Companys Kataluniako presidentea oroituko dute Irungo Avenida zubian
Larunbatean ekitaldia egingo du Kepa Ordoki Memoria Historikoa Bidasoan elkarteak, naziek duela 80 urte politikari errepublikarra frankisten esku utzi zuten toki berean. 1940ko urriaren 15ean fusilatu zuten Companys Montjuic-en.
1940ko abuztuaren 29an Lluís Companys Kataluniako presidentea autoz eraman zuten ofizial naziek Hendaiako mugaraino, erregimen frankistak hura estraditatzeko eskatu eta gero. Errepublika garaiko Generalitateko presidente ezaguna Pedro Urraca agenteak atxilotu zuen egun batzuk lehenago, eta bi hilabete geroago hil zuten Bartzelonan, Montjuiceko gazteluan, egun bat baino iraun ez zuen gerra kontseiluaren ondoren.
Kepa Ordoki Memoria Historikoa Bidasoan elkarteak entrega hori gogoratuko du datorren larunbatean Hendaia eta Irun artean dagoen Avenida zubian. Eguerdiko 12:00etan lore eskaintza egingo dio Companysi, bere argazkia paratuko duten tokian.
Elkarte honek aste osoan zehar hainbat eduki eta bideo zintzilikatu ditu bere webgunean Lluis Companysen inguruan. Besteak beste, Antoni Strubelli egindako elkarrizketa dago ikusgai, LLuís Companys Batzordeko koordinatzailea izandakoa: “Badago legenda beltz bat bere inguruan, frankismoko eskuinak eta Elizak zabaldua… baina injustua da esatea ospe txarraz libratu zela hil zuten moduagatik, berak ahal zuena egin zuen Katalunian hildakorik ez izateko”, dio historialariak.
Horrez gain, Gemma Aguilerari egindako elkarrizketa ere jarriko dute ikusgai. Aguilerak Pedro Urracaren bizitza ikertu du eta Agente 447, el hombre que detuvo a Lluís Companys liburuan jaso zituen emaitzak. Urracak azpilan handia egin zuen Frantzian erbesteratutako errepublikar esanguratsuak atzemateko; errepresio hori aurrera eramateko kolaboratzaile sare oso bat zuen sortuta.
1940ko abuztuan atxilotu zuten Companys Bretainiako Ar Baol-en Gestapoko agenteek. 1939ko otsailean gerra amaitzear zela, Kataluniako presidenteak Jose Antonio Agirrerekin batera igaro zuen Pirinioetako muga, baina urtebet geroago naziek Frantzia okupatu zutenean, bertan geratzea erabaki zuen. Abuztuaren 25ean Ramon Serrano Suñer Francoren atzerri aferetako ministroak estraditatzeko eskaera egin zuen.
Halaxe entregatu zuten presidente katalana Bidasoa gurutzatzen duen Avenida zubian. 1915ean eraikia, zubi hori gertaera historiko askoren lekuko izan da; besteak beste, 1936ko irailean milaka irundar igaro ziren bertatik frankistengandik ihesi. 1992an trafikoari itxia, azken urteetan hainbat obra egin dituzte bertan, 2017tik guztiz itxita egon da, baina birgaitze lanen ondoren, egunotan berriz zabalduko dute.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Otxandioko bonbardaketaren erantzule nagusietako bat da Angel Salas Larrazabal urduñarra. Hortaz, herritarren aurka Euskal Herrian eginiko lehen bonbardaketan parte hartu zuen.
1936an fusilatu zuten frankistek, une horietan Arabako diputatua zela, eta herriko beste 42 fusilatuen hilobian bertan sartu zituzten Manuelen gorpuzkinak.
Antonia Manot hil da 95 urte bete berritan, bere seme Diego Paredesek sare sozialetan jakinarazi duenez.
Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]
Aurten ere, uztailaren 8an, astelehenean gogoratuko dute German Rodrigez haren omenezko oroitarriaren alboan. 13:00etan izanen da: aurreskua lehenbizi, Mikel Lasarteren bertsoak gero eta La Furia eta Fermin Balentziaren emanaldiak bukatzeko. Iluntzean, Peñak, isilik eta... [+]
Naiz.eus-ek aurreratutakoaren arabera, 2004ko martxoan Espainiako polizia batek eta bere semeak erail zuten Angel Berrueta eta bere alargun zein seme alabek, Nafarroako Gobernuaren aitortza ofiziala jasoko dute, indar polizialen indarkeriaren biktima moduan.
1939 eta 1941 bitartean Igari eta Bidankoze arteko errepidea eraikitzera behartu zituzten frankismoaren 2.400 esklaboak omendu zituzten larunbatean, Igariko gainean. Errepresaliatu antifaxista haien memoriak gure bidea izan behar duela aldarrikatu zuten omenaldia antolatu zuen... [+]
Nafarroako Torturatuen Sareak jakinarazi du hemeretzi biktima berri onartu dituela Nafarroako Gobernuko Aitortza eta Erreparaziorako Batzordeak, horietariko bost 2005-2011 urte artean torturatu zituzten Mikeldi Diez, Iker Aristu, Oihan Ataun, Garbiñe Urra eta Mikel... [+]
Alesbesekoa jaiotzez, Saratxon bizi zen Unión Republicana alderdiko kidea, bere emaztea hango maistra baitzen. 1936ko irailean erail zuten frankistek eta ostiralean lortu zuten bere gorpuzkinak identifikatzea.
Hari buruzko aipamenik apenas iritsi zaigu historia liburuetan, baina Jesús Carrera Olascoaga (Hondarribia 1911 – Alcala de Henares 1945) Espainiako Alderdi Komunistaren idazkari nagusi izatera iritsi zen. Frankistek atxilotu, torturatu eta fusilatua, bere... [+]