Covid-19a eta salbuespen egoera politikoa
Azkenaldian koronabirusaren inguruan asko hitz egin bada ere, diskurtso politiko nagusienetatik kanpo geratu diren zenbait puntu garrantzitsuren inguruan arituko naiz hurrengo lerroetan. Hasieratik, birusari buruzko informazioa ezkutatu zaigula nabarmendu beharra dago, eta gatazka naturaren eta gizakiaren artean kokatu dute, elementu politiko guztiak ezkutatuz eta guztioi erantzukizun berbera esleituz. Alabaina, birusak gizarte eredu zehatz batean lur hartzen du, eta krisiaren kudeaketa eredua ezin dugu salbuetsi gizartea antolatzeko modu orokorretik. Izan ere, irabazi ekonomikoak eta gizartearen antolaketa hierarkikoa oinarri dituen sistema batean pertsona guztien ongizatea eta osasuna ez dira inoiz lehentasuna izango. Gainera, krisialdi honen ostean ondorio ekonomiko larriak iragar ditzakegu, eta bai gaixotasunak eta baita krisialdiaren ondorio ekonomikoek ere desberdin eragingo diote dirudunei eta langile klaseari.
Gobernutik eta botere-guneetatik alarma egoera erabaki neutrala dela sinestarazi digute, osasun larrialdiaren eraginez hartu ahalko liratekeen erabaki bakarrak konfinamendua eta oinarrizko askatasun politikoen ezabapena bailiran. Lantegiak orain arte martxan jarraitu izanak gaixotasunaren hedapena handitzea eragin du; eta krisialdi ekonomikoa saihestea bilatzen duten arren, galera ekonomiko handiak aurreikusten dira hurrengo hilabetean. Gainera, lantegi asko ixtearen arrazoiak langileriaren antolakuntzak egindako presioa, ekoizpen prozesuen kateak apurtuta egotea eta gobernuak bere gain hartu ezin duen hildakoen kopuruaren etengabeko gorakada dira; eta ez osasun-irizpideak interes ekonomikoen aurretik lehenetsi dituztela. Agintariek salbuespen egoera ezarri dute egunotan, poliziek eta militarrek kaleak hartu dituzte eta zuzeneko diktadura inposatu da lurralde osoan. “Alarma egoera” bezala izendatu duten “ezkutuko” salbuespen egoeraren alde lerrokatu dira alderdi instituzional guztiak, kontrakotasunik gabe.
"Birusak manipulatzen dituen sistema da aurrean duguna, jaki transgenikoak ekoizten dituena eta planetaren beraren biziraupena arriskuan jartzen duena"
Egoera horrek, osasun sistema eta medikuntza ereduaren inguruko eztabaida ireki du berriro. Izan ere, birusak manipulatzen dituen sistema da aurrean duguna, jaki transgenikoak ekoizten dituena eta planetaren beraren biziraupena arriskuan jartzen duena. Oraingo honetan osasun sistemak huts egin du krisialdiari aurre egiterako orduan, eta egunotan osasun sistema pribatua kudeaketa publikoaren eskuetan geratu den arren, ez da nahikoa izan krisialdiari aurre egiteko. Gure ikuspuntutik, zerbitzua publikoa izateak eta mundu guztiarentzat osasun sistema kalitatezko eta unibertsala izateak ez dute zertan gauza bera izan. Aitzitik, eztabaidaren muina zerbitzu publikoen eta aberastasunaren kontrola noren eskuetan eta zein interesen baitan kokatzen den litzateke. Ea osasuna burgesiaren kontrolpean dagoen, edo ea langileriak duen osasunaren kontrol politikoa.
Munduko Merkataritza Erakundearen aurreikuspenen arabera 2008. urtekoa baino larriagoa izan daitekeen krisi ekonomiko baten aurrean egon gintezke. Krisi horri aurre egin nahi badiogu, bere sorreraren arrazoia identifikatu behar da, eta hori ez da Covid-19ra mugatzen. Krisialdiak sistema kapitalistaren oinarrian daude, errezesio ekonomikoak hainbat bider errepikatu baitira kapitalismoaren historian. Dena dela, krisialdiaren galtzaile nagusiak behargin sektoreko kideak gara, izan lanpostua galtzeko arriskua dugulako, izan aurrezkiak gal ditzakegulako edota izan murrizketa publikoek langileon bizi kalitatean zuzeneko eraginak dituelako. Eustat-en datuen arabera, 2008.urtean EAEn pobrezia erreala pairatzen zuten 90.678 biztanle zeuden eta 2018an 132.432era igo zen. Covid-19aren krisiak iraun bitartean sektore babesgabeen egoera arintzeko onartuko diren gobernu neurriek kolpea leuntzeko eta langileriaren haserrea denboran luzatzeko helburua dute. Izan ere, estatuak ez dauka gaitasun ekonomiko nahikorik krisia hasi aurreko egoerara bueltatzeko, eta leherraldi ekonomikoa denbora kontua dela uste dugu.
Gure ikuspuntutik, krisialdi egoera politizatzea behar- beharrezkoa da eta horri erantzutera dator Gazte Koordinadora Sozialistaren salaketa kanpaina politikoa. Horrekin lotuta, herritarrok informatuta egoteko dugun eskubidea berresten dugu, desinformazio, notizia sentsazionalisten eta izu orokorraren aurrean egia antolatzeko apustua gure eginez. Osasun arloari dagokionez, interes ekonomikoak alboratu eta kalitatekoa, unibertsala eta doakoa izango den osasun sistema baten alde borrokatzeko unea dela uste dugu.
Eneko Carrión Larreategui
Gazte Koordinadora Sozialistako kidea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Bagira prozesuaren emaitza, Herri bidea bide-orria izan zen. Bide-orri honetan, abertzaleen helburua herriari boterea itzultzea dela aipatzen da, eta boterea itzultzeko, herriari burujabetza maila maximoa emanen dioten instituzioak herriari eskaintzea adierazten da. Zehazten da... [+]
Hizpidea jarri zuen Pello Salaburuk sare sozialetan, aipatuta hemendik hamabost urtera etorkinen pisua Bizkaian biderkatu egingo zela, biztanle guztien %22 izateraino, eta hori badela “zinez euskararen mehatxua”. Jakina, horrela botata, beste zehaztasunik gabe, azkar... [+]
Laugarrenez altxatu da eguzkia Baionako besten eremu setiatuan eta uste dut, septentrioko Euskal Herri honetan, hatsa hobekiago hartzen dugula, batez ere gure hiru diputatuak Fronte Herritar Berrikoak direlako eta olde beltz-kakia hirugarren postura zokoratu dugulako. Bi gauza,... [+]
Joseba Diez Antxustegi EAJk Eusko Legebiltzarrean duen bozeramaile berriaren iritziz, Imanol Pradales lehendakariak "esperientzia handiko emakumez eta gizonez osatutako gobernua osatu du, sektore profesionaletan errespetatuak eta Euskadirekin konpromisoa hartu... [+]
Pedrosa andere agurgarria:
Zorionak, Hezkuntza sailburu izendatu zaituztelako. Ez da ardura berria zure gainean izango duzuna aurrerantzean. Ederto ezagutu behar duzu Hezkuntza Saila, lau urte sailburuorde eman ostean. Ikasturtea bukatuta, kontu batzuk gogoratu nahi nizkizuke... [+]
Joe Bidenen narriadura kognitiboaren eztabaidak bi urte inguru ditu. Batzuetan portaera bitxia zuen, beste batzuetan ez zitzaion ondo ulertzen edo egiak ez ziren gauzak esaten zituen, semea Iraken hil zitzaiola, adibidez. Halere, establishment liberalak bere egoera kognitiboari... [+]
Ilarei buruzko artikulu bat irakurri nuen duela bizpahiru egun, Guillem Martinezena, eta ez dakit ondo ulertu nuen. Kontatzen zuen etxe azpian ezer berezirik ez zuen izozki denda bat daukala, eta azken aldian ireki orduko izaten duela jendea, bata bestearen atzean ordenatuta,... [+]
Ez dut oso argi gure bizitzak gidatzeko, banaka, botere nahikoa dugun, baina saiatzen jarraitu behar dugula bai. Taldean gauza asko egin badaitezke ere, egunero gure buruarekin borroka bakartia dugu aurrera egiteko. Gizaki gehienok, bizitzea den norabide bakarreko ur... [+]