Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena
Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.
Sinadura kopuru hori lortuz gero, 2028ko AEBko hauteskundeekin bat independentziarako erreferenduma egingo litzateke, honako galderarekin: “Kaliforniak AEB utzi beharko lituzke eta estatu libre eta independente bihurtu?”.
Independentziak irabazteko beharko luke gutxienez boto emaileen %50aren parte hartzea, eta horietatik %55 aldekoa izan beharko litzateke. Horrek ez luke ekarriko berehalako independentzia aldarrikapena, baina “AEBkiko konfiantza eza” eta “Kaliforniak independentziarako duen nahia” aldarrikatuko lirateke. Era berean, AEBko bandera guztiak kenduko lirateke Kaliforniako Gobernuaren egoitza guztietatik.
Ekimenaren arabera, sinadurak lortuz gero, 2027an 20 herritarrez osatutako batzorde bat hautatuko litzateke ausaz, eta horrek txostena osatu beharko luke Kaliforniak independente izateko duen ahalmenaz.
Eta herritarrek independentziaren alde egingo balute? Ez dago garbi zer gertatuko litzatekeen kasu horretan, AEBko Konstituzioak ez baitu aurreikusten horrelakorik. Hainbat adituren arabera, estatuak ezin dira AEBtik atera, baldin eta beste estatuen oniritzia ez badute.
Edozein kasutan, erreferendum eskaera bidera baliteke ere, denak adierazten du Calexit ekimena ez dela amaieraraino iritsiko. Yes California ekimena da oraingo ekimenaren sustatzailea, eta dagoeneko egin zuen beste saio bat Donald Trump 2016an AEBko lehendakaritzara iritsi zenean. Orduan Louis J. Marinelli Yes Californiako liderrak bideratu zuen kanpaina, baina prozesuak ez zuen aurrera egin.
Ez da horietako kasu bakarra AEBn, 2016an eta 2024an Texas estatuan ere izan dira gisa bereko mugimentuak Texit leloarekin.
AEBko eta munduko hiri handienetakoa den Los Angeles sute ikaragarriek harrapatu dute eta jadanik 150.000 lagun lekuz aldatu behar izan dituzte agintariek. Alkateak larrialdi egoera ezarri du, garrek ehundaka etxe kiskali dituzte hainbat auzotan, eta haizete gogorrek ez dute... [+]
AEBetako Ingurumen Babeserako Agentziak Chevron birfindegiari baimena eman dio plastikoak errez erregaia sortzeko, estrategia ekologistaren eta petrolioarekiko dependentzia txikitzearen izenean. Airea arnasten dutenen artean, ordea, lautik batek minbizia garatuko du,... [+]
"Energia garbi, merke eta mugagabea" sortzeko fusioan "mugarri historikoa izango den aurkikuntza" egin dute AEBetan bertako hedabideek jakitera eman dutenez. Astearte arratsaldean emango dituzte xehetasunak, eta ikusteko dago ea eguzkiak energia sortzeko... [+]
Brennan Lawson-ek Kaliforniako justiziaren aurrean salatutakoaren arabera, Facebookek erabiltzaileek ezabatutako edukiak ikusteko aukera ematen duen barne-erabilerarako tresna bat dauka. Horren berri izan zuenean bere legezkotasuna zalantzan jarri zuela dio eta horregatik... [+]
Taylor Swift abeslariak ikusleen aurpegiak arakatu zituen kiosko batean ezkutatutako sentsore biometrikoen bitartez, The Rolling Stone aldizkarian irakur daitekeenez.
San Frantzisko inguruetan 45.000 hektarea eta 6.450 etxebizitza erre, eta gutxienez 29 hildako utzi dituen “Camp Fire” sutea izan da gogorrena.
Kaliforniak (AEB) jarraitzen du buruetako bat izaten energia berriztagarrien aldeko politiketan. Bide horretan, Kaliforniako Energia Batzordeak aho batez onartu du 2020. urtetik aurrera eraikiko diren etxe guztiek, derrigor, eguzki-panelak izan beharko dituztela. Batez beste,... [+]
Ostiral eguerdira arte 31 ziren hildakoak Kaliforniako iparraldea kiskaltzen ari diren suteen eraginez, baina ziento bat baino gehiago desagertuta dagoela diote hedabideek. Suteok kalte handiak eragin dituzte munduko ardo famatuenetakoak ekoizten dituzten mahastietan.
AEBetako mugako poliziek San Diegon Cruz Velazquez Acevedo izeneko 16 urteko mexikarrari metanfetamina likidoa edateko esan zioten, egunotan argitara eman den bideo batean ikus daitekeenez eta Democracy Now hedabidean jaso dutenez. Bi ordura hil zen gaztea.
Kaliforniaren independentziaren aldeko mugimenduak erreferendum bat egiteko eskaera aurkeztu du astelehenean. Estatuko fiskal nagusiari eramaniko eskakizunak Kalifornia estatu libre eta burujabea izan beharko litzatekeen galdetzea proposatzen du. Prozesua aurrera ateratzea zaila... [+]
Kalifornia bere historiako lehorte handiena ari da pairatzen. Elikagaigintza enpresa erraldoiak Kaliforniako ur erreserbak botilaratu eta saltzen segitzen du botilako ura produzitzeko. Sinadura kanpaina abiatu dute Nestlé geldiarazteko.
10.000 suhiltzaile profesionalek hegazkin eta klase guztietako materialez lagundurik ez dute lortzen Kalifornia garretan daukaten 24 sute handiak itzaltzerik. Lau urteko lehorte handiak pentsarazten du 2015ko uda hau benetan tragikoa gerta daitekeela munduko seigarren ekonomia... [+]
Egarriak jota dabil munduko zazpigarren potentzia ekonomikoa. AEBetako Kalifornia azken 120 urteotako lehorterik gogorrena ari da nozitzen. Ur mozketak munduko aberats-nahien paradisuan. Hondamendi ekologikoa mendietan. Milaka hektarea aurten fruiturik emango ez dutenak... [+]