Chivite andreari eta gobernuko kideei
Dagoeneko kargu politikoak izendatuta, Nafarroako Gobernuak ekin dio legealdi berriari. Euskararen ardatza dela eta, gobernurako hitzarmen programatikoa leituta, guztiz eskasa eta hutsala da. Aurreko legealdiaren amaieran, alderdi abertzaleek eta Zurekin Nafarroak ausardia falta aurpegiratzen zioten Chiviteri. Ez gaude ados. Izan ere, Chivitek eta PSNk ausart jokatu zuten euskaldunon eskubideen aurka. Hala ere, legegintzaldi berriari begira, batzuek ulertu nahi izan genuen alderdi abertzaleek eta Zurekin Nafarroak euskaldunon eskubideen alde ere ezarri nahi zutela oinarriren bat, baina ez. Hitzarmenean ahuleriaz eta utzikeriaz jokatu dute. PSNk marra gorriak PPk eta UPNk bezain argi ditu eta horiek nagusitu dira, ondorioz, hitzarmena batere zehaztasunik eta baliorik gabeko hitz multzoa besterik ez da.
Euskara Nafarroako jatorrizko hizkuntza da, nafar guztion ondarea eta Nafarroa osoan erroak dituena. Milaka nafar gara euskararen alde eta euskaraz bizitzeko erabakia hartua dugunak, nafarrak eta euskaldunak garelako.
Batzuek uko egiten diote euskarari. Tamalgarria! Euskararen Legea onartu zela 40 urte eginen badira ere, uko egiten diote ikasteari. Horrela, zerbitzu publikoetan euskara baloratzen bada, euskaldunak “pribilegiatuak” omen. Euskaldunoi ukatu egiten digute administrazioarekin euskaraz egiteko dugun eskubidea. Haientzat gaztelania hegemonikoa da. Hizkuntza hierarkia ezartzen dute eta euskaldunon eskubideak bortizki zapaltzen dituzte. PSN horien artean dago, eta PP eta UPN baliatzen ditu diskriminazio hori iraunarazteko. Guztiz ideario politizatua eta uniformizatzailea du, PP-VOXetik gertuago, Valentziako edo Balearretako PSOEtik baino. Euskarari uko eginda, ezikusiarena egiten digu euskaldunoi. Agintean den lekuetan trabak jarri eta euskaldunon eskubideak murriztu eta zapaldu egiten ditu hutsik egin gabe. Hori horrela, inbestidura hitzaldian Chivitek erabilitako hitzak “pluraltasuna, berdintasuna eta bizikidetza” euskaldun askorentzat gezurretakoak eta demagogikoak dira, txiste sarkastiko samarra.
Nafarroako hirugarren legealdian, ustez euskaltzaleak gobernu arduretan edota babesa ematen ari direla, ez dugu urrats bat bera ere aurrera egin euskaldunon eskubideak betearazteko eta bermatzeko, alderantziz baizik
Euskaldunon aurkako gurutzada gogorra izan zen frankismoan. Gero, loralditxo baten ondoren, UPN-PSN gobernuen neurri murriztaileak eta zorrotzak jasan genituen. Orain, hirugarren legealdian ustez euskaltzaleak gobernu arduretan edota babesa ematen ari direla, ez dugu urrats bat bera ere aurrera egin euskaldunon eskubideak betearazteko eta bermatzeko, alderantziz baizik. Benetan, ulergaitza! Nonbait, alderdi abertzale eta Zurekin Nafarroarentzat euskara folklore mailan gelditzen da, botoak eskuratzeko marketinean. Baina milaka nafarrentzat euskara gure nortasunaren ezaugarri ezinbestekoa da.
Hori horrela, nafar euskaldunok pairatzen dugun hizkuntza zapalketa demokratikoki onargarria ez delako, gobernu eratu berriaren lehen ehun egunetan argibideak ikusi beharko lirateke egoera tamalgarri eta diskriminatzaile hau gainditzeko bidean. Alderdi abertzaleek eta Zurekin Nafarroak euskaldunokiko begirunez eta zuzentasunez jokatu nahi badute, honako premiazko neurri hauek exijitu behar dituzte:
- Euskararen Lege berria, ofizialtasuna Nafarroa osoan zehazten duena.
- Euskara planak, Nafarroako Gobernuaren departamentuetan euskaldunok oinarrizko arreta euskaraz bermatua izan dezagun. Horretarako, zirkuitu elebidunak finkatuko dira eta euskarazko profilak plantilla organikoan ugaritu eta zehaztu behar dira.
- Euskara eskakizun izanen ez den lanpostuetan, jatorrizko hizkuntza atzerriko hizkuntzak baino gehiago baloratu behar da, beti.
- Funtzio publikoan euskalduntze planak sustatzea eta finkatzea.
- Euskaldunon eskubideak juridikoki blindatu behar dira ohikoak bihurtu diren epai murriztaile eta diskriminatzaileak ekiditeko.
- Nafarroa osoan, euskara, nafar guztion ondarea, sustatzeko plana.
Horiek oinarrizko neurriak dira, Nafarroako Gobernua nafar euskaldunon eskubideak errespetatzen hasiko bada. Horiei PSNk ezetza emanez gero, alderdi abertzaleei eta Zurekin Nafarroari jokabide duina eta koherentea galdatzen diegu.
Erkuden Barandiaran Goñi eta Aingeru Mikeo Azpirotz, Sakanako Altxa Burua euskaltzaleen sareko kideak
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]
Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.
Gobernuak aurkeztu... [+]
Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]
Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]
Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]
Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.
Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]
Azaroaren 19a komunaren munduko eguna da. Gaur oraindik ere, XXI. mendean, langile askok, hemen, Euskal Herrian bertan, ez daukate haien lanaldietan komuna erabiltzeko eskubidea. Horren adibide dira garraioko langile asko.
Komunak osasun publikoaren giltzarria dira, eta... [+]
Etxebizitzaren auzia aspalditik datorren egiturazko arazoa da. Giza eskubidea izan behar lukeena, gehienez ere eskubide subjektiboa baino ez da. Iruzurra dela diot instituzio eta alderdi politiko guztiek hitz politak esan arren, ez diotelako muinari heltzen. Egun, enpresa... [+]
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?
Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]
Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]
Aste batzuk daramatzagu hedabide eta sare sozial guztietan Iñigo Errejoni indarkeria matxista batzuengatik egindako akusazioei buruzko iritziak entzuten. Horrekin batera, eztabaida asko sortzen ari dira: nola salatu behar dugun emakumeok, nolakoak izan behar duten gure... [+]
Badira hauteskundeek erabaki politikoei legezko izaera emateko baino ez dutela balio diotenak. Eta ez dira gutxi horrela pentsatzen dutenak. Bale, baina horrekin gauza asko esaten dira, besteak beste, benetako agintea, boterea, joko horretatik kanpo dagoela.
Baina –nire... [+]
Azken hamarkadotan euskalgintzan jardun izan dut, dela helduen euskalduntzean AEKn, dela hizkuntza-eskubideen defentsan Behatokian, dela euskararen normalizazioaren alde Euskalgintzaren Kontseiluan. Den-denetan egokitu zait euskalgintza edota herrigintza auzitan jartzen zutenen... [+]
Dakigunez, Hego Euskal Herriko Independentismo Instituzionalak ibilbide-orri jakin bati ekin dio. Espainiako Estatuarekin itun berri bat sinatzea. Bide horrek zenbait aldagai ala premisa nagusi erabiltzen ditu. Hala nola: PSOE ezkerreko alderdia da; Espainiako Estatua... [+]
Batzuetan, mehatxua behar izaten dugu arriskuan dagoenaren garrantziaz jabetzeko. Eta mehatxu horren tamainaren araberakoa izaten da balizko erasoari erantzuteko barruan sentitzen dugun indarra. Konturatu orduko, zeure burua ikusten duzu lanean, buru-belarri, galtzeko arriskuan... [+]