Deabruaren kontra ezin da bekatu egin
Paul Pelosik, Nancy Pelosi Ordezkarien Gaberako presidentearen senarrak, eraso larria jasan zuen joan zen ostiralean, goizaldeko ordu txikietan, bere etxean lotan zegoela. Gizaseme bat etxean sartu zitzaion, mailu bat eskuan zuela; emazteagatik galdezka, kolpatu egin zuen –garezur-haustura dauka Pelosik–, beronek Poliziari deitzea lortu eta erasotzailea atxilotu zuten arte. Etxean ez zegoen Nancyri eraso larriagoa egitea omen zen gaizkinaren asmoa.
Horraino, labur, egitateak. Egundoko zalaparta sutu du jazoerak Estatu Batuetan, gertakariaren berezko kutsu politikoari gehitu behar zaiolako puri-purian dagoen hauteskunde kanpaina. Trumpismoaren mamu beltz nagusietakoa da Nancy Pelosi, eta politikagintza estatubatuarra blaitzen ari den indarkeria elitekoenganaino ere iristen ari dela ondorioztatu dute gehienek. Baina erantzukizunak esleitzerakoan, ez dago adostasunik. Eta ez du ematen galga emateko gogo handirik ere dagoenik, oraingoz, Biden presidenteak berak eite transzendentez hitz egin duen arren.
Izan ere, berehala hasi da zabaltzen, gutxi esateko, zitala deitu beharko genukeen sasi-azalpen bat: elkarren ezagunak zirela erasotzailea eta erasotua, eta liskarren bat eduki zutela, eta abar. Inolako datu sinesgarririk gabea, baina bozgorailu ahaltsuetatik jaulkia. Donald Trump, Elon Musk eta gisakoak ez direlako nornahi hedabideen kosmosean.
Baina Estatu Batuetako barne-politikagintzatik harago garamatza horrek. Obama presidente ohiak, etxera begira jarrita, “deabrutzeen arriskua” salatzen zuen jazoeraren harira. Bai, baina urrutira joan gabe, deabrutze horren beraren adibide bikainak, paradigmatikoak, baditugu AEBek aurkari edo endredo geopolitiko edo ideologikoen aurka gupidarik gabe orkestratu dituztenak. Instituzionalki, etenik eta eskrupulurik gabe. Esan liteke baliabide estrategikoa dela norbait/zerbait deabrutzea, eta nolabaiteko “katoia” ere badagoela horretarako: arazoak norbanako batengan fokalizatu, harekin zerikusia duen edozeren ikuskera negatiboa bakarrik adierazi, asmakeriak ereiteko erreparorik ez eduki...
Dinamika horren gakoa, hain zuzen, deabruan datzalako. Hura asmatu zutenek, oso tasun berezia –normalean, hitz lauz aitortzen ez dena, baina haren sinestunek zalantzan jartzen ez dutena– esleitu baitzioten “logikaz”: deabruaren kontrako jarduketan ezin da bekatu egin... txarkeriarik handienak eginda ere.
Oso erakargarria egiten du horrek deabruan sinestea, eta harekiko kidetasuna gogotik banatzea. Norbera benetako deabru bihurtzeko aukera paregabea da.
Agintariek ez dute baztertu bi gertaerak elkarren arteko loturarik izatea. New Orleansen, kamioneta baten gisari batek jendetzaren aurka egin du hamabost hildako eta 35 zauritu eraginda. Ordu batzuk geroago, Las Vegasen, Trump International Hotelaren parean auto bat lehertu da,... [+]
.jpg)
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
Tennessee (AEB), 1820. Nathan Green esklaboa jaio zen, Uncle Nearest edo Osaba Nearest ezizenez ezaguna. Ez dakigu zehazki zein egunetan jaio zen eta, oro har, hari buruzko oso datu gutxi dauzkagu 1863. urtea arte, orduan lortu baitzuen emantzipazioa. Dakiguna da 1850eko... [+]
20 urte zituela, Alberto Flores-Uranga Mutrikutik Idahora (AEB) joan zen artzain. Bakardadean, mendietan galduta, maiz koiote eta hartzak begira zituela."Berriro egingo nuke, zalantzarik gabe", dio, garai haiek gogoratuta.
Gero eta bideragarritasun handiagoa hartu du –eta hartuko du– Israelen planak, palestinar herria beraien lur martirizatuetatik kanporatzeko. Iraganean Far West amerikarreko etnia indiarrekin gertatu zen bezalaxe da. Iranen aurkako gerra inoiz baino gertuago dago.
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]
Craig Thompson kultuzko eleberri grafikoen egile estatubatuarra Europan izan da bere azken lana aurkezten, Raíces de ginseng (Astiberri, 2024). Bilbon bi aurkezpen egin ditu eta artista atsegina, hurbila eta azkarra dela erakutsi du –euskaraz “mila... [+]
AEBetako agintaldi berriak ekonomiaren esparruan ekarriko duena zehaztea ez da lan erraza. Estrategia ekonomiko berriaren ardatza liberalismoaren eta kanpo sektorerako protekzionismoaren arteko uztarketa bitxia izango da. AEBetan aldian-aldian halakorik gertatu den arren,... [+]
Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]
Argazkia bai, ala argazkia ez? Oraintxe bertan, ez dago argi Rio de Janeiron hasi berri-berria den G20aren goi bileran argazkia izango ote dugun ala ez. Bertaratu diren agintari gorenen “familia-argazkia”, alegia. Horrelakoetan arauzkoa bihurtu dena: turista... [+]
Urtarrilaren 20an utziko du AEBko presidente kargua Joe Bidenek, lekukoa Donald Trumpi emanda –zeinak AEBen norabide aldaketa marka dezakeen Ukrainako gerran–. Agintaldia amaitu aurretik, baina, irakurri dugu Ukrainari baimena eman diola Errusiako Kursk eskualdean... [+]
Munduko pertsonarik aberatsena da Musk, Forbes-en azken sailkapenaren arabera. Vivek Ramaswamy politikari eta enpresa-buru kontserbadorea izanen du bere ondoan, kargua betetzeko. "Erreforma estrukturala" bideratzekoa dute, gobernuarentzat "inoiz ikusi gabeko... [+]
Argi eta garbi irabazi dio Donald Trump presidente errepublikano ohiak Etxe Zurirako lehia Kamala Harris egungo presidenteorde demokratari. 312/226-eko aldea izango du urtarrileko bozketan Hautesle Kolegioan. 2016an Hillary Clinton galtzaile izan zen, baina herritarren boz... [+]