edota Azpeitiako IES Urola ikastetxekoak) edo lorezaintzan (ad: Hondarribikoa) eta polikiroldegietan (Hondarribiko Polikiroldegia ad. Itxita egongo da).

 

 


Azkenak
2024-11-04 | Julene Flamarique
Sastraka gaztetxeko bederatzi gazteen absoluzioa eskatu dute Portugaleten

Azaroaren 5ean epaituko dituzte Barakaldoko epaitegian. “Kapitalismoaren logikatik kanpo” dagoen alternatiba bat sortzeagatik okupazio mugimendua “kriminalizatu eta zigortu” nahi dutela salatzen dute gaztetxeko kideek. Txirbilenea Kulturgunearen hustearen... [+]


2024-11-04 | ARGIA
Janzkeraren kontrolaren aurka protesta egiteagatik atxilotutako ikasle irandarra askatzeko eskatu du AI-k

Amnesty Internationalek jakinarazi du azaroaren 2an Teherango Unibertsitateko ikasle bat atxilotu zutela arropa kentzeagatik. Barruko arropatan gelditu zen neska, Irango janzkera kode islamiar zorrotzaren aurka protesta egiteko.


Hauteskundeak AEB: zeri erreparatu informazio uholdearen erdian

Han eta hemen entzun eta irakur daitekeenez, azken hamarkadetako lehiarik estuena aurreikusten da AEBetako hauteskunde presidentzialetan, Donald Trump eta Kamala Harris hautagaien artean. Azaroaren 5ean, asteartez egingo dira bozak. Emaitzak Euskal Herrian gauerdia denean hasiko... [+]


2024-11-04 | Leire Artola Arin
ANALISIA
Zer irabazi dugu Errejónekin?

Urriaren 24tik Espainiako Estatuko hedabide guztietako lerroburuak eman dizkiote Iñigo Errejóni, eta maiztu arte erabili dute haren izena, ezker-eskuin. Gutxitan ikusten den zarata mediatikoa lortu du, eta badirudi oihartzunak luze jarraituko duela. Orain... [+]


2024-11-04 | Leire Ibar
Hiru familia etxegabetu ditu Berakah-k, Gasteizko elizaren gizarte ekintzak, urtebetean

Berakah fundazioa “baliabiderik ez duten pertsonei laguntzeko” sortua bada ere, aurten familia bat baino gehiago kalean utzi du. Urriaren 31n izan da azken etxegabetzea, Gasteizko familia bat kaleratu dute parrokoak etxegabetze demanda firmatu ostean.


2024-11-04 | Sustatu
Jokoteknia 2024 Bilbon egingo da azaroaren 9an

Jokoteknia Bideojokoen Euskal Jardunaldiaren zazpigarren edizioa azaroaren 9an (larunbata) egingo da Bilbon, Euskararen Etxean, 09:45etik 13:00etara. Jokoteknia jardunaldietan euskal bideojokogintza industriako aditu eta jokalariak batera jarri ohi... [+]


2024-11-04 | ARGIA
Nazioartean “botere sozialista gaurkotu bat” antolatzeko deia egin dute Gazte Topagune Sozialistan

Urriaren 31tik azaroaren 2ra Gazte Koordinadora Sozialistak eta Ikasle Abertzaleak-ek Gazte Topagune Sozialista egin dute Altsasun (Nafarroa). Europan eta Euskal Herrian hedatzen ari diren “proiektu atzerakoiak” jarri dituzte jomugan eta joera horiei ez dietela... [+]


2024-11-04 | Leire Ibar
Langileen legez kanpoko trafiko delitua egotzita atxilotu dituzte bi gazte Tolosan eta Deban

Ostiral gauerdian atzeman zituen Ertzaintzak ustez langileak ilegalki zeramatzan bi furgoneta, Ertzaintzak uste du Europako beste herrialde batera bidean zirela, han lan egiteko. Atxilotutako gidarietako batek hamar pertsona zeramatzan furgonetan eta besteak 22.


Israel armaz ez hornitzeko eskatu diote NBEri 52 herrialdek

Turkiaren ekimena babestu dute nazioarteko herrialde ugarik, gehienak arabiarrak edo islamiarrak, baita Hegoafrika, Brasil, Kuba, Errusia, Norvegia eta Vietnamek ere, besteren artean.


2024-11-04 | Jon Torner Zabala
Valentziako hondamendia:
Hormigoiak lurzorua inpermeabilizatzen duenean

Ugariak dira Dana denboraleak Valentzian eragin duen hondamendiaz egin diren irakurketak. Beste faktore batzuen artean, gizakiak naturari ebatsitako eremuez luze mintzo dira hedabideak, ibai eta itsaso ertzak hormigoiarekin betetzeak duen arriskua dela-eta. Hormigoiarekin... [+]


2024-11-04 | Bertsozale.eus
Osatu dira Gipuzkoako Bertsolari Txapelketako finalaurrekoak
Azken final-laurdena jokatuta, erabakita geratu da hurrengo fasean nortzuk ariko diren.

Baigorri-Tafalla senidetze eguna
Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]


2024-11-04 | Behe Banda
Barra warroak |
Ipuin bat kiskaltzeaz

Korrika eta presaka ekarri dute megafonoa. Hau onartezina da. Hau ezin da onartu. Denok batera oihu egin dezagun, ezin dugu honela jarraitu. Zurean ere sartu direla? Bai arrazoi duzu, jo ditzagun txaloak zuretzat. Hurrengo astean hemen batuko gara denok eta aurre egingo diegu,... [+]


Eguneraketa berriak daude