Hainbestekoa, ezen batzuentzat, zapalkuntza faktore ugarik baldintzaturik bizitzeagatik, planteatu ezina dela. Horren adierazgarri ditugu, urrutira joan beharrik barik, goizeko une honetan Bilboko Bizkaiko Zubian omentzen ari diren emakumeak*, gehienak zaintzara eta etxeko lanetara dedikatzeagatik grebara joan ezingo direnak. Ahal dugunok, baina, geure onena emango dugulako uste sendoaz iraulki dut kafea. Txupa beltza jantzita, martxan jarri naiz.

Eguzkia ere aldeko, burua tente egin dut metro sarrerarako tartea. Bidean, lehenengo bat, gero beste bat, eta aurrerago beltzez jantzitako eta kolore moredun besokoak zein osagarriak zeramatzaten beste hainbat emakumerekin* gurutzatu naiz. Pentsatu baino gehiago garela ohartu berri denaren sorpresa aurpegieraz, iheskor bada ere, elkarrekin konplizitate begiradak gurutzatu ditugula iruditu zait. Zirrarak hartu nau osorik, eta Zazpi Kaleak geltokian jaistearekin batera ikusi dudanak emozio guzti horren eztanda eragin du nire barnean. Greba eguneko egitaraua zabaltzen duen kalejira feministari ekiteko elkargune den Unamuno plazara doan irteera beltzez eta morez jantzitako emakumez* gainezka ikustean oilo-ipurdia jarri zait. Liluraturik, ia korrika atera naiz kanpora.

Gainezka, gelditu gabe heltzen zebilen jende andanarentzako beharrezko espaziorik barik aurkitu dut plaza. Berbaroa eta txilibitu hotsak giro-musikatzat. 11:00etan, puntual, kalejirari hasiera ematearekin batera, berbaroa aldarrikapen garrasi bilakatu eta txilibitu hotsei txalo zaparrada batu zaie. “Gora borroka feminista!” oihu artean ekin dio martxak Alde Zaharretik, Moyuatik pasa eta Udaletxe parerainoko ibilaldian egindako geldialdi guztietan indar erakustaldi ikaragarriak eginaz. Bertaratutako emakume* andana eta honen baitan antzeman zitekeen aniztasuna azpimarratu dituzte, emozioz gainezka, behin baino gehiagotan mikrofonotik. Zin dagit, neuk ere, azpimarratzeko modukoa zela. Askotariko eta bazter guztietako emakumeak* mundua gelditu eta indarrean den ordena kapitalista, arrazista eta heteropatriarkala iraultzeko helburuarekin kaleak hartzen ikustea azpimarragarria ez ezik, historikoa ere badela esatera ausartuko bainaiz neu ere.

Goizeko kafe kankarroak emandako erregaia agortzear heldu naiz Bilbotik Ondarroara, gaurko greba egunaren bigarren zatia bertan igaro asmoz. Alamedan 19:00etan deitutako elkarretaratzearekin bat egin eta Biren bikote akustikoaren doinu lasaiekin eguna faltan jotzen nuen baretasunetik errepasatzeari ekin diot. 177 herrialdetako emakumeek*, tokian tokiko antolaketaren bitartez eta helburu komun batekin mundua gelditzeko saiakera arrakastatsua egin dute. Badirudi gaurkoa, dudarik barik, borroka feministaren mugarritzat jo dezakegula. Mugarria irudikatu eta guzti egin dut nire abstrakzio momentu horretan, eta bertan eroso atseden hartzear nintzela “txo, hau ez da hemen amaitu” esatera zetozen Andrabanda Feministaren lehen danbor hotsek salto batez berriro zutik jarri naute. Ez da derrigorrean altxatu eta ezinbestean martxan segitzera behartzen zaituen bultzakada horietakoa izan ordea, gehiago zeukan indarrez beteta eta oinak lurrean lehen baino oinatz ziurragoz pausatzera animatzen zaituen indarretik. Ahalduntzetik. Boteretzetik. Danbor doinuek eragindako dardarizoa barnean eta pauso sendoz egin dut etxerako bidea.

Atseden hartu eta mobilizazioetako irudiak ikusten jarri naizenean ezin izan ditut malkoak eutsi emozioaren emozioz, sentipen pertsonala zela uste nuenaren isla kolektiboa antzematean baitut han eta hemengo argazki eta bideoetan: dardarizo konkretu baten bulkadez oinak lurrean segurtasunez pausatzen zituzten milaka emakume tinko, emakumeen* kontra indarkeria eta desberdintasun molde ugari eragiten dituen munduaren aurrean planto eginez eta alternatiba feminista aldarrikatuz. Orduan ulertu dut dena: martxoaren 8 honetan eman den lurrikara feministaren adierazlea argia, horixe da zeharkatzen nauen dardarizoa.