COVID-19aren biktimei omenaldia?
Hilaren25ean, komunikabideen bidez izan genuen COVID-19aren biktima batzuei egindako "omenaldi" baten berri.
Lehendakariaren, Arabako Gizarte Politikako diputatuaren eta Gizarte Politiketako sailburuaren hitzak urrun egon ziren biktima horien senide eta gertuko askok entzun nahiko genukeenetik.
Asko gara, biktimak ere bai, ez gintuztenak gonbidatu ekitaldi horretara. Erakundeek ere ez digute ahotsik eman, baina horrek ez digu eragotzi bizi izan ditugun eta bizi ditugun ankerkerien berri ematea.
Propaganda agendaren eta erakundeen "lan onaren" kanpainaren baitako ekitaldia izan zen. Zauriaren gainean piko egin dute. Médicos sin fronteras erakundearen titularra gure egiten dugu: "Gutxi, berandu eta gaizki".
Egoitzetan mila pertsona baino gehiago hil dira COVID-19a hartu ondoren. Askok ez zuten behar bezalako arretarik jaso, eta imajinatu ezinezko bakardadean hil ziren. Zer esanik ez gure adinekoek beren etxeetan eta eguneko zentroetan bizi izan dituzten egoerei buruz.
"Lehendakariak esan zuen inork ez zuela 'argibide-libururik'. Argibide-liburuak objektuei, altzariei, etxetresna elektrikoei... buruzkoak dira, inoiz ez pertsonei buruzkoak"
Egoitzetako txertaketak heriotza kopuru kezkagarria eten zuen, baina ez egoiliarrak bizitzen ari diren egoera kezkagarria.
Ez dugu onartuko hezegunean loreak jaurtitzeko ekintza hunkigarria bizitako egoera basatiaren bukaera izan dadin.
Adinekoek biktima izaten jarraitzen dute, ez COVID-19aren biktima, baizik eta asistentziaren eta erakundeen kudeaketa txarraren biktima.
Lehendakariak esan zuen inork ez zuela “argibide-libururik". Argibide-liburuak objektuei, altzariei, etxetresna elektrikoei... buruzkoak dira, inoiz ez pertsonei buruzkoak, eta horregatik ez ditu Lehendakari batek erabili behar, edo hori uste genuen behintzat.
"Akatsak" egin izana ere"onartu" zuen, baina ez zuen esan zein akats. Ehun bat erabiltzaileri maskarak Donostiako egoitzak ere "akatsa" izan zela esan zuen (Diario vasco 23.4.21).
Txertaketaren ondoren,egoitza pribatu, publiko eta itunduetako egoera konpondutzat eman dute. Guk, ordea, ez. Horregatik, pandemiaren aurretik ematen ziren eta oraindik ere ematen diren akatsak azpimarratu nahi ditugu.
Egoitzetako langileak ez dira nahikoa, haien lan-baldintzak eskasak dira, eta horrek kalitatezko arreta ematea eragozten die. Ratioak, erabiltzaileak artatzeko zenbat langile behar diren dioten zenbaki horiek, faltsututa daude, eta ez dituzte kategorien arabera kalkulatzen, kontratatutako langile guztien arabera baizik. Etengabeko prestakuntzarik ez dago. Ikuskaritzek ez dute inoiz "irregulartasunik" aurkitzen. Horietako gehienetan, lehen mailako arretako zentroek ez dute haien osasunaren jarraipenik egiten. Haien narriadura fisikoa eta kognitiboa hobetzeko jarduerak, askotan, ez dira existitzen, ezta enuntziatuta ere.
Gaur egun ere biktimak daude. Irteerak eteten zaizkie, bisitak mugatzen zaizkie, harremanak izateko hurbileko pertsonen kopurua mugatzen zaie, haien gertukoek non bizi diren jakitea eragozten zaie, karpa batean bisitak egitera behartzen dituzte, baldintza guztiak betetzen ez dituzten espazioetan. Pertsona gisa dituzten eskubideak urratzen ari zaizkie. Horregatik guztiagatik, eta askoz gehiagorengatik, biktimak daude oraindik, eta asko dira lehendakari jauna.
Eta zeresanik ez beste biktima horietaz. Beti bezala lehendakariak ikusezintasunera eta ahanzturara kondenatzen dituenak. Milaka emakume etorkin, oinarrizko eskubiderik gabe lanean.
Larunbatekoa bezalako eszenaratzeek esanahia izango lukete lehendakari jaunak aipatu zituen "akatsen" konponbideekin batera emango balira, baina ez ditu aipatzen. Gehiegi direlako?
Artikulua sinatzen dute:
Txaro Marquínez Idiáquez,
Iraide Urriz Goikoetxea,
Marixa Díaz de Arkaia Landa,
Xanti Ugarte Solaberrieta,
Guillermo Perea López de Letona,
Xabier Pierrugues Barberan,
Xabier Monreal Pinillo
(Babestu Araba, Babestu Bizkaia, Gipuzkoako Senideak eta Irauli Zaintzako partaideak)
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Herritarren segurtasunik ezaren kezka gero eta handiagoa da gure auzo eta hirietako elkarrizketetan, batez ere kalean bizirik dirauten Magrebeko gazteek eragindako lapurreten eta gatazken inguruan. Badirudi egoera horiek areagotu egin direla azken hilabeteetan, eta alarma eta... [+]
“18 urte pasatu dira indusketan 400 bat grafito agertu zirenetik, 16 urte froga zientifikorik gabe Lurmen indusketa eremutik kaleratu zutenetik eta 4 urte gaia argitu barik epaiketa egin zenetik eta berdintsu jarraitzen dugula esan genezake: gaia argitu nahi genuenok... [+]
Bizi garen mundu frenetiko zein zorabiagarri honetan, pixkanaka gertatzen diren gizarte-aldaketak batzuetan antzemanezinak, garrantzirik gabekoak edo hutsalak direla iruditzen zaigu. Hala ere, ez da horrela, eta jakitun izan behar dugu tentuz jokatzeko. Horren adibide, azken... [+]
Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]
Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]
Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!
Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]
Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]
Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]
La linterna de diógenes podkastean Miguel Benasayag-egeri egindako elkarrizketan pentsatzen jarraitzeko ideia anitz aurkitu ditut. Tartean, gizakiok teknologiarekin ditugun harremanen inguruan egiten dituen hausnarketak.
Elkarrizketan, alderatzen da gizakion historian... [+]
Ikasle beraren datu berberak hirugarren aldiz jasotzen nituela, esaldi hain erabili horiek baino ez zitzaizkidan etortzen gogora, adimena ere ezerezak apalduta: “Ez gara ezer”, “bizitzak ez dauka zentzurik”, “jainkoak, esaten duten bezain txintxoa... [+]
Erantzukizuna Israelgo Estatu Sionistarena da, bera baita, biztanleriaren zati handi baten, soldadu, kolono eta abarren laguntzarekin, garbiketa etnikoa eta genozidioa egiten ari dena inguruko herrialde eta herrien aurka.
Mendebaldeko estatuek ere laguntzen diete, armak... [+]
Hori esan zidan ikasle ohiak, asko kostata jarri zuen salaketa hilabeteak pasata ez aurrera ez atzera zegoela epaitegian eta, psikologoak aholkatuta, bortxaketa salaketa kendu egin zuela. Eta ni isilik, ezin asmatu zer esan oraindik ere antsietate zantzuak zituen gazteari... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Urtebete igaro da, diotenez. Ez dut sekula ulertu mendebaldarrok daukagun ohitura harroputz hau: nahiz eta gatazkak ia mende bateko iraunaldia izan, datak nahierara moldatzen ditugu, garrantzia nolanahi oparituz. Azkeneko sasoia ezberdina izan al da beren lurraldean preso... [+]